“Roştîya Asmê’ adını gündüzleri ev hapsine, geceleri karanlığa hapsedilen, gökkuşakları ay ışığında ortaya çıkan trans seks işçilerine, gecenin karanlığında, ay ışığının altında katledilen eşcinsel ve translara atfettik.”
Dersim’in ilk LGBTİ oluşumu Roştîya Asmê, Zazaca “ay ışığı” anlamına geliyor.
“Dersim'in bir köyünde dünyaya yanlış bir bedende gelen transseksüel kadın arkadaşımız, evden kaçtıktan sonra merkezde ev tutup gündüzleri eve hapsolup, geceleri karanlık tam çöktüğünde dışarı çıkıp ay ışığında geçirdiği yaşamını 'Gökkuşağı gündüzleri ortaya çıkarken benim gökkuşağım ise gecenin zifiri karanlığını aydınlattığı ay ışığı eşliğinde çıkıyor' sözleriyle anlatmıştı. Biz de oluşumumuza bu adı verme kararı aldık” diye anlatıyor Loren Elva.
Dersimli LGBTİ’ler, geçen yılki Munzur Festivali’nde Keskesor LGBTİ’nin yapmış olduğu LGBTİ yürüyüşünden güç alarak örgütlenme kararı alıyor ve Roştîya Asmê’yi kuruyor.
Dersim’de LGBTİ olmak
“LGBTİ'lere karşı nefret saldırıları her yerelde, her bölgede aynıdır. Bölgelere göre nefret sadece isim değiştirir. Bir bölgede işlenen nefret saldırısı ya da cinayeti 'aşk' adı altında işlenirken bir başka bölgede ise bu 'töre' adını alır, bunu gelenek görenekler, cinnet vs. takip eder.
“Oysa hepsinin altında yatan tek bir şey vardır; 'nefret'. Nefret ise sevgisizliğin ürünüdür. Günümüzde insanlar sevgisizlik ile var olmakta, gün geçtikçe kadın ve LGBTİ cinayetleri artmakta.”
Peki Dersim özelinde, LGBTİ olmanın avantajları, dezavantajları neler?
Elva, Dersim'de bir LGBTİ görünürlüğü olmadığı için bu noktada pek bir deneyimin de olmadığını söylerken, şöyle anlatıyor LGBTİ’ler için kent hayatını:
“Dersim'in küçük bir yer oluşu, bu şehirde yaşayan insanların birbirini çok kısa bir sürede tanıması demek oluyor, özellikle komşuluk ve esnaf ilişkilerinde. Dışarıdan gelen bir öğrencinin yabancı olduğu hemen anlaşılıyor. Bu öğrencinin yüzü ya tanıdık değildir ya da Dersim şivesinde konuşamıyordur.
“Tabii hemen hemen herkesin birbirini tanıdığı bu şehirde özellikle eşcinsel ve transseksüellerin görünürlüğü insanlar tarafından cinsel kimliği ve cinsel yönelimler ile tanınması demek oluyor. Bu sebeple akıllara şu soru geliyor; LGBTİ'ler neden görünür değil?
“Dersim demek ki dışarıdan göründüğü kadarıyla rahat bir şehir değil, en azından LGBTİ'ler için.”
“Varolduğumuzu haykırmak için biraradayız”
Elva, politik görüşler ne olursa olsun, homofobi ve transfobinin yaygınlığına dikkat çekiyor, “politik duruşlara kanmamak gerek” diyor:
“Dersim'de en basit örnek LGBTİ'lerin giydiği kıyafetler bile bu şehrin insanlarını rahatsız edebiliyor. Şimdilerde konuşulan 'Dersim'e dışarıdan eşcinseller geldi, bunların gelmesinin nedeni bizi asimile etmek' tartışmaları bizi biraz kaygılandırıyor. Çünkü biz ne dışarıdan gelmeyiz ne de bu halkı asimile etme gibi bir çaba içerisindeyiz. Biz de bu topraklarda yaşayan Dersim'li, Alevi, Kürt bireyleriz. Bu topraklar da bizim ve bunun için varoluş mücadelesi veriyoruz.
“Hapsolduğumuz evlerimizden çıkıp bu topraklarda var olduğumuzu, var olmak istediğimizi ve var olacağımızı haykırmak için biraraya gelen bir oluşumuz. Bu güne kadar bastırdığımız duyguları özgür bir şekilde yaşamak için, bu halkın bir parçası olduğumuz için bu haklı mücadeleyi veriyoruz.
“Dersim'de LGBTİ görünürlüğünün artması ile LGBTİ'lere dönük nefret saldırılarının oluşabileceğini düşünüyorum. Bu noktada Dersim'in politik duruşuna kanmamak lazım. En azından oluşum olarak buna dikkat ediyoruz.” (YA/ÇT)
