Yaşar kemal'in ölümü gerek haber gerek yorum yazılarıyla dünya basınında geniş yer aldı. Özellikle Onur Nişanı'nı (Legion D'Honneur) aldığı Fransa'da gazeteler Yaşar Kemal'i uzun uzun anlattı.
NYT: Bazı milliyetçiler ona hain derdi
Dış basında önce çıkan haberlerden biri de New York Times’dan Stephen Kinzer’a ait. Kinzer’in haberinde usta hikayeci Yaşar Kemal "Türkiye devleti ile sürekli çatışarak evrensel çaptaki ilk romancısı haline geldi" sözlerine yer verdi.
Kinzer, Kemal için “Kürtlerin haklarının savunucusu ve ülke liderlerinin keskin eleştiricisiydi. Kemal’in başı hukuk ile sürekli dertteydi. 1980 ve 1990’larda Nobel Edebiyat ödülü için öne çıkan adaylar arasında yer alıyordu. Liderler Kemal seçilemeyince İsveç Akademisi’ni Türklere önyargılı davranmakla suçladı. Fakat aynı zamanda aynı teşkilat onu fikirleri için birçok kez mahkemeye yolladı. Bazı milliyetçiler ona hain derdi” ifadelerini kullandı.
Reuters: Dünyanın en iyi yazarlarından
Reuters Haber Ajansı’ndan Ayla Jean Yackley’in haberinde dünyanın en iyi yazarlarından olarak nitelendirilen Kemal’in edebi olarak Tolstoy, Çehov ve Stendhal olan Kemal’den etkilendiğinin altı çiziliyor.
Haberde Kemal’in 1995 yılında ‘bölücü propaganda’ ile yargılanıp ertelenmiş hapis cezasına çarptırıldığını vurgulan Yackley, yazarın “hiçbir yazar kendi Çukurovası olmadan iyi bir romancı olamaz” alıntısına yer veriyor.
BBC: İnsanlığa, doğaya ve işçi sınıfına
BBC de Kemal’in kendi sözlerine yer vererek, yazarın insanlığa, doğaya ve işçi sınıfına büyük önem vermesini vurguluyor. Haber, Kemal’in 2008 yılında bir açılış konuşmasında söylediği ”benim maceralarım insanlığın gizemini keşfetmeyi hedefliyor” cümlesine yer veriyor.
AP: Azınlıkların haklarını savundu
Associated Press (AP) haber ajansının geçtiği haberde ise “İlk romanı İnce Memed ile tanınan Yaşar Kemal, aynı zamanda ilk yıllarında kalemini Marksizmi desteklemek ve kendisinin de parçası olduğu Kürtler dahil Türkiye’deki azınlıkların haklarını savunmak için kullandı” denildi.
Fransa’nın Onur Nişanı verdiği Yaşar Kemal
1977’de "Yer Demir Gök Bakır" ile Fransa'da Edebiyat Eleştirmenleri Sendikası tarafından yılın en iyi yabancı romanı ödülüne hak kazanan Yaşar Kemal ülkede çok tanınan bir yazar. Kemal 1984 yılında da Fransa devletinin en yüksek nişanı olan Legion D'Honneur nişanını almıştı.
Fransa gazeteleri Yaşar Kemal’in ölümüne geniş yer ayırdı.
Le Monde: Sol görüşlü yazar
Le Monde, "Türkiye’nin öteki sesinin" hayatını kaybettiğini aktardı. Haberde, Yaşar Kemal’in Cumhuriyeti ile aynı yaşta olduğunun altı çizildi. Haberde sol görüşlü olduğu ve ömrünün büyük kısmının mahkeme koridorlarında geçtiği yazıldı.
Liberation: Hapis yatmıştı
Liberation’da Marc Semo imzasıyla çıkan yazıda Kürt sorununa dikkat çeken Yaşar Kemal’in geride büyük eserler bıraktığı belirtildi. Muhalif kimliği nedeniyle hakkında 20’den fazla dava açıldığı ve bir dönem hapis yattığı yazıldı.
Le Figaro: Anadolu'nun keskin kalem
Le Figaro gazetesi "Anadolu'nun keskin kalemi" başlığını attı. Yaşar Kemal’in Türkiye’nin en büyük kalemlerinden olduğunu yazdı. Gazete, yazarın romanlarının 40'tan fazla dile çevrildiğini ve Nobel’e aday gösterilen ilk Türk yazar olduğuna da dikkat çekti. (BZ/HK)
