Dev-Sol Operasyonu Kararı: Polis Sınırlanmalı

Dev-Sola yönelik dört operasyonda 12 Temmuz 1991 tarihinde on kişi öldürüldü... AİHM, Türkiyenin beş kişinin ailesine toplam 310 bin YTL ödemesine karar verdi. O tarihte Necdet Menzir polisin başındaydı, Mehmet Ağar da İstanbul Emniyet Müdürüydü.

Strasbourg

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Dev-Sol üyesi olduğu iddia edilen kişilere karşı 12 Temmuz 1991 tarihinde dört ayrı yere yapılan ve on kişinin öldürüldüğü operasyonla ilgili gerekçeli kararını açıkladı.

25 Nisan 2006 tarihinde AİHM, Türkiye'yi, yaşam hakkını ihlal ettiği, yaşam hakkını ihlal eden uygulamalarla ilgili etkin soruşturma yürütmediği ve mahkemeye başvuru hakkını kullandırtmadığı gerekçeleriyle 177 bin avro (309 bin 750 YTL) tazminata mahkum etmişti.

İstanbul'un Kadıköy İlçesi'ne bağlı Çiftehavuzlar semtimdeki operasyona katılan 22 polis hakkında açılan dava beraatle sonuçlanmıştı. Dava kamuoyunca "Çiftehavuzlar davası" olarak biliniyordu.

Ağar, İstanbul Emniyet müdürüydü

Operasyonlar yapıldığında Ünal Erkan, Emniyet Genel Müdürlüğü görevinin üçüncü günündeydi. Dönemin İstanbul Emniyet Müdürüyse, Demokrat Partisi'nin yeni istifa eden lideri Mehmet Ağar'dı. Ağar, operasyondan sonra görev alan polisleri tek tek kutlamıştı.

Kararın Türkiye'ye gönderilen gerekçesi, yargıç ve savcılara yönelik yayımlanan bültenin Temmuz sayısında yer aldı.

Operasyonlara yönelik soruşturma ve yargılama sürecinin ağır şekilde eleştirildiği gerekçeli kararda, "Polis memurları hiçbir koşulda boşlukta bırakılmamalıdırlar. Yasal sınırları, uluslararası standartlara uygun biçimde gösterilmelidir" denildi.

"Operasyonla ilgili kroki, fotoğraf, rapor yok"

Türk hükümetinin operasyonda zora başvurmanın yasal temeli bulunduğuna dair savunmasını yetersiz bulan AİHM, operasyonun hangi önlemlerle nasıl düzenlendiğine ilişkin yeterince bilgi bulunmadığını, en az iki operasyonda güvenlik kuvvetlerinin nefsi müdafaa durumunda olmadıklarının raporla belirlendiğini bildirdi.

Kararını, görevlendirdiği bağımsız adli tıp uzmanı Pounder'in bazı maktullere yerde yatarken, bazı maktullere de ağır yaralıyken ateş edildiğine yönelik raporlarına dayandıran AİHM, soruşturma yönünde Türkiye hükümetine şu eleştirileri yöneltmişti:

(*) Dört operasyon bölgesinde operasyonların planlamış biçimiyle ilgili etkin soruşturma yürütülmedi.

(*) Operasyon yerleriyle ilgili fotoğraf ve kroki yok.

(*) Dijital parmak izi, balistik ve adli tıp unsurlarıyla ilgili bulgu ve operasyona katılan polis görevlilerine ait güncel beyan yok.

Öldürülen beş kişinin ailelerine tazminat

AİHM, bire karşı altı oyla, öldürülen İbrahim Erdoğan, Yücel Şimşek, İbrahim Ilcı, Cavit Özkaya ve Hasan Eliuygun'un ailelerine, her bir mağdur için, 30'ar bin avro manevi tazminat; oybirliğiyle her bir başvuru sahibine uğradıkları manevi zarar için 3'er bin avro ve tüm başvuruculara da 12 bin avro da mahkeme masrafı ödenmesine karar vermişti. (EÖ)