Samsun'un Canik ilçesinde dün akşam başlayan gece ise şiddetini artıran sağanak yağmur sele neden oldu. Mert Irmağı'nın taşması sonucu Kuzey Yıldızı TOKİ Konutlarında dördü çocuk beş kişi; diğer bölgelerde ise üç kişi hayatını kaybetti.
Sel suları nedeniyle çok sayıda ev ve iş yeri sular altında kaldı. Sağanak yağmur sabah saatlerinde etkisini yitirdi.
Ölümlerin yaşandığı apartmanlar, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı'na bağlı, özellikle sosyal konut üretimi için kurulduğu belirtilen kamu kuruluşu Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından iki yıl önce inşa edildi; 2 bin 688 konut yer alıyor.
İnşaat Mühendisleri Odası Samsun Şube Başkanı Hüseyin Tüfek, "Dere yatağına bina yapılamayacağı yüz yıllardır bilinen bir gerçek; Türkiye'de bunun hep felaketten sonra konuşulması çok acı" dedi.
"Nedenleri belli, önlemleri belli"
Tüfek, 2007'de yaptıkları "Sel, Heyelan, Çığ Sempozyumu"nda her şeyi söylediklerini böyle felaketlerden sonra "ahkam kesmenin" çok acı olduğunu söyledi.
"Öncelikle Canik'te gerçekten çok şiddetli bir yağmur yağdı. Ancak bunu daha önce de kaç kez söyledik, ki zaten yüz yıllardır bilinen bir gerçektir; dere yataklarına bina inşa edilmez. Maalesef acı kayıplarla ders alıyoruz.
"Mesela Samsun'un Abali ilçesinde daha önce yaşanan sellerden sonra alınması gereken tedbirleri söyledik; o tedbirler alındı. Bugün baktım orada ciddi bir şey yaşanmamış."
"Seli afete dönüştüren insan"
2007'deki sempozyumun sonuç bildirgesinde, sel, çığ ve heyelanın çoğunlukla önlenemeyen "doğa olayı" olduğu ancak afete dönüşmesinin en büyük sorumlusunun insanlar olduğu belirtiliyor.
Bunun nedeni ise Tüfek'in de dediği gibi, bilinçsizce yanlış yerlere ve tedbir almadan yapılan yerleşimler, müdahaleler, sel yataklarının işgal edilmesi. Bunun sorumlusu ise bu işgallere engel olmayan idareciler.
Afet öncesi koruma gerekli
Bildirgede, selin önlenmesi için teknolojinin imkan sağladığı çözüm önerileri şöyle sıralanıyor:
* En kısa zamanda bütün ülkenin taşkın risk haritalarının çıkarılması, lokal uygulamalar yerine havza bütününün ele alınması ve buna dayalı erken uyarı sistemlerinin hazırlanmalı.
* Afet sonrası kurtarma yerine "Kayıp ve Zarar azaltma", "Hazırlık, Tahmin ve Erken uyarı", "Afetler ve Etki analizi" gibi afet öncesi korumaya yönelik çalışmalara öncelik verilmeli, yani mücadelede Risk Yönetimine geçilmeli. (NV)
