Kadınlarla Dayanışma Vakfı (KADAV) ve Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) yetkililere hapishanede kendi temel ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak, geliri olmayan mahpusların sorunlarını sordu.
Cezaevlerindeki mahpusların temizlik, giyim, sigara, çay gibi bütün ihtiyaçlarının yanı sıra koğuşa ve odalara (hücrelere) alınacak televizyon, buzdolabı gibi teknolojik aletleri ve elektrik parasını kendilerinin karşılamak zorunda olduğuna dikkat çeken iki hak örgütü, yetkililere şu soruları yöneltti:
* Türkiye’deki ceza ve tutukevlerinde tutulmakta olan tutuklu ve hükümlülerin hangi ihtiyaçları devlet tarafından karşılanmaktadır?
* Türkiye’deki ceza ve tutukevlerinde, su ısıtıcısı, tv, buzdolabı gibi eşyaların takılmakta olduğu prizlerin elektrik parası ne zamandır mahpuslardan talep edilmektedir?
* Elektrik parasını ödeyemeyecek durumda olan mahpuslar için özel bir düzenleme var mıdır yoksa bu mahpuslar hiçbir elektrikli alet kullanamamakta mıdır?
* Maddi olanağı olmayan mahpusların sabun, deterjan, şampuan gibi temizlik ihtiyaçları nasıl karşılanmaktadır? Bu gibi ihtiyaçlar için bir düzenleme söz konusu mudur?
* Maddi olanağı olmayan ve iç çamaşır, giysi, ayakkabı gibi ihtiyaçları olan mahpuslar için bir düzenleme söz konusu mudur?
* Kadınların ve anneleriyle beraber kalan bebeklerin, çocukların (ped, mama, biberon vs.) özel ihtiyaçları için özel bir düzenleme söz konusu mudur?
* Türkiye’deki ceza ve tutukevlerinin kantinleri kar amacıyla mı işletilmektedir?
- 2013 yılından başlayarak, geriye doğru, yıl yıl kantinlerden elde edilen gelir ne kadardır?
- Kantinlerden elde edilen gelir nerelere harcanmaktadır? Bu harcamaların bir çizelgesi tutulmakta mıdır?
- 2013 yılı içinde hangi ceza ve tutukevinde ne kadar kantin geliri elde edilmiş ve bu gelir kalem kalem nerelere harcanmıştır?
- Kantinlerdeki ürünlerin fiyatları neye göre belirlenmektedir? Mahpuslardan oldukça sık, kantin fiyatlarının yüksek olduğuna dair şikayetler gelmektedir? Bu fiyatlar denetlenmekte midir?
* Türkiye ceza ve tutukevlerinde tutulan mahpusların kişisel paraları 2005 yılında çıkarılan bir yönetmelik sonrasında emanet para olarak idare tarafından tutulmakta ve faiz geliri elde edecek şekilde işletilmektedir.
- Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün son verilerine göre ceza ve tutukevlerinde bulunan emanet paranın toplam tutarı nedir?
- Tutuklu ve hükümlülerin paralarının emanette tutulmaya başlandığı 2005 yılından bu yana elde edilen emanet para faizi ne kadardır?
- Ceza ve Tutukevleri Genel Müdürlüğü emanet para faizinin nerelere harcandığına dair kalem kalem bir dosya tutmakta mıdır?
- 2013 yılı içinde hangi ceza ve tutukevinde ne kadar emanet para faizi elde edilmiş ve bu faiz kalem kalem nerelere harcanmıştır?
* Türkiye ceza ve tutukevlerinde çalıştırılan tutuklu ve hükümlülerin toplam sayısı kaçtır?
* Türkiye ceza ve tutukevlerinde çalıştırılan tutuklu ve hükümlülerden kaçı özel işletmeler için çalışmaktadır?
* Türkiye ceza ve tutukevlerinde çalıştırılan tutuklu ve hükümlülerin ücretleri ne kadardır? Bu ücretlerden herhangi bir nedenle kesinti yapılmakta mıdır? Yapılıyorsa bu neden nedir?
* Türkiye ceza ve tutukevlerinde çalıştırılan tutuklu ve hükümlülerin sosyal güvencesi var mıdır? SGK pirimleri yatırılmakta mıdır? Yatırılmaktaysa hangi ücret üzerinden yatırılmaktadır?
Mahpuslar günde 5-6 liraya çalışmak zorunda kalıyor
Değerli arkadaşlarım, ablalarım evinizde giymedikleriniz varsa yollayın. Çaresizim inanın. Ailem ile diyaloğum yok. Parasızım, çaresizim yardım edin lütfen (…) Şu an inanın iç çamaşırım dahi yok (…) Giyecek elbiselerim yok. Sadece iki tane yırtık tişörtüm ve pantolonum var (…) Lütfen sesimi duyun. Çaresizliğime elinizi verin (Kandıra 2 No’lu T Tipi Cezaevinden derneğe gelen bir mektup. |
Dernekler, muhtaç durumdaki mahkumların hastanedeki giderlerini karşılamak için günde 5-6 liraya başkalarının çamaşırlarını yıkadığını ya da günde 6-7 liraya hapishanenin çöp, mutfak işlerinde veya atölyelerinde çalıştığını belirtmişti.
Açıklamada “Muhtaç duruma getirilen mahpusların bu iki seçenek dışında seçenekleri olması gerektiğini düşünüyoruz" denilmişti. (ÇT)
.jpg)
