* Fotoğraf: AA
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)-Çin ortak çalışmasıyla Covid-19'un kökenine ilişkin açıklanan raporda, Covid-19'un yarasalardan insanlara başka bir hayvan yoluyla bulaştığı öne sürüldü.
Raporda, Covid-19'un laboratuvardan çıkma ihtimali ise "en düşük ihtimal" olarak gösterildi.
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, rapora ilişkin “Bu değerlendirmenin yeterince kapsamlı olduğuna inanmıyorum. Daha sağlam sonuçlara ulaşmak için daha fazla veri ve çalışmaya ihtiyaç duyulacak” dedi.
“Tek bir gezi yeterli değil”
Ghebreyesus, DSÖ üyesi ülkelerin temsilcilerine hitaben yaptığı konuşmada, raporun aksine, "virüsün kökenine ilişkin tüm hipotezlerin hala masada" olduğunu vurguladı:
"Bu rapor çok önemli bir başlangıç ama son değil. Henüz virüsün kökenini bulamadık ve bilimi takip etmeye devam etmek ve şu an yaptığımız gibi her taşın altını incelemeliyiz. Bu (tez), özel uzmanlar tarafından daha kapsamlı araştırmayı gerektiriyor. Bu görevlendirmeye hazırım."
Virüsün kökenini bulmak zorunda olduklarının ve dünyaya bunu borçlu olduklarının altını çizen Ghebreyesus, Covid-19'un kökenini araştırmak için Çin'e yapılan tek bir gezinin yeterli olmadığının altını çizdi.
DSÖ uzmanı: Çin'e yeni bir gezi olasılığı yok
Çin'de Covid-19 kökenini araştıran DSÖ uzmanlarından Peter Ben Embarek, Cenevre'de video konferans yöntemiyle düzenlenen basın toplantısında, Ghebreyesus'un aksine yakın bir gelecekte Çin'e virüsün kökenini araştırmak için gitme ihtimallerinin olmadığını söyledi.
Embarek, elde ettikleri verilerin değerlendirilmesinin uzun zaman alacağını belirtti.
Ülkelerden rapora tepki
ABD, Avustralya, İngiltere, Kanada, Çekya, Danimarka, Estonya, İsrail, Japonya, Letonya, Litvanya, Norveç, Güney Kore ve Slovenya hükümetleri ise açıklanan DSÖ raporuna ortak yazılı açıklamayla yanıt verdi.
Anadolu Ajansı'nda (AA) yer alan habere göre, açıklamada, Covid-19'un kaynağına ilişkin DSÖ ile ilgili uzmanların çalışmalarının önemine vurgu yapılırken, virüsün kaynağına ilişkin son rapor konusunda soru işaretleri olduğu kaydedildi.
"Covid-19'un kökenlerine ilişkin müdahale ve uygunsuz etkilerden uzak, şeffaf, bağımsız analiz ve değerlendirmeleri destekliyoruz. Bu bağlamda, DSÖ öncülüğünde Çin'de yapılan son çalışmaya ilişkin ortak endişelerimizi dile getiriyoruz" ifadelerinin yer aldığı açıklamada, bundan sonraki süreçte bağımsız çalışmaların desteklenmesi konusunda birlikte hareket edilmesi gerektiğine işaret edildi.
DSÖ ve Çin’e çağrı
DSÖ uzmanlarının yaptıkları çalışmaların değerli olduğu vurgulanan açıklamada, Covid-19'un kaynağına ilişkin uluslararası uzmanlar raporunun "çok geciktiği" ve "orijinal verilere ulaşım sağlama" konusunda eksik kaldığı belirtildi.
Virüsün hayvanlardan insanlara geçmiş olabileceği yönündeki bulgular üzerindeki çalışmaların devam etmesi gerektiği kaydedilen açıklamada, "DSÖ ve tüm üye ülkelerin verilere zamanında ulaşma ve şeffaflık konusunda taahhütlerini yenilemeleri gerekmektedir" ifadesiyle hem DSÖ'ye hem de adı zikredilmeden özellikle Çin'e çağrıda bulunuldu.
Açıklamada, uluslararası uzmanların virüsün kaynağına ilişkin çalışmalarında gerekli verilere daha hızlı ve şeffaf şekilde ulaşması için ilgili tarafların daha hassas olması gerektiği ifade edildi.
Çin’de araştırma süreci
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezinin (CDC) eski Direktörü Robert Redfield, virüsün orijininin Çin'deki bir laboratuvar olduğunu öne sürmüştü.
Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi Başkan Yardımcısı Fıng Zıcian, Covid-19'un laboratuvardan sızdırıldığı ihtimalinin mümkün olmadığını savunmuştu.
Çin, daha önce ABD yönetiminin virüsün kökenine ilişkin soruşturma başlatılmasına dair talebini reddetmiş, Avustralya hükümetinin Nisan 2020'de DSÖ'ye uluslararası soruşturma çağrısı yapması üzerine bu ülkeye de ihracat kısıtlamaları getirmişti.
Uluslararası baskıların artmasının ardından ABD, Avustralya, Almanya, Japonya, İngiltere, Rusya, Hollanda, Katar ve Vietnam'dan uzman ve araştırmacılardan oluşturulan heyet, ilk olarak ocak başında Çin'e gitmiş ancak Pekin yönetiminin geçerli vizelerin alınmadığı uyarısını yapmasının ardından geri dönmek zorunda kalmıştı.
İzinlerin alınmasının ardından 14 Ocak'ta özel uçakla Vuhan'a gelen heyet, 14 gün karantinada tutulmuş ve bu sürede Çinli yetkililerle çevrim içi toplantılarla bilgi alışverişinde bulunmuştu.
Heyet, 29 Ocak'ta başladığı saha çalışmalarında, ilk vakaların görüldüğü Vuhan'daki deniz ürünleri gıda pazarının yanı sıra Hubey Çin ve Batı Tıbbı Bütünleşik Bölge Hastanesi, Vuhan Jinyintan Hastanesi, Hubey Eyaleti Hastalık Kontrol Merkezi ve Hayvan Hastalıkları Merkezinde incelemeler yapmıştı.
(TP)
_(1).jpg)
