Demokratik Toplum Partisi (DTP) Diyarbakır Milletvekili Akın Birdal "vicdani redçilerin" askerlikten muaf olabilmesi, askerlik hizmeti yerine cezalandırıcı nitelikte olmayan kamu hizmeti yapabilmeleri için hazırladığı kanun teklifini bugün Meclis’e verdi.
Birdal, 21 DTP’li milletvekilinin imzaladığı kanun teklifiyle ilişkin olarak yaptığı basın toplantısında “Ulusal ve uluslararası hukuksal ve siyasal metinlerde buna "Vicdani red hakkı" dendiğini ifade etti, “dünyanın pek çok ülkesinin vicdani red hakkını tanıdığın”ı söyledi.
Vicdani ret hakkına olanak tanınması için 1111 Sayılı Askerlik Kanunu, 1632 Sayılı Askeri Ceza Kanunu ve 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun bazı maddelerinin değiştirilmesi amacıyla hazırladığı teklifi Meclis’e veren Milletvekili gerekçesinde “20. yüzyılda yaşanan savaş ve kıyımların aynı zamanda, ölme ve öldürme gibi kimi kavramları da tartışmalı hale getirdiğini, bunların da insan hakları ve barış kavramlarının gelişmesine engel olduğunu” söyledi.
“İnsanlığın temel amacının barışın tesis edilmesi olduğunu, barışın tesis edilmediği her gün insan haklarının çiğnendiğini” belirten Birdal, "ölme-öldürme halinin olağanlaştığı koşullarda en temel insan hakkı olan yaşam hakkının ihlal edildiğini, bunun önüne geçilmediği takdirde diğer hakların korunmasının mümkün olmadığını" kaydetti.
“Tarih boyunca sorgulamalardan dolayı kimi dini, vicdani ve ahlaki gerekçeler ile askerlik hizmetinin reddedildi. Savaşlar, insan hakları ve özgürlüklere yönelik en ciddi tehdit oluşturmakta.”
Uluslararası belgelerde yer verilen vicdani ret hakkının, 47 üyeli Avrupa Konseyi'nde sadece Türkiye ve Azerbaycan tarafından kabul edilmediğini hatırlatan Birdal, diğer bütün üye ülkelerde vicdani ret hakkının temel bir insan hakkı olduğunu hatırlattı.
“Vicdani ret hakkının tanınmasına Türkiye'nin de imzaladığı İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Uluslararası Sivil ve Medeni Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gibi belgeler dayanak oluşturmakta. Anayasa’nın 90. maddesi ‘Bir konuda, ulusal mevzuatlar ile uluslararası mevzuatlar çeliştiğinde, uluslararası mevzuatlar esas alınır’ uyarınca bu belgeler ulusal hukukta da geçerli olan metinlerdir. Bu anlamda Türkiye bu belgeleri imzalamakla vicdani ret hakkını tanımış olmaktadır.”
Birdal verdiği kanun teklifinde yapılmasını istediği değişikliklerle, vicdani ret kararını bildirenlerin cezalandırılmaması, savaş gibi olağanüstü koşullarda bu hakkının engellenmemesi, söz konusu haktan er, erbaş, yedek subayların da yararlanmasını istedi.
“3. maddede yapılacak olan değişiklik ile vicdani ret hakkını açıklayanlar için Askeri Ceza Kanunun 58, 63, 87, 88 maddeleri ile TCK'nin 318. Maddelerince açılan davaların düşürülsün.” (BÇ)
* Bu haberde Özgür Radyo, savaskarsitlari.org ve Radikal gazetesinden yararlanıldı.
