Dövizlerini TL'ye dönüştüren şirketlere vergi istisnası yasalaştı

Fotoğraf: Celal Güneş / AA

Dövizlerini Türk lirasına dönüştüren şirketlere vergi istisnası getiren kanun teklifi TBMM’de kabul edildi.

Tam ismi “Vergi Usul Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” olan 4 maddelik yasa teklifine göre geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2021 ve 2022 hesap dönemleri ile 2023 hesap dönemi geçici vergi dönemlerinde Vergi Kanunu kapsamındaki enflasyon düzeltmesine ilişkin şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın mali tablolar enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacak.

Enflasyon düzeltmesi yapılmayacağı belirtilen dönemler, "enflasyon düzeltmesi şartlarının gerçekleşmediği dönem" olarak değerlendirilecek. 31 Aralık 2023 tarihli mali tablolar ise enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulacak.

Ayrıca, bankacılık sistemindeki toplam mevduat ve katılım fonu büyüklüğü içerisinde Türk lirasının payının artırılarak finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla yabancı paralarını Türk lirasına çeviren kurumlar vergisi mükellefleri, dönüşüm esnasında oluşan kur farkı kazançları da dahil olmak üzere, açılan vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarından elde edecekleri faiz ve kar payları için vergi ödemeyecek.

Kur farkı vergiden muaf tutulacak

Şirketlerin döviz tevdiat ve katılma hesaplarında bulunan yabancı paralarını dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlıkları en az 3 ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda, dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının son 3 aya isabet eden kısmı vergiden muaf olacak.

Yabancı para cinsinden varlıkların Türk lirasına çevrildiği tarihte oluşan kur farkı kazançları ile vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları vergilendirilmeyecek. 

Bu kapsamda bir geçici vergi döneminden sonra Türk lirasına dönüşümün gerçekleşmesi durumunda, dönem sonu ile Türk lirasına çevrildiği tarih aralığına isabet eden kur farkı kazançları da vergiden muaf olacak.

Şirketlerin altın cinsi hesaplarındaki varlıkları ile işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerini dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, belirtilen asgari süreler dahilinde değerlendirmeleri durumunda, altının Türk lirasına çevrildiği tarihte oluşan kurum kazancı ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dahil olmak üzere, bu kapsamda açılan hesaplardan vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları ile diğer kazançlar da vergilendirilmeyecek.

Gerek yabancı paraların gerekse altın hesaplarının Türk lirasına dönüşme esnasında yabancı paraların veya altın hesaplarının değerlenmesinden bir zarar oluşması halinde bu zarar, kurum kazancının tespitinde dikkate alınacak.

Bu istisnalar, kazançları bilanço esasına göre tespit edilen gelir vergisi mükellefleri için de geçerli olacak. Bu kapsamda açılan hesaplardan vadesinden önce çekim yapılması durumunda, istisna edilen tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, ceza ve gecikme faizi uygulanarak tahsil edilecek.

Muhalefet oylamaya katılmadı

Yasa teklifi AKP’nin 219, MHP’nin de 23 ‘evet’ (toplam 242) oyuyla geçti. Yasaya CHP’den 35, HDP’den 8, İYİ Parti’den 10 ‘hayır’ oyu (toplam 53) çıktı.

AKP’den 67, CHP’den 100, HDP’den 48, MHP’den 25, İYİ Parti’den 26, TİP’ten 4, Memleket Partisi’nden 3, diğer parti ve bağımsızlardan 14 vekil (toplam 287) oylamaya katılmadı.

Muhalefet partilerinin tam katılımında (247) ve ret oyu vermeleri halinde teklif yasalaşamıyordu. (HA)