#Devrim televizyondan yayınlanmayacak: Tweetlenecek

2020'de kapılar kapandı, sosyal ağlar açıldı. Bu yıl, dışarıda yakalayamadığımız sosyalleşmeyi sosyal ağlarda yakalamaya çalışırken, yargıda bulamadığımız adaleti de yine sosyal medyada aradık. Meydanlarda bir araya gelemedik ancak bir "etiket" altında toplanarak sesimizi duyurmaya çalıştık.

Olan bitenden haberdar olabilmek, gündemi anbean takip edebilmek, gündem yaratabilmek, adalet aramak ya da sadece akıl sağlığımızı koruyabilmek için... Her ne sebeple olursa olsun, bu yıl her zamankinden çok daha fazla çevrimiçi olduk.

Peki, 2020'de dünyada neler gündem oldu ve biz neleri gündem yapmaya çalıştık? Geride bıraktığımız yıldan öne çıkan sosyal medya gündemini derledik...

#Covid19 vs #BlackLivesMatter

2020'de dünya genelinde en çok konuşulan konu koronavirüs salgını ve siyah hakları oldu. Yılın en çok kullanılan etiketi #Covid19 ile 400 milyona yakın tweet atıldı.

Yıl içerisinde hakkında en çok tweet atılan üçüncü kişi olan George Floyd'un ölümünün ardından dünya eşitlik ve adalet ihtiyacını #BlackLivesMatter etiketi ile duyurdu. Böylece #BlackLivesMatter yılın en çok kullanılan ikinci etiketi oldu. #StayHome ise üçüncü sırada yerini aldı.

2020 yılında dünya, aktör Chadwick Boseman'ın yasını tuttu. Onun ölümünü duyuran tweet yılın en çok retweetlenen ve tüm zamanların en çok beğenilen tweeti oldu.

pic.twitter.com/aZ2JzDf5ai

— Chadwick Boseman (@chadwickboseman) August 29, 2020

Chadwick Boseman'ın ölümünü öğrendiğimiz tweetin ardından en çok retweet alan tweetlerde mizah ön plana çıktı.

Twitter kullanıcısı Jamie'nin (@gnuman1979) karantinada evinin camından çektiği oyun videosu, @kingmyles isimli kullanıcının "Two deadly viruses are killing Americans: Covid 19 and Racism" (Amerikalıları öldüren iki ölümcül virüs var: Covid-19 ve Irkçılık) tweeti ve Andy Milonakis'in "Congratulations to the Astronauts that left Earth today. Good choice" (Bugün dünyadan ayrılan astronotları tebrik ediyorum. Bu iyi bir seçim.) paylaşımı 2020'nin en çok retweetlenen tweetleri oldu.

Andy Milonakis’in tweeti ayrıca yılın en çok beğenilen üçüncü tweeti idi.

Quarantine day 6. pic.twitter.com/er652Oy3Ki

— jamie (@gnuman1979) March 16, 2020

What a headline pic.twitter.com/x8GGKL0VMc

— ???? (@1kingmyles) May 28, 2020

Congratulations to the Astronauts that left Earth today. Good choice

— Andy Milonakis (@andymilonakis) May 30, 2020

2020 yılında Amerika’daki seçimle ilgili de 700 milyondan fazla tweet atıldı. Donald Trump, Joe Biden, Barack Obama, Narendra Modi ve Kamala Harris, haklarında en çok tweet atılan küresel figürler oldu.

Barack Obama’nın Kobe Bryant’ın ölümünün ardından attığı tweet yılın en çok beğenilen ikinci tweeti oldu.

Kobe was a legend on the court and just getting started in what would have been just as meaningful a second act. To lose Gianna is even more heartbreaking to us as parents. Michelle and I send love and prayers to Vanessa and the entire Bryant family on an unthinkable day.

— Barack Obama (@BarackObama) January 26, 2020

Kamala Haris'in Joe Biden ile telefon görüşmesi de yılın en çok beğenilen tweetleri arasına girdi: "Başardık Joe, ABD'nin bir sonraki başkanı sen olacaksın"

We did it, @JoeBiden. pic.twitter.com/oCgeylsjB4

— Kamala Harris (@KamalaHarris) November 7, 2020

Peki "Biz" ne konuştuk?

