* Fotoğraf: 1984'ten uyarlanan aynı adlı filmden.
Hapishanelere posta ya da kargo yoluyla gönderilen ya da elden götürülen, gazete ve dergi gibi tüm süreli yayınların girişi Adalet Bakanlığı genelgesiyle yasaklandı. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün 10 Kasım 2014’te cezaevlerine gönderdiği Enis Yavuz Yıldırım imzalı, “kurumlara gönderilen ücretsiz yayınlar” başlıklı emrinde, yasağın nedeni şöyle açıklandı:
“Genel Müdürlüğümüze, ceza infaz kurumlarına ücretsiz olarak bülten, broşür, gazete, dergi gibi yayınların geldiği ve bu yayınların ceza infaz kurumlarına alındığına dair çeşitli bilgiler gelmektedir.
Bilindiği üzere, terör ve çıkar amaçlı suç örgütleri mensuplarının bir bölümü, örgütsel bağlantılarını devam ettirme ve güçlendirme, örgüt talimatları doğrultusunda ceza infaz kurumlarında ortak eylem yapma amaçlı çalışmalar yapmaktadır.
Bu çalışmaları yapma konusunda, örgütsel haberleşme ve örgütsel talimatlar, ziyaretçiler aracılığı ile iletildiği gibi bazen de bülten, gazete, dergi gibi basın organları aracılığı ile iletilmektedir.
Bu kapsamda, bazı basın yayın araçlarının ceza infaz kurumlarına girişi, örgüt suçundan mahkum olanların yeniden topluma kazandırılmasını, yasalara saygılı ve toplumla uyumlu bireyler olmalarını geciktirmekte ve/veya engellemektedir. Ayrıca, bu husus hükümlü ve tutukluların örgütten ayrılmalarını zorlaştırmakta ve örgüt propagandası yaparak örgütlere yeni eleman kazandırma amaçlı kullanılmaktadır.”
Kitapta "manevi kalkınma" şartı |
Savcılıklara ve hapishanelere gönderilen genelgede, mahpusların okuması gereken yayınlar da şöyle belirtildi: "Ceza İnfaz Kurumları Kütüphane ve Kitaplık Yönergesinin 'Kuruma kabul edilecek yayınlarda aranacak nitelikler' başlıklı 12. maddesinde şu hükümler yer alıyor: * Hükümlü ve tutuklularda insan, yurt ve millet sevgisini güçlendirecek nitelikte bulunması * Hükümlü ve tutukluların manevi kalkınmalarını sağlayacak vasıfları taşıması..." |
"Dergi okuyarak düzeni bozmak" |
Genel Müdürlüğün dergi yasağına gerekçe olarak sunduğu maddelerden biri de "güvenliğin ve düzenin sağlanmasına katkı sağlamak." "5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 3. maddesinde belirtildiği gibi infazda temel amaç hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etmenleri güçlendirmektir." |
Yasak yürürlüğe girdi
Genelgenin ardından Kocaeli 1 Nolu F tipi hapishanesinde, posta yoluyla veya ziyaretçiler aracılığıyla dışarıdan gelecek her türlü kitap ve süreli yayının kabul edilmeyeceği anonsu yapıldı.
Tekirdağ 2 Nolu F tipi hapishanesinde 155 yayın toplatıldı. Birçok hapishanede de mahpuslara genelge tebliğ edildi.
ÇHD: Düşünce özgürlüğüne yasak
Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) İstanbul Şubesi Hapishane İzleme Komisyonu, bugün yasağa karşı basın açıklaması yaptı.
Açıklamada, mahpusların posta yoluyla veya ziyaretçileri aracılığıyla kitaplar ve süreli yayınlardan ücretsiz yararlandığı belirtildi. Ayrıca zaten şimdiye dek birçok yayının hapishane idarelerince keyfi olarak yasaklandığı ifade edildi:
“Siyasi mahpusların süreli ve süresiz yayınlardan yararlanma hakkı yani dergi, gazete ve kitaplara ulaşması, hapishane idareleri tarafından ‘kurum güvenliğini tehlikeye düşürme’ gibi son derece belirsiz bir ifadeyle keyfi olarak engelleniyor veya ‘toplatma kararı çıkabilir’ bahanesiyle günlerce hatta haftalarca geciktirilerek teslim ediliyordu.
“Hapishane idaresinin inisiyatifine bırakılmış yasak, bakanlık emriyle uygulanması zorunlu bir yasak haline geldi.”
İdarenin görüşüne uyarsa…
“Oysa Bakanlığın tehlikeli olarak nitelendirdiği ve örgütsel haberleşme için kullanıldığını ifade ettiği gazete ve dergiler sorumlu künyesine sahip, basın savcısının denetimine tabi olan ve açık satışı yapılan yasal yayınlar.”
“Bakanlığın bu yayınları yasadışıymış gibi göstermesinin ve örgütsel haberleşme için kullanıldığı iddiası, düşünceleri yasaklama amacı taşıyor.”
“Bu emrin uygulanması ile mahpusların okuyabildiği kitaplar sadece hapishane kütüphanesinde bulunanlarla sınırlandırılıyor. Bu durum da, yalnızca hapishane idaresi tarafından ‘uygun görülen’ fikirleri içeren kitapları okuyabilecekleri anlamına geliyor.” (AS)
