Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Basın İş, Ankara Garı'nda, 101 kişinin yaşamını yitirdiği, yüzlerce kişinin yaralandığı saldırının yıl dönümü nedeniyle, olayın medyada nasıl haberleştirildiğine yönelik hazırladıkları raporu dün (9 Ekim) yapılan basın toplantısıyla kamuoyuna duyurdu.
'Medyada 10 Ekim Katliamı, Televizyon ve Gazetelerin Habercilikle İmtihanı' başlıklı medya analiz raporunu Nilgün Tutal Cheviron, Esra Arsan, Ceren Sözeri, Burak Özçetin, Tezcan Durna, Suncem Koçer, Yeşim Akmeraner, Eda Köprü Yılmayan, Cansever Güner, Didem Tuncay, Burcu Öztürk, Vahdet Mesut Ayan, Arzu Altundiş, Ayçin Özoktay, Işıl Demir, Aydın Çam ve Sinem Aydınlı hazırladı.
A Haber’den Özgür Gündem’e
Çalışma için televizyon kanallarından A Haber, CNN Türk, Fox TV, Kanal D, Kanal 24, Med Nuçe ve NTV’nin 10 ve 11 Ekim tarihlerindeki Ankara’daki Gar Patlamasıyla ilgili tüm haber ve tartışma programlarını içerik ve eleştirel söylem çözümlemesi yöntemleriyle incelendi. Yazılı basın ayağından ise Hürriyet, Star, Yeni Şafak, Zaman, Sabah, Cumhuriyet ve Özgür Gündem gazeteleri aynı çoklu yöntemle çözümlendi. Bunlara ek olarak Roboski, Suruç ve 10 Ekim Katliamları köşeyazıları üzerinden karşılaştırmalı olarak analiz edildi.
Mülkiyeliler Birliği’nde gerçekleşen basın toplantısına DİSK Basın-İş Genel Başkanı Faruk Eren, DİSK Basın-İş Genel Sekreteri Özge Yurttaş ile çalışmada yer alan akademisyenlerden Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Doç. Dr. Ceren Sözeri ile Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Doç. Dr. Tezcan Durna katıldı.
Sözeri: Medya milli birlik ve beraberliğe çağırdı
Raporu hazırlayanlardan akademisyen Doç. Dr. Ceren Sözeri yaptığı konuşmada, medyanın olaylarda görevini yerine getirmediğini söyledi: “Muhalif gibi görünen medya kuruluşları, soru sormak yerine bizi milli birlik ve beraberliğe çağırdı. Gazetecinin görevi toplumu milli birlik ve beraberliğe çağırmak değildir. Soru sormaktır, araştırmaktır, bizim yerimize denetlemektir. Medya bunu yapmadı”.
“Analiz yapan kadın yoktu”
Ceren Sözeri raporda yapılan haberlerin genel anlamda hükümetin söylemlerinin tekrarı olduğunu tespit ettiklerini söyledi:
“10 Ekim'deki korkunç patlamanın ardından bazı televizyonlarda analistler, terör uzmanları olayı yorumladı. Genellikle dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu'nun söylemi olan kokteyl terör örgütü üzerinden yapılan bir takım yorumlar vardı. Ama dikkatimi çeken şey bu yorumları yapan, analiz yapan hiç kadın yoktu. Yine dikkatimizi çeken bu yayınlara katılan alanda bulunan hiçbir gazeteci olmamasıydı. Faruk Bildirici hariç olayın tanığı ve izlenimlerini aktaran gazeteci görmedik. Faruk Bildirici de güvenlik zafiyetinin olduğunu, orada kimsenin kontrol etmediğini, başka eylemlerden farklı olduğunu bir kanalda söyledi. Bu da haberciliğe nasıl bakıldığını gösteren bir örnek"
Durna: Hükümeti kollama misyonu
Raporu hazırlayanlardan Tezcan Durna ise Türkiye'de kamuoyu oluşturma özelliği olan belli başlı gazete, televizyon ve farklı anlayıştaki yayınları taradıklarını belirterek,
"Bunlardan bir grup yayın organı, patlamaya ilgili hükümetin sorumluluğu, ihmali, hatasının üstünü itina ile yer yer çarpıtma ile örtmeye çalıştılar. Yer yer de hükümeti kollamak misyonu ile çalıştıklarını görüyoruz. Bu eğilimde yayın yapan televizyonlarda hiçbir mağdurun görüntüsü haberlerde yer almadı. Bir başka eğilim olan ve kamuoyunda muhalif olarak görünen grup ise, bu olayda eleştirinin kırıntısı yerine birlik ve beraberlik söylemine yer verdi. Olayı birlik ve beraberlik söylemine kurban ettiğini görüyoruz.
“Sansürsüz verenin amacı dramatize etmekti”
“Olayları en sansürsüz biçimde veren başka bir kanal ise gerçekliği değil de olayları dramatize ederek karşımıza çıkıyor. Uluslararası anlamda habercilik yapması gereken haber kanalları ise olayları alabildiğine dramatize ederek, nesnellik, gerçeklik ve tarafsızlık yerine egemen haber kaynaklarına bağlı bir haberciliğin hakim olduğunu görüyoruz. Ulusal kanalların dışında bulunan bir kanal ise olaylardan direk olarak hükümeti ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı sorumlu tutuyor.” (HK)
* Rapora bu linkten ulaşabilirsiniz.