Geleneksel medyadan daha hızlı bir haberleşme aracına dönüşen ve mekan sınırlılığını ortadan kaldırarak bize sanal bir kamusal alan yaratan Twitter’da geride bıraktığımız yılda da adalet aramaya devam ettik.

Fiziksel olarak meydanlarda toplanamayan kalabalık için Twitter’ın yarattığı kamusal alan 2020’de her zamankinden çok daha değerli oldu. Hep beraber haykıramadığımız taleplerimizi hep beraber retweet ettik.

#İstanbulSözleşmesiYaşatır #ChallengeAccepted

Yılın ilk ayında cezaevinden “izinli” çıkan Tahsin Yüksekova’nın Kadıköy’de Zülfiye ve Seyhan Yüksekova’yı silahla öldürmesi, infaz yasasını ve İstanbul Sözleşmesi’nin 51. maddesini tekrar gündeme getirdi.

Yıl boyunca durmayan erkek şiddeti ve iktidar tarafından İstanbul Sözleşmesi'nin hedef alınması nedeniyle en çok kullanılan etiketlerden biri #İstanbulSözleşmesiYaşatır oldu.

Pınar Gültekin cinayetinin ardından kadınlar, "Challenge Accepted" ve "İstanbul Sözleşmesi Yaşatır" etiketleri ile siyah beyaz fotoğraflarını paylaşarak erkek şiddetine meydan okudu. Dünyaca ünlü kadınlar da kampanyaya destek vererek “Türkiye'deki kadınların seslerini duyuyoruz” dedi.

Kadınlar, Ağustos ayında #İstanbulSözleşmesiYaşatır diyerek sosyal medyadan arkadaşlarını sözleşmenin maddelerini okumaya davet etti.

Tıklayın - İstanbul Sözleşmesi nedir, ne değildir?

Tıklayın - Kadınlardan #challengeaccepted kampanyası

#GülistanDokuNerede

Dersim'de üniversite öğrencisi Gülistan Doku, 5 Ocak 2020 Pazar günü kaldığı kaldığı Kız Yurdu'na geri dönmedi. Ailesi, 6 Ocak'ta Emniyet Müdürlüğü'ne kayıp başvurusunda bulundu. Kadınlar ve Doku'nun ailesi Gülistan'ın bulunması için mücadele etti ve bu sayede, barajın boşaltılmasına karar verildi. Ancak, su altı ve üstünde sürdürülen çalışmalardan sonuç alınamadı. Şüpheli Zaınal Abarakov ise hala etkili bir şekilde soruşturulmadı.

Gülistan’ın yakınları ve olayın takipçileri  bir yıldır sosyal medyada #GülistanDokuNerede #ZaynalıKimKoruyor  diyerek adalet arıyorlar.

Gülistan Doku'nun akıbetini hep beraber sormak için Twitter’da @Doku_icinAdalet hesabı açıldı.

 A'da Z'ye Gülistan dosyası: 6 ayda neler yapılmadı?

#GazetecilikSuçDeğildir

180 ülkenin yer aldığı RSF Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde kendisine 154. sırada yer bulan Türkiye, 2020’de de gazetecilere yönelik hak ihlallerine devam etti. BİA Medya Gözlem Raporlarına göre Ocak - Şubat - Mart döneminde en az 33 gazeteci ve medya temsilcisi gözaltına alındı. Nisan - Mayıs - Haziran döneminde en az iki gazeteci tutuklandı, iki gazeteci fiziki saldırıların hedefi olurken yedisi de tehdit edildi. Temmuz - Ağustos - Eylül döneminde ise 4 gazeteci gözaltına alındı, 9 gazeteci işsiz bırakıldı.12 gazeteci ve cemiyet saldırıya uğradı

TGS, 10 Mart’ta Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi önünde “Gazetecilik suç değildir” pankartı açarak 15 gün içerisinde 28 gazetecinin gözaltına alınıp, sekiz gazetecinin tutuklanmasını protesto etti.

Gazetecilere yönelik baskı ve tutuklamalara karşı tepkiler ve adalet arayışı sosyal medyada yıl boyunca #GazetecilikSuçDeğildir etiketi ile devam etti.

