Devletin kültür harcamalarında yüzde 2,5'luk azalış

Fotoğraf: AA

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2019’a ilişkin ‘kültür ekonomisi’ verilerini yayınladı. Yayınlanan verilere göre kültür harcamaları 2019’da 2018’e oranla yüzde 4,7 arttı ve 56 milyar 957 milyon 673 bin TL’ye ulaştı.

Kültür harcamalarının, gayri safi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 1,3 olarak gerçekleşti. Bu dönemde toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının payı yüzde 59,8, özel harcamaların payı ise yüzde 40,2 oldu.

Genel devlet ve özel kültür harcamaları, 2014-2019

Genel devlet kültür harcamaları 2019’da 2018’e göre yüzde 2,5 azalarak 34 milyar 66 milyon 938 bin TL oldu.

Harcamaların yüzde 71,7'si merkezi devlet bütçesinden, yüzde 28,3'ü ise mahalli idareler bütçesinden gerçekleştirildi. 

Mimarlık alanının payı yüzde 28,5

Genel devlet harcamaları içinde kültürel alanlara göre belli başlı harcamalara bakıldığında; mimarlık yüzde 28,5, kitap ve yazılı basın yüzde 12,3, gösteri sanatları yüzde 10,3, görsel/işitsel ve multimedya yüzde 9,7, kültürel miras yüzde 6,0, doğal miras yüzde 5,2 paya sahip oldu.

Genel devlet kültür harcamalarının dağılımı (%), 2019

Hanehalkın harcaması televizyona

Hanehalklarının 2019’da gerçekleştirdiği toplam kültür harcamasının dağılımına bakıldığında; televizyon ve ekipmanı masraflarının yüzde 21,9, kitapların yüzde 13,9, kırtasiye ve çizim malzemelerinin yüzde 11,4, kablolu/özel TV yayın hizmetlerine ödenen ücretlerin yüzde 10,8, veri işlem ekipmanlarının yüzde 10,4, sinema, tiyatro ve konserin yüzde 6,2 paya sahip olduğu görüldü.

Hanehalkı kültür harcamalarının dağılımı (%), 2019

Sektörlerdeki girişimlerin cirosu yüzde 11,4 arttı

Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin cirosu 2018’e göre yüzde 11,4 artarak 84 milyar 220 milyon 477 bin TL olurken, bu sektörlerdeki çalışan sayısı aynı dönemde yüzde 3,9 oranında düşerek 256 bin 129 oldu.

Kültürel sektörler arasında girişim sayısının en fazla olduğu faaliyet yüzde 17,3 ile belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda gazeteler ve kırtasiye ürünlerinin perakende ticareti oldu.

Katma değer yüzde 8,5 arttı

Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri de 2018’e göre yüzde 8,5 artarak 15 milyar 802 milyon 142 bin TL olarak gerçekleşti.

Katma değerin yüzde 22'si kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 14'ü sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetleri ve yüzde 9,8'i mimarlık faaliyetlerinde faaliyet gösteren girişimler tarafından üretildi.

Kültürel mal ihracatı 43 milyar, ithalatı 29 milyar TL’ye ulaştı

Kültürel mal ihracatı 2018’e göre yüzde 26,5 arttı. Artış oranı ana mal ihracatında yüzde 26,4 olurken, ikincil mal ihracatında yüzde 29,7 olarak gerçekleşti. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki payı ise 2019’da yüzde 4,2 oldu. Kültürel alanlara göre bakıldığında, en çok paya sahip olan el sanatlarının ihracat toplamı 2019’da 33 milyar 105 milyon 162 bin TL olarak gerçekleşti. El sanatlarının toplam kültürel mal ihracatı içindeki payı yüzde 76,9 oldu.

Kültürel mal ithalatı da, 2018’e göre yüzde 29,6 arttı. Artış oranı ana mal ithalatında yüzde 61,4, ikincil mal ithalatında yüzde 10,3 olarak gerçekleşti. Kültürel mal ithalatının toplam mal ithalatı içindeki payı ise yüzde 2,5 oldu. Kültürel alanlara göre bakıldığında, görsel ve işitsel medyanın ithalat toplamı 2019 yılında 11 milyar 637 milyon 934 bin TL olarak gerçekleşti. Görsel ve işitsel medyanın toplam kültürel mal ithalatı içindeki payı ise yüzde 39,6 oldu.

Kültürel mal ihracatı ve ithalatı, 2010-2019

(HA)