Doğu Karadenizde Kürt Alerjisi Yaratıldı

İktisatçı Sönmez, işsizliğin yüksek olduğu Doğu Karadenizin tarihsel nedenlerle de provokasyona açık olduğunu söyledi. 1999 ve 2002 seçimlerinde MHP, Trabzonda Türkiye ortalamasından fazla oy aldı; Valiliğe göre işsizlik devamlı artıyor.

İstanbul

"Doğu Karadeniz, Güneydoğu'daki düşük yoğunluklu savaşta bilinçli olarak istihdam edildi; biraz bilinçli bir Kürt alerjisi yaratıldı. Trabzon'da yaşananlar yeni bir şey değil" diyor iktisatçı Mustafa Sönmez.

Bölgede tarım dışı işsizlik Türkiye ortalamasının üzerinde; eğitimli genç nüfus arasında işsizlik oranı yüksek. Sönmez, "iş ve aş derdinde olan bu nüfusun provokatif eylemlere sürüklenmesinin çok mümkün olduğunu" söyledi.

"Trabzon tesadüf değil"

Son üç yıldır yaşanan büyümeden Doğu Karadeniz'in pek yararlanamadığını belirten Sönmez, Malatya, Elazığ, Kahramanmaraş, Osmaniye gibi kent işsizliğinin yoğun olduğu şehirlerde de benzer olayların yaşanabileceğini vurguladı.

Trabzon'da yaşanan olayların tarihsel bir arka planı da olduğunu söyleyen Sönmez'e göre 1980 öncesinde de benzer olayların yaşandığı bölgede benzer hassasiyetler hala sürüyor.

"Kürt isyanlarında da bölge insanları kullanılmış. Özel timler oluşturulurken de yöresel tercihler gözönünde tutuluyor. Olayların Trabzon'da patlak vermesi bilinçli bir durummuş gibi geliyor bana".

İşsizlik göçe neden oluyor

2000 sayımına göre Trabzon'un nüfusu 975 bin; merkezde 283 bin kişi yaşıyor. Karadeniz bölgesinin Samsun'dan sonra en kalabalık ikinci ili olan Trabzon'da nüfusun yüzde 11'i okuma-yazma bilmiyor.

2001 verilerine göre Trabzon Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) bakımından Türkiye'de 45. sıradaydı. Kişi başına düşen gelir de Türkiye ortalamasının oldukça altındaydı. Trabzon Valiliği'nin verilerine göre ilde nüfusun yüzde 65'i tarım ve hayvancılıkla geçiniyor.

Trabzon işsizlik nedeniyle köyden kent merkezine; kent merkezinden de dışarıya göç veriyor. Valilik verilerine göre işsizlik her geçen sene artıyor ve yeterli iş sahası açılamıyor.

MHP Trabzon'da güçlü

2002 Genel Seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Trabzon'da oyların yüzde 44'ünü alarak altı milletvekili çıkardı.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) yüzde 14, Doğru Yol Partisi (DYP) yüzde 11, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) de yüzde 8.4 oy oranıyla AKP'yi takip etti.

1999 Genel Seçimlerinde ise MHP yüzde 22 oy alarak birinci parti olmuştu. MHP'yi Anavatan Partisi (ANAP) ve daha sonra kapatılan Fazilet Partisi (FP) takip etmişti.

Vali Yavuzdemir

Olayların ardından ilk defa dün bir açıklama yapan ve "TAYAD'lıların kamu düzenini bozduğunu" söyleyen Vali Hüseyin Yavuzdemir, Ekim 2004'ten beri Trabzon'da görev yapıyor.

1973'de Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun olan Yavuzdemir, Tokat, Sivas, Yozgat, Eskişehir ve Erzincan'da kaymakam vekilliği ve kaymakamlık yaptıktan sonra Devlet Denetleme Kurulu'nda çalıştı.

1990'da İçişleri Bakan Danışmanlığı yapan Yavuzdemir, Türkiye Büyük Millet Meclisi siyasi cinayetler araştırma komisyonu ile kamuoyunda Susurluk araştırma komisyonu olarak bilinen komisyonlarda uzman olarak çalıştı.

Yavuzdemir, Trabzon'a atanmadan önce Ağrı Valiliği görevini yürütüyordu.(EÜ)