TIKLAYIN - Can Dündar'a 27 yıl 6 ay hapis cezası

TIKLAYIN - Önderoğlu, Fincancı ve Nesin'e verilen beraat kararı bozuldu

TIKLAYIN - Türkiye, Çin'den sonra en fazla gazeteci hapseden 2. ülke

TIKLAYIN -Kasım'da 8'i kadın 40 gazeteci yargılandı

TIKLAYIN - Gazeteci Ayşegül Doğan'a 6 yıl 3 ay hapis cezası

TIKLAYIN - Olay TV kapandı

#CumartesiAnneleri771Hafta ile 2020 başladı

Galatasaray Meydanı’nın yasaklanmasının ardından İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi önünde toplanmaya devam eden Cumartesi Anneleri / İnsanları, eylemlerini her haftaya özel bir etiket ile duyuruyor.

#CumartesiAnneleri771Hafta etiketi ile İHD önünde başlayan 2020’nin Cumartesi oturmaları pandemi nedeniyle 782. haftadan itibaren sadece sosyal medya üzerinden gerçekleşmeye başladı. Cumartesi Anneleri / İnsanları, her hafta @CmrtesiAnneleri Twitter hesabından canlı yayın ile kayıplarının bulunmasını ve faillerin yargılanmasını istiyor.

#CumartesiAnneleri782hafta mızda sağlıkta hukuk ve adalet gibi herkesin hakkıdır diyoruz. https://t.co/HMwkUl0It5

— Cumartesi Anneleri (@CmrtesiAnneleri) March 21, 2020

Cumartesi Anneleri / İnsanları #CumartesiAnneleri822Hafta etiketi ile yılın son sosyal medya eyleminde 26 yıl önce gözaltında kaybedilen İsmail Bahçeci için adalet istedi.

#CumartesiAnneleri822Hafta İsmail Bahçeci'yi unutmadık! https://t.co/rQNlrPcXyQ

— Cumartesi Anneleri (@CmrtesiAnneleri) December 26, 2020

#CumartesiAnneleri822Hafta'da 26 yıl önce gözaltında kaybedilen İsmail Bahçeci’nin akıbetini sordu: “Kaç yıl geçerse geçsin İsmail’i aramaktan vazgeçmeyeceğiz!”https://t.co/6oZyt02ED5 pic.twitter.com/w9QTP9SnxT

— bianet (@bianet_org) December 26, 2020

#CumartesiAnneleriYalnızDeğildir

“Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 25 Ağustos 2018'deki 700. Haftası eylemine düzenlenen polis saldırısında gözaltına alınan 46 kişiye “Kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” suçlamasıyla, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet suçundan dava açıldı.”

Tıklayın - Cumartesi İnsanları: Adliyelerin kapılarını adalete açın

Cumartesi Anneleri’nin barışçıl toplantı ve gösteri hakkının engellenmesi üzerine sosyal medyada #CumartesiAnneleriYalnızDeğildir etiketi ile annelere destek verildi.

Toplantı ve gösteri hakkımız vardır, suç değildir.#CumartesiAnneleriYalnızDeğildir https://t.co/pWcPXOQmGF

— İHD Genel Merkezi (@ihd_genelmerkez) November 24, 2020

Şimdi #CumartesiAnneleriYalnızDeğildir deme vakti! https://t.co/MfS2JdP1oQ

— Cumartesi Anneleri (@CmrtesiAnneleri) November 24, 2020

#SivilToplumSusturulamaz #SivilToplumaSesVer

Sivil toplum kuruluşları, dernek ve vakıflara kayyım atanmasının önünü açan, Cumhurbaşkanı'na bu kuruluşların hesaplarına el koyma yetkisi veren "Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun Teklifi"ne karşı sosyal medyada #SivilToplumSusturulamaz #SivilToplumaSesVer etiketleri ile gündem yaratıldı.

Yasa tasarısının geri çekilmesi için siviltoplumsusturulamaz.com adresinden imza kampanyası başladı.

Sivil toplum kuruluşlarına kayyım atamasının önünü açan yasa tasarısının geri çekilmesi için imza kampanyası başlatıldı: #SivilToplumSusturulamaz https://t.co/Aqy4Gb0EuE pic.twitter.com/cx0JHCy8Um

— bianet (@bianet_org) December 23, 2020

Tıklayın - Sivil toplumu hedef alan yasa tasarısına karşı kampanya 

Tıklayın - "İnsan hakları adına tehlikeli bir gidişat"

#DemirtaşaÖzgürlük

Sosyal medyanın yarattığı özgürlük dijital eylemlere sahne olurken, alternatif bir siyasal iletişime de zemin hazırladı. Yıl boyunca anaakım medyada göremediğimiz Demirtaş’tan 2020’de de kettla’dan* attığı tweetler sayesinde haberdar olduk.

