"Devlet, 2003 yılından bu yana 7 milyar 55 milyon 930 bin YTL’lik sosyal yardım yaptı. Bunun en az yüzde 10’u doğru adrese ulaşmazken en fazla suistimal edilen kalemler gıda ve kömür yardımları oldu."
İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın (İSMMMO) “Sosyalleşemeyen Yardımlar” başlıklı raporuna göre, sosyal yardımların merkezi şekilde yapılmaması, politik çıkarların gözetilmesi nedeniyle ihtiyacı olanlara gitmeyebiliyor; yardımlarla ilgili yeterli bilgilendirme yapılmıyor.
Rapor, Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Kurumu Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğü verileri veilgili kurumların yetkililerinin beyanlarına dayanılarak hazırlandı.
"Yardım tasarısı seçimden önce çıkmalı"
İSMMMO, Mecliste bekleyen Sosyal Yardımlar ve Primsiz Ödemeler Kanunu Tasarısı’nın yerel seçimlerden önce yasalaşması gerektiğini söyledi.
Oda başkanı Yahya Arıkan, “Vergi, trafik cezası ve reklam gelirleri gibi kalemlerden beslenerek oluşturulan yardım fonundaki kayıplar, vatandaşın da ceplerinin soyulduğunu gösteriyor. Yani toplanan vergilerin bir kısmı amacına ulaşmadan heba ediliyor” dedi.
sosyal yardımlarla ilgili veriler özetle şöyle:
- 2003-2008 arasında kömür yardımlarından 2 milyonun üzerinde, sağlık yardımlarından 3 milyona yakın, eğitim yardımlarından ise 5 milyona yakın kişi yararlandı.
- Sosyal yardım programları, 81 il ve 850 ilçede mülki idare amirlerinin başkanlığındaki toplam 931 Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı kanalıyla gerçekleştiriliyor.
- Kaynak aktarımları nüfus ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından belirlenen sosyo-ekonomik gelişme endeksi esas alınarak hesaplanıyor.
- Vakıfların dışında belediyeler ve farklı kamu kurumları da yardımlarda ortak çalışma yapıyor. Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, Özürlüler Dairesi yardım yapan kurumlar.
- Yapılan yardımlar içinde en büyük kalemi kömür yardımları oluşturuyor. Kömür yardımlarının 5 yıllık sürede devlete faturası tam 1 milyar 942 milyon 192 bin 89 YTL. İhtiyacı olmadığı yardım alanlar kömürcülere satıyor. Gıda yardımlarında da aynı durum söz konusu.
- Doğu ve Güneydoğu Anadolu, yardım yapılan bölgeler içinde ilk sırada yer alırken Ege son sırada.
Denetim ve adil dağıtım
İSMMMO, yardımların denetlenemediğini vurguladı. Mecliste bekleyen tasarının nesnel kriterler getirdiğini vurgulayan örgüt, böylece ihtiyacı olanların da idarecilerin insafına bırakılmayacağını belirtti.
Öte yandan, oda sivil toplum kuruluşlarına da denetim imkanı verilmesi gerektiğini vurguladı.
Tasarı yasalaşırsa “Sosyal Yardımlar Yönlendirme Kurulu” kurulacak. Ayrıca asgari yaşam düzeyini tespit etmek üzere bir komisyon kurulacak. Yardım almak isteyenler Kuruma müracaat ederek iki ay içinde yardım alp alamayacaklarını öğrenecek.(EÜ)
