İnsan Hakları Derneği (İHD) Mülteci Hakları Komisyonu, geçen sene Irak’ın Şengal kentinden IŞİD saldırısı sonucu Türkiye’ye kaçmak zorunda kalan Êzîdîlerin durumuyla ilgili bir rapor hazırladı.
3 Ağustos 2014’te IŞİD’in Şengal’i işgal etmesinin ardından sayıları binlerle ifade edilen Êzîdî öldürülmüş, birçok Êzîdî kadın ve çocuk IŞİD tarafından kaçırılmıştı.
Bu saldırıdan kurtulan binlerce Êzîdî Türkiye’ye sığındı. Türkiye’ye sığınan Êzîdîler halen Diyarbakır, Şanlıurfa/Viranşehir, Şırnak, Siirt, Batman/Beşiri ve Batman/Merkez'deki belediyelerce kurulmuş mülteci kampları ile AFAD’a bağlı Midyat ve Nusaybin kamplarında kalıyor.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Mülteci Hakları Komisyonu üyesi Mustafa Rollas, Muhterem Süren ve Vetha Aydın'ın katılımı ile oluşan İHD heyeti, söz konusu kampları gezerek bir rapor hazırladı.
Belediye kamplarında 5 bin 629 kişi kalıyor
Rapora göre belediyelerince oluşturulmuş kamplarda 5 bin 629 kişinin kaldığı tespit edilmiş ancak bu sayı sürekli değişiyor ve bu kamplarda bugüne kadar 10.000 - 15.000 kişinin kaldığı bilgisi edinilmiş. AFAD’da kalan kişi sayısına ise ulaşılamamış.
Rapora göre, Êzîdîler devletin kamplarında sosyo kültürel nedenlerle (Suriye ve Irak'tan gelen Sünni ve Araplar olması) ve devlette karşı olan güvensizlik nedeniyle kalmak istemiyor. Bu yüzden de belediyelerin ve sivil toplum örgütlerinin kıt imkanlarıyla oluşturulan kamplarda kalıyorlar.
İnsan tacirleri tehdidi
Êzîdîlerin, Irak’a bir daha dönmek istemediğine dikkat çekilen raporda bu sebeple Avrupa'ya gitmek istedikleri ve insan tacirlerinin tehditlerine açık oldukları ifade edildi.
Raporda özgün bir model oluşturan bu kamplara, devletin yok sayma politikasından vazgeçerek belediyelerle koordineli yardım ve destek faaliyetine bir an önce başlaması gerektiği belirtildi.
Acil ihtiyaçlar
Raporda belediyelerin tüm iyi niyetine rağmen imkansızlıklar nedeniyle kamplardaki koşulların yetersiz olduğuna dikkat çekiliyor.
* Tüm kamplarda kuru bakliyat dağıtımı yapılmakla birlikte kamplarda meyve ve sebze, et, çocuk maması konusunda ciddi sıkıntılar mevcut. Özelikle kadın ve çocuk pedi bakımından ciddi eksiklikler var. İlaç sıkıntısı yaşanıyor.
* Kamplarda eğitim anaokul ve ilköğretim yaşındaki çocuklarla sınırlı süre ve imkanlarla veriliyor. Eğitim materyali ve eğitmen eksiği var.
* Özellikle IŞİD’in kadınlara yaşattıkları (tecavüz, kaçırma) nedeniyle ihtiyaç duyulmasına rağmen sınırlı proje dışında psiko-sosyal destek yok.
* Kamplarda kalanların yasal çalışma izni yok. Yöredeki gündelik ücretlere göre çok daha düşük ücret alıyorlar.
* Kamplarda kalanların sadece bir kısmına devlet tarafından yabancı tanıtım kartı verilmiş ve çok az sayıda kişi GİGM (Göç İdaresi Genel Müdürlüğü) ve BMMYK’ye (Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği) üçüncü ülkeye yerleştirme talebiyle uluslararası koruma (mülteci) başvurusunda bulunmuş. (NV)
