Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç Dr. Vahap Coşkun, doğu ve güneydoğudaki Kürt seçmenin demokratik siyaset için HDP’ye verdiği oyu, çatışmanın sokağa inmesi, açılan hendekler ve özerklik ilanları nedeniyle geri alarak AKP’ye verdiğini belirtti.
Açılan sandıkların yüzde 98,49'una göre Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) yüzde 49,36, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) yüzde 25,43, Halkların Demokratik Partisi (HDP) 10,65 ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) 11,96 oy aldı.
AKP bölgede oyunu arttırdı
Coşkun seçim sonuçlarını dört parti açısından şöyle yorumladı:
* AKP kendi yöneticilerinin bile beklentisinin üzerinde beş ayda 3 milyon oy arttırarak çok büyük bir başarı sağladı. 2011 yılı seviyesine geldi. MHP’nin tabanından AKP’ye kayış, Kürt seçmenin HDP’den beklediklerini bulamaması, seçmenin istikrar ve güven arayışı gibi faktörler bu başarının nedenlerini açıklıyor.
* AKP’nin en fazla oy arttırdığı yerler doğu ve güneydoğu Anadolu bölgesi; Iğdır (yüzde 23), Bingöl (yüzde 22), Urfa (yüzde 20), Muş (yüzde 18) gibi illerde oyunu arttırdı. Bu veriler AKP’nin başarısını açıklıyor.
* HDP 7 Haziran’ın kazananıydı, oylarını iki katına çıkararak yüzde 13’e çıkarmıştı. Kürt seçmeninin HDP’ye yönelmesindeki asıl saik Kürt meselesinin demokratik mekanizmalarla çözülmesiydi. 7 Haziran'dan önce HDP'nin en büyük sloganı 'PKK'yi dağdan biz indireceğiz'di. HDP mecliste olursa PKK'ye gerek kalmaycaktı. İnsanlar artık silahın devreden çıkması için fırsat olarak gördüler HDP'yi.
Seçmeni rahatsız eden HDP değil, PKK'ydi
* Ancak çatışma süreciyle birlikte HDP’nin aktör olamaması, siyasal alanının daralması, PKK’nin çatışmalarına yüksek sesle karşılık koyamaması bu amaçla oy veren seçmenin kaymasına neden oldu.
* Seçmeni rahatsız eden HDP’den ziyade PKK’nin yapıp ettikleriydi, yani hendekler kazarak savaşı şehirlere taşımak, özyönetimle seçilmiş belediye başkanlarını devre dışı bırakmak milletin istediği siyaset değil. PKK'nin gençlik yapılanmasının yaptıklarını insanlar tasvip etmediler. Çok seslerini çıkarmadılar ama işte bu sessizlik oylarda kendini gösterdi. Özyönetim ilanları özellikle bu seçimde yeni oy vermiş insanları korkuttu.
HDP kendini sorgulamalı
* O zaman da söylemiştim, HDP batıdan abartıldığı kadar çok oy almamıştı, HDP daha önce oyunu alamadığı ancak geçen seçimde oyunu aldığı Kürt seçmenini kaybetti. Bakın 6 milyondan 1,2 milyon oyu kaybetti HDP, Diyarbakır’da 100, İstanbul'da 120 bin oy kaybetti, bu beş ay için çok radikal bir değişimdir.
* Silahlı ve siyasi kanadı olan tüm hareketlerde bir noktada karar vermeniz gerekir. HDP’nin başarısı PKK içinde de hazmedilmesi zor bir başarıydı. Bu yüzden de HDP’ye Kandil’den eleştiriler gelmişti. HDP bu seçimin ardından kendisini sorgulamalı ve şiddet üzerinden siyaset tanzim edilmemesine karşı daha zorlayıcı bir rol alması gerekir.
CHP gene aynı
* CHP açısından bakınca CHP uzayıp kısalmayan bir parti. Her seçimde aynı. Bu çok ciddi bir problem. Büyük dalgalanmaların yaşandığı iki seçimde de CHP hiç etkilenmedi. AKP yüzde 10 kaybettiğinde bile oy alamamıştı. Şimdi MHP ve HDP oy kaybetti yine oy alamadı. İktidara yönelemeyen bir ana muhalefet partisinin olduğu yerde rekabetten söz edilemez. Bu da demokrasi standartlarını engeller.
MHP seçmeni "hayır" dedi
* MHP ise ciddi anlamda bir oy kaybetti. Kendi tabanının önemli bir kısmı AKP’ye aktı. Bu parti içinde yönetim ve başkanlık tartışmasını getirecek. 7 Haziran’dan sonra Bahçeli’nin her talebe her teklife hayır diyen yaklaşımı ciddi anlamda rahatsızlığa sebebiyet vermişti. Seçmen de Bahçeli’ye hayır dedi. (NV)
TIKLAYIN - GENCAY GÜRSOY: KÜRT SİYASİ HAREKETİ GÜNLÜK SİYASETİ DOĞRU OKUYAMAMIŞ OLABİLİR
TIKLAYIN - DOÇ. DR. COŞKUN: KÜRT SEÇMENİ RAHATSIZ EDEN HDP DEĞİL, PKK'YDİ
TIKLAYIN - YRD. DOÇ. DR. ÖZKAN: SEÇMENE ÖLÜM GÖSTERİLDİ, SITMAYA RAZI EDİLDİ
TIKLAYIN - HDP TÜM ÇABASINA RAĞMEN ŞİDDET ORTAMININ FATURASINI ÖDÜYOR
TIKLAYIN - ALİ BİLGE: AKP'NİN OY ARTIŞININ SEBEBİ EKONOMİK Mİ?
