Hazine eski müsteşarı ekonomist Mahfi Eğilmez, Türk Lirası’nın son bir ay içindeki hızlı değer kaybını, beş yıllık bir süreçte * beş benzer ülke parasının seyri bağlamında değerlendirdi. Bir ülke parasının iç ve dış gelişmelerden hangi ölçüde etkilendiğini görmenin “en kestirme yolunun, söz konusu parayı belirli bir zaman diliminde, aynı kategoride yer alan ülke paralarında ortaya çıkan değer kayıplarıyla karşılaştırmak” olduğunu belirten Eğilmez, bunun için 2013 yılından beri “kırılgan beşli” olarak anılan grubu esas aldı.
Türkiye’nin durumu, aynı gruptaki dört ülkeden farklı
Türkiye dışında, Brezilya, Endonezya, Güney Afrika ve Hindistan’ın bulunduğu grubun paralarının dolar karşısındaki beş yıllık seyrine bakıldığında, ilginç bir tablo ortaya çıkıyor. Verileri bir tablo ile veren Eğilmez, bunu şöyle özetledi:
“Brezilya, Endonezya, Güney Afrika ve Hindistan para birimlerinin büyük ölçüde Dolar’daki değişime paralel değişimler gösterdiğini görüyoruz. Aşağı yukarı Dolar değer kazandıkça kaybeden, Dolar değer kaybettikçe değer kazanan, Dolar durağanlaştıkça durağanlaşan bir görünüm içinde bulunuyorlar. Yine aynı tabloya baktığımızda TL’nin öteki ülke para birimlerine göre farklı bir görünüm çizdiği ortaya çıkıyor. TL, Dolar değer kazanırken de, değer kaybederken de değer kaybı yaşıyor. Bir başka ifadeyle dışarıda ne olursa olsun TL değer kaybı yaşıyor.”
Beş yılda dört ülke parası 100’den 72,9’a gerilerken, TL 45’e düşüyor
Sonuçta TL’nin Dolar’daki dalgalanmadan etkilenmekle birlikte iç olaylardan diğer ülkelere göre daha fazla etkilendiğini vurgulayan Eğilmez, şöyle dedi:
“TL, bir yandan Dolar’ın değer kazanmasından etkilenmekle birlikte iç olaylardan yani Türkiye ekonomisinin, siyasetinin, dış politikasının ve bölge jeopolitiğinin gelişiminden çok daha fazla etkileniyor. Bunu ikinci tabloda TL hariç ortalamalarla TL’yi karşılaştırdığımız zaman net biçimde görebiliyoruz. 22 Mayıs 2013’den bugüne kadar TL hariç kırılgan beşli paralarının değer kaybı 100’den 72,9’a gerileme sergilerken TL, 100’den 45’e düşmüş.” (ŞA)
Kaynak: http://mahfiegilmez.com
* Eğilmez, analizde beş yıllık dönem bazında değerlendirme yapmasına ilişkin şu açıklamayı yapıyor: “Başlangıç olarak 22 Mayıs 2013 tarihini ele almamızın nedeni dönemin Fed Başkanı Bernanke’nin niceliksel gevşeme programının yılsonuna doğru sonlandırabileceğini açıkladığı gün olmasıdır. Bu açıklamadan sonra özellikle gelişme yolundaki ülke paraları değer kaybetmeye başladığı için bu günü başlangıç tarihi almak son dönemlerdeki değişimleri izleyebilmek açısından doğru bir yaklaşım olacaktır.”
