Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün onadığı 3 bin TL’lik emekli ikramiyesiyle ilgili araştırma raporu yayımladı.
İkramiye tutarını asgari ücret ve enflasyonla karşılaştıran DİSK-AR’a göre ödemenin yapılmaya başlandığı 2018’de göre emeklinin kaybı en az 15 bin TL.
Asgari ücrete oranı yüzde 62’den yüzde 18’ine geriledi
Rapora göre ikramiyelerinin asgari ücret kadar artırılmaması sebebiyle emekli bayram ikramiyelerinin alım gücü düştü.
Asgari ücretin 1.603 TL olduğu 2018’de belirlenen bayram ikramiyesi, asgari ücretin yüzde 62’si tutarındaydı. 2024’te 3 bin TL’lik bayram ikramiyesi asgari ücretin yüzde 18’ine geriledi. Tutar asgari ücrete göre artırılsaydı ikramiyenin 10 bin 609 TL olması gerekirdi.
Emeklinin kaybı yalnızca 2024 için 15 bin TL olurken toplamda 27 bin 892 TL oldu.
| İkramiye tutarı (TL) | Asgari ücret (TL) | Asgari ücrete oranı (%) | Olması gereken tutar (TL) | İkramiyede bir bayramdaki kayıp tutar (TL) | |
| 2018 | 1.000 | 1.603,1 | 62,4 | 1.000 | - |
| 2019 | 1.000 | 2.020,9 | 49,5 | 1.261 | -261 |
| 2020 | 1.000 | 2.324,7 | 43 | 1.451 | -451 |
| 2021 | 1.100 | 2.825,9 | 38,9 | 1.763 | -763 |
| 2022 | 1.100 | 4.253,4 | 25,9 | 2.654 | -1.154 |
| 2023 | 2.000 | 8.506,8 | 23,5 | 5.308 | -3.308 |
| 2024 | 3.000 | 17.002 | 17,6 | 10.609 | -7.609 |
Enflasyon ve gıda enflasyonu karşında da kayıp
İkramiye asgari ücretin yanı sıra Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve gıda enflasyonu karşısında da geriledi.
Emekli aylık ve gelirleri 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 55. maddesine göre her yılın ocak ve temmuz ayında tüketici fiyatlarındaki artış oranında arttırılmasına rağmen emeklilere ödenen bayram ikramiyeleri resmi enflasyona göre artırılmadı. Bu nedenle bayram ikramiyelerinde ciddi bir enflasyon kaybı oluştu.
Emekli bayram ikramiyesi, enflasyon ve gıda enflasyonundaki artış oranı (Yüzde) (2018-2024)
Emekli ikramiyelerinde resmi enflasyona göre 2018-2024 arası kayıp 14 bin 856 TL. İkramiye Kurban Bayramı’nda da 3 bin TL olarak ödenirse bu kayıp 15 bin TL’yi geçecek.
Gıda enflasyonu Şubat 2024 döneminde TÜİK yüzde 71,1 olarak açıkladı. Emeklilerde ise gıda enflasyonu yüzde 83. Buna karşın emekli bayram ikramiyelerinin ortalama enflasyon ve gıda enflasyonundan daha az artırılması sebebiyle emekli bayram ikramiyeleri eridi. Gıda enflasyonuna göre emeklilerin alım gücü son 6 yılda 1.000 TL’den 380 TL’ye düştü.
Mart 2018’den Şubat 2024’e geçen sürede gıda enflasyonu yüzde 690 oranında arttı. Emekli bayram ikramiyesi ise yüzde 200’lük artışla 2024’te 3 bin TL oldu. 2024’te emekli bayram ikramiyesinin alım gücü gıda enflasyonuna göre 380 TL’ye geriledi. Böylece emekli bayram ikramiyelerinin gıda enflasyonuna göre kaybı (bir bayram) 6 bin 904 TL oldu.
Emekli bayram ikramiyelerindeki kaybı önlemek için ikramiyeler 2024’te en az 7 bin 904 TL olmalıydı.
TÜFE yüzde 516 arttı
Resmi enflasyona göre emekli bayram ikramiyesinin alım gücü 6 yılda 1000 TL’den 487 TL’ye düştü.
Mart 2018 ve Şubat 2024 arasındaki altı yıllık dönemde TÜFE yüzde 516 oranında arttı. Buna karşılık emekli bayram ikramiyelerinde yüzde 200’lük bir artış yaşandı. Bu durumda 2018-2024 arasında emekli ikramiyesinin alım gücü 1.000 TL’den 487 TL’ye geriledi.
Emekli ikramiyesi resmi enflasyona göre artırılsaydı bugün en az en az 6 bin 163 TL olması gerekirdi. Böylece emekli ikramiyesinin (bir bayram) enflasyon karşısındaki kaybı 2024 için 5 bin 163 TL olarak gerçekleşti.
Rapora buradan ulaşabilirsiniz
(HA)
