Anayasa referandumunda "hayır" diyeceğini açıklayan Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) yönetimi, bu nedenle kendilerini "darbe anayasasını savunuyorlar" diye itham eden Başbakan'a yanıt verdi:
"Hayatın cefalı yollarından geçmiş örgütlerin 'masallara' karnı toktur. Bu ülkenin çalışanlarının masallara değil, gerçek özgürlüklere ve ekmeğe ihtiyaçları var. Bulunduğunuz makama gelirken bunları vaat ettiniz. Öyleyse yapmanız gereken şey görevinizi hatırlamanızdır."
DİSK Başkanı Süleyman Çelebi'nin Başbakan'ın sözlerine yanıt niteliğindeki açıklamasından bazı bölümler şöyle.
Emekçilere bir yenilik yok: Hükümetiniz, Anayasa değişikliğiyle sendikal hak ve özgürlükler getiren düzenlemeler yapıyor da bizim mi haberimiz yok? Yaptığınız değişiklikler herhangi bir özgürlük getirmediği gibi mevcut yasalardan daha geri bir düzenlemeyi içermekte ve 12 Eylül anlayışını kalıcılaştırmaktadır.
Grev hakkına sınırlama
"Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grev ve lokavtı, genel grev ve lokavt, işyeri işgali, işi yavaşlatma, verim düşürme ve diğer direnişler yapılamaz" hükmü Anayasa'dan çıkarılmaktadır. Özellikle evet"" eğilimindeki birçok çevre de bu değişikliği özgürleşme olarak algılamakta ve yansıtmaktadır. Oysa gerçek bambaşka.
Çünkü aynı maddenin birinci fıkrasına göre işçiler ancak bir toplu sözleşme görüşmesi içinde ve uyuşmazlık aşamasına ulaştıklarında grev yapabilirler.
Ayıca 54. Madde'de yer alan grev yasakları ile ertelemeye ve uygulamaya ilişkin grev hakkının özüne dokunan sınırlamalar da olduğu gibi yürürlüktedir. Görüldüğü gibi, grev hakkına ilişkin düzenleme, açıkça olmayan bir sonucu sağlıyormuş gibi göstermeye yönelik tam anlamıyla göstermelik bir düzenlemedir.
Yöneticilere siyaset sınırı: Anayasa'nın 82. Maddesi (sendika yöneticilerinin görevleri ile birlikte milletvekili seçilememeleri) aynen muhafaza edilerek, sendikaların etkin siyaset yapmalarının önündeki engeller olduğu gibi korunmaktadır.
Kamu çalışanlarına hak sınırı: 53. Madde'de yapılan değişiklikle kamu çalışanlarına sözde toplu sözleşme hakkı tanınmaktadır. Grev hakkı olmadan toplu sözleşme hakkının hiçbir anlam ifade etmediği açık.
Değişiklik kamu çalışanları için mutlak grev yasağı getirmiştir. Çünkü, toplu iş sözleşmesinde uyuşmazlık halinde, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu'na (KGHK) uyuşmazlığı taşımayı zorunlu kılarak, kurul kararlarının kesin olduğunu hüküm altına almaktadır.
Olumlu adımlar yetersiz: Anayasa'nın bazı maddelerine ekler yapılarak çocukların ve engellilerin korunması, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkının tanınması, sendikaların grev sırasında oluşan zararlardan sorumlu tutulmaması, askeri mahkemelerin bağımsızlığını sağlamaya yönelik yetersiz düzenlemeler ve Anayasa'nın geçici 15. Maddesi'nin kaldırılması paket içindeki olumlu yönde değişiklikler olmakla birlikte, paketin ortaya çıkaracağı olumsuzlukların karşısında denge oluşturabilecek bir ağırlık taşımamaktadır. (TK)