#DemirtaşaÖzgürlük etiketi, geride bıraktığımız yılda da onun için adil bir yargılama isteyen herkesin gündemindeydi. 22 Aralık’ta AİHM Büyük Daire’nin “Demirtaş'ın derhal tahliye edilmesi" yönündeki kararından sonra sosyal medyada yükselen bu ses daha gür çıkmaya başladı.

Selahattin’in suçsuz olduğunu halk biliyordu ve şimdi AİHM Büyük Daire tarafından da kesin olarak tescillendi. Dört yıldır içeride tutulması ağır bir suçtu, şu dakikadan itibaren tahliyesinin
engellenmesiyle manevi işkence suçu da oluşacaktır. #DemirtaşİçinÖzgürlük

— Başak Demirtaş (@Basak__Demirtas) December 22, 2020

Tıklayın - AİHM Büyük Daire: Demirtaş'ı derhal tahliye edin 

Tıklayın - "AİHM kararını uygulatmak için tek vücut olmalıyız"

#OsmanKavalayaÖzgürlük #AradığınızSuçaUlaşılamıyor

18 Ekim 2017'de gözaltına alınan iş insanı ve hak savunucusu Osman Kavala, "Anayasal düzeni değiştirmeye teşebbüs, hükümeti ortadan kaldırma" iddiasıyla 1156 gündür tutuklu.

Kavala, ilk kez 18 Aralık'ta hakim karşısına çıktı ve tutukluğuna devam kararı verildi. Osman Kavala hakkında süren adalet arayışı sosyal medyada aktif bir kampanyaya dönüştü. @FreeOsmanKavala ile @whatdidkavalado Twitter hesapları ve http://www.osmankavala.org/ adresinden Kavala için her gün açıklamalar ve dayanışma çağrıları paylaşılıyor.

Sosyal medyada Osman Kavala için #FreeOsmanKavala #whatdidkavalado #OsmanKavalayaÖzgürlük etiketleri aktif bir şekilde kullanılıyor.

Osman Kavala'nın tutukluluğunun 1000. günüde arkadaşları, sevenleri, sayanları onu bir sözcükle tarif etti ve Vicdan kelimesi ön plana çıktı.

Tıklayın - Osman Kavala için bin sözcük: Vicdan ve vicdanlı

Osman Kavala Kampanya grubu, Kavala'nın tutukluğunun 3. yılında "3 kişilik grubunuzla kendi eyleminizi yaratmaya/üretmeye, ortaya çıkan tüm eylemleri #OsmanKavalayaÖzgürlük hashtag'i ile 1 Kasım 2020 Pazar günü sosyal medyada paylaşmaya davet ediyoruz" çağrısında bulundu.

Tıklayın - Osman Kavala için "ses çıkarın" çağrısı

Tıklayın- Osman Kavala'ya tahliye yine yok

#UykularınızKaçsın #MeToo

“Sosyal medyada bir kadının yazar Hasan Ali Toptaş’la ilgili attığı tweet sonrası kadınlar Toptaş’ın kendilerine yönelik taciz ve cinsel saldırıları anlattı. Kadınların açıklamaları, edebiyat dünyasında #MeToo” hareketine dönüştü”

Tıklayın - Kadınlardan yazar Toptaş'a "taciz" protestosu

Toptaş'ın tacizlerinin açıklamasının ardından kadınlar, farklı meslek gruplarından erkeklerin de yer aldığı tacizci erkeklerin listesini hazırladı.

Tıklayın - Kadınlardan tacizci erkeklere: "Uykuların kaçsın"

2020'nin son günlerinde belki de hiç olmadığı kadar sosyal medyada cinsel şiddet hikayeleri görünür olmaya başladı. Kadınlar birbirlerinden aldığı cesaret ve güç ile #UykularınızKaçsın diyor, erkek şidettini ifşa etmeye devam ediyor.

İfşa olayları bir kez daha bize sosyal medyanın gücünü, yan yana gelemesek de bir retweet ile bile dayanışma içerisinde olabileceğimizi gösterdi.

2021'de meydanlarda buluşmak dileğiyle. Bir de sadece söylemeyi çok özlediğim için: #DirenGezi (YK)