Haberin Kürtçesi için tıklayın
SAMER, Siyasal Ve Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin Anayasa değişikliği referandumuna dair çalışması Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde “Hayır” oylarının yüksek olduğunu gösterdi.
Çalışma sonuçlarına göre araştırma grubunun yüzde 68,3 OHAL koşullarında yapılacak referandumu doğru bulmadığını söyledi, “Bu pazar Referandum olsa oyunuz ne olur?” sorusuna yüzde 57,4’ü “Hayır”, yüzde 25,1’i “Evet” yanıtını verdi.
Çalışma 7-12 Şubat tarihleri arasında, Batman, Ağrı, Adıyaman, Dersim, Bingöl, Bitlis, Kars, Iğdır, Muş, Siirt, , Hakkari, Mardin, Urfa, Diyarbakır, Van il merkezleri ve Şırnak’ın Cizre ilçesinde 1112 kişi ile yüzyüze görüşmeye dayalı tesadüfi anket tekniği ile yapıldı.
Demografik verileri elde etmeyi amaçlayan soruların; Anayasa değişikliğine ve yapılacak Referanduma ilişkin algı ve tutumları belirlemeyi amaçlayan soruların; ve olası bir genel seçime ilişkin seçmen davranışlarına ilişkin soruların yer aldığı çalışma üç ana bölümden oluştu.
Yeni bir Anayasa’nın gerekliliği
Araştırma grubuna yöneltilen; “Sizce Türkiye için yeni bir anayasa gerekli mi?” sorusuna, katılımcıların yüzde 45’i evet, yüzde 39’u hayır yanıtını verdi. Katılımcıların yüzde 16’sı da bu soruya fikir belirtmek ve cevap vermek istemedi.
Araştırma grubu içinde en fazla AKP seçmeni yeni bir anayasanın gerekli olduğunu düşünürken, CHP seçmeninde bu oran en az olarak tespit edildi.
1 Kasım 2015 genel seçimlerinde AKP’ye oy verenlerin yüzde 62,9’u yeni bir anayasanın gerektiği konusunda “evet” yanıtını verirken, bu oran CHP seçmenlerinde yüzde 22,9, HDP seçmenlerinde yüzde 42, MHP seçmenlerinde yüzde 44 oranında.
Değişikliğin içeriği
Araştırmaya göre katılımcıların yüzde 13,7’si yapılan Anayasa değişiklik metninin içeriğine tam olarak hakim.
Araştırma grubunun yüzde 42,2 gibi büyük bir oranı “ Anayasa değişikliği metni hakkında hiçbir bilgisinin olmadığını” söyledi.
Yüzde 22,4’ü “içeriğini biraz bildiğini ama tam hakim olmadığını”, yüzde 21,8’i ise “yorum yapacak kadar bilgi sahibi olmadığını” belirtti.
Araştırma grubun yüzde 61,2’si Anayasa değişikliğinin Türkiye’nin sorunlarını çözmeyeceğini, sadece yüzde 21,9’u çözüm olacağını beyan etti.
Katılımcıların toplam yüzde 52,3’ü “Parlamenter sistemin değişmesi gerektiği” fikrine katılmazken, toplam yüzde 61,3’ü de “Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemine” ihtiyaç olmadığını beyan etti.
OHAL’de referandum
Katılımcıları yüzde 68,3’ünün “OHAL koşullarında yapılacak referandumu doğru bulmadığını söyledi.
1 Kasım 2015 genel seçiminde AKP’ye oy verenlerin yüzde 45’i “OHAL koşullarında yapılacak bir referandumu doğru bulduğunu” söylerken, bu oran CHP seçmenlerinde yüzde 5,7, HDP seçmenlerinde yüzde 4,2 ve MHP seçmenlerinde yüzde 24 oranında.
AKP seçmenlerinin yüzde 39,7’si, CHP seçmenlerinin yüzde 81,4’ü, HDP seçmenlerinin yüzde 90,4’ü ve MHP seçmenlerinin yüzde 64’ü OHAL koşullarında yapılacak referandumu doğru bulmadığını belirtti.
Referandumda tercih
“Bu pazar Referandum olsa oyunuz ne olur?” sorusuna araştırma grubunun yüzde 57,4’ü “Hayır”, yüzde 25,1’i “Evet” yanıtını verdi.
Yüzde 7,6’sı kararsız olduğunu, yüzde 4,4’ü sandığa gitmeyeceğini ve yüzde 5,5’i bu soruya yanıt vermeyeceğini beyan etti.
Bu sonuca göre sandığa gitmeyeceğini beyan eden seçmen sayısı yüzde 5,5’dir. Yapılan karşılaştırmada 1 Kasımda CHP’ye oy verenlerin yüzde 8,6’sı , MHP’ ye oy verenlerin yüzde 8’i , HDP’ye oy verenlerin yüzde 3,5’i sandığa gitmeyeceğini beyan etti.
CHP ve HDP’ye oy veren katılımcılar dışında, MHP’ye oy veren seçmenler de “Hayır” diyen bloka yakın cevaplar verdi.
“Bu pazar Referandum olsa oyunuz ne olur?” sorusuna HDP’ye oy vereceğini söyleyenlerin yüzde 89,7’si, CHP’ye oy verdiğini söyleyenlerin yüzde 75,7’si, MHP oy verdiğini söyleyenlerin yüzde 68’i “Hayır” yanıtını verdi.
Referandumda “Evet” diyenlerin yüzde 26,9’luk bir kesimi “Cumhurbaşkanını sevdiği ve güvendiği için”, yüzde 20,4’ü “Sorunlara çözüm olacağına inandığı için”, yüzde 20,4’ü “Türkiye’nin güçleneceğine inandığı için” “Evet” oyu vereceğini beyan etti.
Yüzde 40,1 gibi çoğunluğu “Tek kişinin iktidarına karşı olduğu için” Hayır oyu vereceklerini, hemen ardından, yüzde 16,6’sı “Sorunlara çözüm olacağına inanmadığı için” “hayır” diyeceğini söyledi.
HDP ve CHP'de kısmi artış, AKP'de kısmi düşüş
Araştırma CHP ve HDP’nin oy oranında kısmi artışlar tespit ederken, AKP’nin oy oranında da kısmi düşüşler tespit etti.
Buna göre; araştırma grubunun “1 Kasım 2015 genel seçimlerinde hangi siyasi partiye oy verdikleri” sorusuna yüzde 41,1’i HDP, yüzde 27,8’i AKP, yüzde 6,3’ü CHP, yüzde 2,2’si de MHP’ye oy verdiği yanıtını verdi.
“ Bu Pazar seçim olsa” yüzde 41,7’si HDP’ye, yüzde 24,9’u AKP’ye, yüzde 7,9’u CHP’ye, yüzde 1,9’u MHP’ye oy vereceğini belirtti. (BK)
