Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında Bakanlar Kurulu tarafından hazırlanan ve dün (24 Aralık) Resmi Gazete'de yayınlanan 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’deki (KHK) taşeron işçi düzenlemesine ilişkin değerlendirmesini sundu.
Hükümet yetkilileri KHK öncesinde yaptıkları açıklamalarda “Kamu kurum ve kuruluşlarındaki 450 bin taşerona tam kadro verilecek” ifadelerini kullanmışlardı.
Ancak DİSK’in değerlendirmesinde kadronun bütün kurumlarda uygulanmayacağı, uygulanacağı kurumlarda da işçilerden bazı şartları yerine getirmelerinin isteneceği söylenildi.
“Hak arama zorlaşacak”
Açıklamada yargı organlarının OHAL ile yapılan düzenlemelere dayalı uygulamalarda başvuruları kabul etmediği ya da çözüme kavuşturmadığı belirtilerek “Kadro alım sürecinde yaşanan usulsüzlüklerde hak arama zorlaşacak” denildi.
Taşeron işçi düzenlemesine ilişkin DİSK şu ayrıntıları verdi:
Kadro taşeron çalıştıran bütün kurumları kapsıyor mu?
Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri, Özel Bütçeli idareler, Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar ve Sosyal Güvenlik Kurumu şeklinde dört başlıkta toplanan kurum ve kuruluşlara KHK ile bazı kamu kuruluşları da eklendi.
KHK düzenlemesine göre buralarda çalışan taşeron işçiler geçiş için getirilen şartları tamamladıklarında daimi kamu işçisi olarak kadroya alınacaklar.
Düzenlemede adı geçen yeni kuruluşlardan bazıları şöyle: Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü, Kalkınma Ajansları, Kanunla Kurulan Fonlar ve Kefalet Sandıkları, Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Spor Genel Müdürlüğü Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlükleri, Spor Toto Teşkilat Başkanlığı, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Başkanlığı, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları, Şeker Kurumu.
Belirlenen kurumlarda çalışmak yeterli değil
KHK kapsamında belirlenen kurumlarda çalışan taşeron işçiler otomatik olarak kadrolu olamıyor. 657 sayılı Kanun’un 4. maddesinin (D) bendine göre 657 sayılı Kanun hükümleri kamu işçileri için uygulanamaz.
Ancak düzenlemeye göre, kadroya alınacak olanlar için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun devlet memurluğuna atanmak için aranan bazı şartlar kadro için de zorunlu hale getirildi:
Türk vatandaşı olmak, kamu haklarından mahrum bulunmamak, affedilmiş olsa bile bazı suçlardan mahkum olmamış olmak, askerlikle ilgisi bulunmamak, görevi yapmasına engel akıl hastalığı bulunmamak, güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak.
Sınav, emekli olma ve feragat şartları
Kadroya almak için aranan diğer şartlar arasında emekli olmamak, sınav ve feragat şartı var:
* KHK’ya göre emekli olup çalışmaya devam eden işçiler ile emekliliğe hak kazanmış olup henüz emekliye ayrılmayan ve çalışmaya devam eden işçiler kadro kapsamı dışında kalacak.
* Kadroya başvuranların kendi idarelerince belirlenen usul ve esaslara göre yapılacak yazılı ve/veya sözlü (mülakat) ya da uygulamalı sınavı başarması gerekecek. Merkezi bir sınav olmayacak, her kurum ve kuruluş kendi sınavının usul ve esaslarını kendi belirleyecek ve kendi yapacak. İdare isterse hem yazılı hem sözlü sınav yapabileceği gibi sadece uygulamalı sınav da yapabilecek. Sadece sınavda başarılı olan işçiler kadroya alınacak.
* Taşeron işçilerin kadroya geçebilmeleri için taşeron olarak çalıştırılmalarına ilişkin açmış oldukları davalardan ve icra takiplerinden feragat etmeleri şart. Kadroya alınmak için sadece geçmişte açılacak davalardan feragat değil, kadroya alınmış olmalarından kaynaklı olarak geçmişe dönük bir hak ve alacak talebinde bulunmayacaklarına ilişkin sulh sözleşmeleri yapmaları istenecek.
Kadro her kurum ve koşulda yok
* Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) ile bağlı ortaklıklarında ve bazı özel bütçeli kuruluşlarda taşeron işçisi olarak çalışanlar kadroya alınmayacak. KHK ile 36 farklı özel bütçeli kuruluştan sadece sekizi kapsama alınırken, aralarında Anadolu Ajansı, Merkez Bankası, Ziraat Bankası ve TRT’nin de yer aldığı 26 özel bütçeli kuruluş ve KİT’ler kapsama alınmadı.
* Yerel yönetimlerde (belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşlar) çalışanlar ise kamu işçisi olarak kadroya alınmayacak. Bu işçiler koşulları yerine getirebilirlerse belediye iktisadi teşekkülüne (şirketine) geçirilecek.
* 696 sayılı KHK ile sadece “personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında” çalıştırılan taşeron işçilerin kadroya alınmasına imkan tanındı. Buna göre karayolları, su ve kanalizasyon gibi anahtar teslimi ihale yoluyla kamudan iş alan şirketlerde çalışanlar, ihalesinde personel gideri yüzde 70’in altında olan işçiler ve mal, yapım, danışmanlık ihalelerinde çalıştırılan işçiler de kadroya alınmayacak.
Kanunlara göre hizmet alımı ihalelerinde personel gideri yüzde 70’in altında ise, ihale, “personel çalıştırılmasına dayalı ihale” sayılmıyor.
Kadroya geçenlerin hakları nasıl düzenleniyor?
* Kadroya alınan taşeron işçiler aynı işi yapan kamu işçileri ile eşit haklara sahip olmayacak. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda yapılan değişiklik ile kadro kapsamına alınacak taşeron işyerleri, ayrı bir işyeri olarak sayılacak. Kadroya alınan işçiler, taşeron şirketteki mevcut işkolları ile kadroya geçirilecek.
Böylece taşeronun işkolu ile kadroya geçirilen işyerinin işkolu farklı ise bu fark devam edecek ve taşeron işçi eski işkolunda çalışıyor sayılacak. Bu ayrım taşeron toplu iş sözleşmelerinin süresi bitene kadar devam edecek.
* Kadroya alınan işçilerin taşeron şirketlerden kalan toplu iş sözleşmelerinin bitiminde hükümet ile kamu işveren sendikaları ve işçi konfederasyonları arasında kadroya alınan işçileri kapsayan çerçeve anlaşma protokolü imzalanabilecek ve bu protokol konfederasyona üye sendikalar için bağlayıcı olacak.
Böylece kamu kesiminde toplu iş sözleşmelerinde işkolu sendikaları artık taraf olamayacak. Öte yandan çerçeve sözleşmelerde uyuşmazlık ve grev prosedürü uygulanmayacağı için grev hakkı ortadan kaldırılmış olacak. (TP)
Kaynak: Sendika.Org
