Devrimci Sendikacı Nebioğlu Aramızdan Ayrıldı

1961 Anayasası'nın örgütlenme özgürlüğünün sınırlarını genişlettiği dönemde TİP'in kuruluşuna katılan 12 sendikacıdan biri olan Nebioğlu sendikal mücadeleye Otel, Lokanta ve Eğlence Yerleri İşçileri Sendikası'nda (OLEYİS)başlamıştı.

Rize'nin Ardeşen ilçesinde 1926'da doğan Nebioğlu Türkiye'nin siyasal tarihinde kitleselleşmeyi başaran ilk legal sol parti TİP'in kuruluşunda, Kemal Türkler (maden işçisi), Avni Erakalın (tekstil işçisi), Şaban Yıldız (tekstil işçisi), İbrahim Güzelce (basın işçisi), Ahmet Muşlu (çikolota sanayii işçisi), Rıza Kuas (lastik işkolu işçisi), Hüseyin Uslubaş (tütün işçisi), Saffet Göksözoğlu (ilaç sanayii işçisi), Salih Özkarabay (basın işçisi), İbrahim Denizlier (nakliyat işçisi) ve Adnan Arıkan'la (şoför) birlikte yer almıştı.

Nebioğlu 12 Eylül 1980'de DİSK'e karşı askeri mahkemede açılan davadan dolayı tutuklandı ve dört yıl tutuklu kaldı, idamla yargılandı. 12 Eylülden sonra hakkında hepsi de sendikal mücadelelerle ilgili 13 dava açıldı.

Nebioğlu TİP'ten sonra beş sendikacı arkadaşıyla birlikte DİSK'in de kuruluşuna önderlik etti. 1992'de y yılında yapılan DİSK büyük kongresinde DİSK Genel Başkanlığına seçildi.

4 çocuk babası olan Nebioğlu için Pazartesi günü (14 Ağustos) İstanbul'daki DİSK Genel Merkezi önünde bir tören düzenlenecek. Nebioğlu Şişli Camii'nde kılınacak ikindi namazından sonra Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verilecek.

Kemal Nebioğlu'nun kısa yaşamöyküsü

Rize'nin Ardeşen ilçesinde doğan Kemal Nebioğlu ilkokulu Kars'ta, ortaokulu Van'da, liseyi ise Trabzon'da bitirdi. Lise öğrenimi döneminde (1946) bir süre Diyarbakır Belediyesi'nde işçi olarak çalıştı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine giren Nebioğlu, öğrenimini tamamlayamadan İstanbul'da metal işkolunda presçi olarak çalışmaya başladı. İşçilik yaşamında garsonluk, boyacılık, şef garsonluk yöneticilik yaptı.

Sendikal yaşamına Otel, Lokanta ve Eğlence Yerleri İşçileri Sendikası'nda (OLEYİS) başladı. İlk görevi sendikanın sekreterliği oldu. Bir yıl sonra da boşalan İstanbul İşçi Sendikaları Birliği'nin sekreterliğine atandı. 1956'da Türkiye Petrol-İş Sendikası Genel Sekreter yardımcılığı ve daha sonra da Türkiye Gıda, Otel, Lokanta İşçileri Sendikası Genel Sekreterliğine seçildi.

1961'de Türkiye İşçi Partisi'nin kurulmasında büyük çaba gösterdi. 1962'de partinin Genel Sekreterliğine getirildi. 1963 yerel seçimlerde Beyoğlu İlçe Başkanlığını yürüttü. 1964'te toplanan partinin ilk büyük kongresinde Kongre başkanlığına seçildi. Aynı kongrede 40 üyeli Genel Yönetim Kurulu'na, Genel Yönetim Kurulunun ilk toplantısında ise, 13 kişilik Merkez Yürütme Kurulu üyeliğine seçildi. Merkez Yürütme Kurulu içindeki Görev dağılımında Parti Genel Saymanlığına seçildi.

