Fotoğraf: adana.bel.tr
DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), bugün yayınlanan işsizlik verilerinin ardından bir açıklama yaparak Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) artık Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) metodolojisine dayanarak geniş tanımlı işsizlik hesaplaması yaptığını ‘nihayet’ diyerek duyurdu.
DİSK-AR yaptığı açıklamada “TÜİK de kabul etti: Geniş tanımlı işsizlik oranı ortalama yüzde 29,1, kadınlarda yüzde 37,3. Biz 10 yıldır hesaplıyorduk! TÜİK de nihayet geniş tanımlı işsizliği gördü.” dedi.
"TÜİK'in dar tanımlı işsizlik verileri eleştiri konusuydu"
DİSK-AR, Ocak 2019’da geniş tanımlı işsizlik oranının yüzde 19,6 olduğunu hatırlatarak, işsizlik oranındaki yükselişe dikkat çekti. Açıklama şu ifadeler kullanıldı:
"TÜİK bugün (10 Mart 2021) açıkladığı Hanehalkı İşgücü Araştırmasında (HİA) 2021 Ocak ayından itibaren, ILO'nun 19. Çalışma İstatistikçileri Konferansı kararlarına ve ilgili AB tüzüğüne uyum sağlamak amacıyla yeni düzenlemelere geçti.
TÜİK bu çerçevede 'işgücüne ilişkin tamamlayıcı göstergeler' adı altında ILO’nun 2013 yılında benimsediği kriterleri esas alan yeni işsizlik türlerini de ek olarak açıklamaya başladı. Böylece TÜİK tarihinde ilk kez âtıl işsizlik (geniş tanımlı işsizlik) türünü açıklamış oldu.
DİSK-AR yaklaşık 10 yıldır geniş tanımlı işsizlik hesaplamaları yapıyor. TÜİK ise yıllardır ısrarla geniş tanımlı işsizlik hesaplamalarını açıklamaktan kaçınıyordu. TÜİK’in dar tanımlı işsizlik verileri ciddi eleştirilere uğruyordu. Bu çerçevede TÜİK’in yapmış olduğu yöntem değişikliği DİSK-AR olarak yıllardır yaptığımız geniş tanımlı işsizlik hesaplamalarının önemini ortaya koymuş oluyor. TÜİK tarafından kullanılan metodolojinin ayrıntıları bir yana ilke olarak geniş tanımlı işsizlik türlerinin açıklanmaya başlanmasını önemli buluyoruz.
Yeni TÜİK verileri, eski TÜİK verilerin ve dar tanımlı işsizlik oranlarının ne kadar gerçek durumu açıklamaktan uzak olduğunu da ortaya koymuş oldu.
TÜİK tarafından açıklanan Ocak 2021 dönemi mevsim etkilerinden arındırılmış dar tanımlı işsizliği yüzde 12,2 olarak gerçekleşirken, âtıl işgücü oranı (DİSK-AR tarafından geniş tanımlı işsizlik olarak hesaplanan oran) yüzde 29,1 oldu. Kadınlarda dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 14,1 olarak açıklanırken, geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 36 olarak gerçekleşti. Böylece
Ocak 2020’de yüzde 12,8 olan dar tanımlı işsizlik Ocak 2021’de yüzde 12,2’ye gerilerken, yüzde 21,2 olan geniş tanımlı işsizlik yüzde 29,1’e yükselmiş oldu. Ocak 2020’de yüzde 27,4 olan geniş tanımlı kadın işsizlik oranı ise Ocak 2021’de yüzde 36’ya yükselmiş oldu.
Dar tanımlı işsizlik oranının düşüyor gözükmesinin temel nedeni bu hesaplama yönteminin eksikliğinden kaynaklanıyor. Dar tanımlı işsizlik hesaplama yöntemi zamana bağlı eksik istihdamı, ümitsiz işsizleri ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanları kapsamıyor. Oysa geniş tanımlı işgücü hesaplaması (âtıl işgücü oranı) zamana bağlı eksik istihdamı, ümitsiz işsizleri ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanları kapsıyor. Bu yüzden dar tanımlı işsizlik düşüyor gözükürken geniş tanımlı işsizlik yüzde 30’a dayanmış durumda.”
Veri setlerinin yayınlanması beklenecek
DİSK-AR, TÜİK’in yeni metodolojiye dayalı veri setinin ayrıntılı dökümleri henüz yayımlamadığını belirterek, veri setlerinin yayınlanmasının ardından kapsamlı bir rapor hazırlayacaklarını duyurdu.
