“Yılbaşında kur 3,70'lerdeydi, ağustos başında 4,90'lardaydı. Şimdi 6,40 seviyelerinde. Atılması gereken adımlar zamanında atılmadı ve her şey altüst oldu. Kapının önünde çıkan yangını zamanında söndürmezsen yangın evin her yerine ulaşır. Şimdi o yangını söndürmemenin bedelini ödüyoruz.”
Ekonomist Ali Bilge Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) 6,25 puanlık faiz artırımı sonrası 40-50 kuruşluk düşüş yaşayan Dolar ve Euro’nun tekrar 5 gün içinde aynı seviyelere yükselmesinin nedenini bu sözlerle açıklıyor.
Döviz kurlarındaki yükseliş sonrası 13 Eylül’de TCMB’nin faizleri 6,25 puan artırması sonrası düşüşe geçen Dolar ve Euro tekrar aynı seviyelere yükseldi.
13 Eylül günü TCMB’nin faizleri yükselteceği beklentisiyle gün içinde 6,50 TL’den 6,35’lere yükselen dolar, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyon Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada faiz artışına ilişkin sert sözleriyle birlikte saat 12.00 sularında 6,50 seviyelerini yeniden görmüş, ardından TCMB’nin faiz kararıyla o gün ve sonraki üç gün 6,00-6,15 bandında seyretmişti.
Aynı şekilde Euro da Erdoğan’ın konuşması sırasında 7,50 bandının üstüne çıkıp sonrasında üç gün boyunca 7,08-7,17 bandına yerleşmişti.
Sonrasında ise Dolar ve Euro kurlarında tırmanış yeniden başladı.
Investing verilerine göre bugün Euro 7,54; Dolar ise 6,45’e kadar yükseldi. Haberi hazırladığımız saat 16.25 itibariyle Dolar 6,40; Euro ise 7,50 seviyesinde.
Peki, faizin rekor seviyede artırılmasına rağmen neden döviz kurlarında beklenen düşüş gerçekleşmedi?
Ekonomist Ali Bilge’ye sorduk…
“Geç kalındı”
“Uzun süre yapılması gereken hareket yapılmayınca bir anda yüksek bir perdeden faiz yükseltilmesi yeterli bulunmadı. Çünkü faizin yükseltilmesi zamanında olması gereken bir hareketti.
“Erdoğan Londra’da faizin yükseltilmesinin kendi işi olduğunu söylemiş ve faiz artışına gidilmemişti.
“Normalde enflasyonun yükselişine göre ve elektriklenmiş piyasa, dünyada borçlanma hacminin Türkiye açısından daralmasına uygun olarak faizlerin yükseltilmesi gerekirdi. Bunu aylarca yapmayıp sonra böyle yukarıda bir perdeden yapınca yetersiz kaldı.
“Aynısı Arjantin’de de yaşanmıştı”
“Faizin yükselmesine rağmen güven unsurunun piyasa aktörleri, içerden ve dışardan borç verenler yeterli bulmuyor. Çünkü bu sadece bir para politikasıyla düzenlenecek bir husus değil.
“Mali politika tedbirleriyle ve genel olarak ekonominin soğutulmasına ilişkin önlemlerin alınmasıyla ekonomi sakinleşebilirdi.
“Aynı şey Arjantin'de yaşandı. Arjantin IMF'ye de gitti. Ona rağmen kesmedi.
“FED’in faiz artıracağı beklentisi var”
Ayrıca dünyada özellikle FED'in önümüzdeki dönemde faiz artıracağı beklentisi de hacmi daraltıyor.
“Dolayısıyla Türkiye'nin borç çevirebilirliği oranları ve yeni borçlanma oranları düşmeye başlıyor.
“Siyasal ve iktisadi etkenler kuru yükseltiyor”
“Bir yandan da siz dünyanın en fazla finansal ilişkide bulunduğunuz piyasalarıyla, mesela ABD ile son derece kötü ilişkiler yürütüyor, bulunduğunuz Batı kampından ciddi ayrılık sinyalleri veriyorsunuz. Borçlarınızın neredeyse tamamı Batı’da.
“Dolayısıyla hepsi biraraya geldiğinde, hem siyasal hem iktisadi etkenler de devreye girdiğinde kur yükseliyor.
“OVP ağustosta açıklanacaktı”
“Ağustos’ta açıklanması beklenen Orta Vadeli Plan (OVP) önümüzdeki günlerde açıklanacak. Ancak benim OVP’den de büyük bir beklentim yok.
“Bir ekonomik paket olan OVP’de, nasıl bir yolda ilerleneceğine, enflasyon, büyüme, işsizlik hedeflerine dair rakamsal veriler sunulmalı. (EKN)
TIKLAYIN - TCMB'nin Faiz Kararı Sonrası ekonomistler Ne Demişti?