1965 genel seçimlerinde partinin genel saymanlığı yanında İstanbul il başkanlığını da üstlendi. Bu seçimlerde Tekirdağ Milletvekilliğine seçildi.

Nebioğlu TİP'in Millet Meclisinde Grup Başkan vekilliği, Dilekçe Komisyonu raportörlüğü, Milli Savunma Komisyonu üyeliği görevlerini de yürüttü.

Partinin 1968'de Malatya'da yapılan ikinci Büyük Kongresinde önce Genel Yönetim Kurulu üyeliğine sonra Merkez Yürütme Kurulu üyeliklerine yeniden seçildi. Sonra da Partinin Genel Sekreterliği'ne seçildi. Bu arada Ankara İl Başkanlığını da bir süre üstlendi.

1965'te Türk-İş'in kurucu üyelerinden Türkiye Gıda-İş Sendikasının yapılan genel kurulunda sendika genel başkanlığına seçildi.

1967'de DİSK'i kuran beş sendikacıdan biri olan Nebioğlu, konfederasyonun Genel Yönetim, Yürütme Kurulu üyelikleri ile Genel Başkan Vekilliği görevlerinde bulundu, 1992 yılında yapılan DİSK büyük kongresinde DİSK Genel Başkanlığına seçildi.

DİSK'in büyük eylemlerinden 15-16 Haziran büyük işçi direnişi, 1 Mayıs 1976 kutlamasında konfederasyonun Eylem Komite Başkanlıklarını yürüten Nebioğlu, 27 Mayıs askeri müdahalesi sonrasında minibüsçülerin yaptığı genel grevi örgütlediği savıyla göz altına alındı.

Nebioğlu 12 Mart'ta sıkıyönetim Komutanlığının 18 numaralı bildirisiyle tutuklanan, aralarında Prof. Muammer Aksoy, Prof. Tarık Zafer Tunaya, Prof. İsmet Sungurbey, yazar Yaşar Kemal, Yazar Kemal Sülker, ve Şinasi Kaya nın da bulunduğu 38 kişi arasındaydı.

12 Eylül 1980'de DİSK Davası'ndan dolayı tutuklandı ve dört yıl tutuklu kaldı, idamla yargılandı. 12 Eylülden sonra hakkında hepsi de sendikal mücadelelerle ilgili 13 dava açıldı.

Bütün suçlamalardan beraat eden Nebioğlu 16 Mart 1978 günü üniversite girişinde yedi öğrencinin bombalanarak öldürülmesi üzerine DİSK'in uyguladığı "20 Mart Faşizme ihtar eylemi"ne ilişkin iki saatlik genel grev uygulamasından dolayı 6 aya mahkûm oldu.

DİSK'in en önemli ilkelerinden olan "Tabanın söz ve karar sahibi olma ilkesini" sendikal mücadeleye getiren ve uygulayan kişi olan Nebioğlu ilk uygulamayı da Başkanı olduğu Türkiye Gıda-İş Sendikasının Nestle işyerinde yaptı.

Sendikalarda içe dönük demokratik işleyişi sağlayan, yönetimde yozlaşmayı önleyen ve üyeleri işçilerin devamlı denetimini getiren bu ilkeyi sonuna kadar uygulayan ve savunan Nebioğlu DİSK'te de bu ilkenin eksiksiz uygulanması mücadelesini verdi.

Daha sonraları ise bunun bir ileri uygulaması olan "İşyeri İşçi Konseyleri" uygulamasını sendikasında kurdu.

1975'te Mehmet Ali Aybar'ın öncülüğünde Sosyalist Devrim Partisi'nin (SDP) kurucuları arasında yer aldı, bir süre de partinin İstanbul İl Başkanlığını yapan Nebioğlu'na askeri mahkemenin DİSK davasından verdiği 10 yıl 8 ay hapis cezası Askeri Yargıtay'ca bozuldu.

Nebioğlu'nun yayınlanmış "Uyan" adında bir şiir kitabı var. (AD/EK)