Görsel: Kaos GL
“Kalacağım bir yer yok, kalmak zorunda olduğum yerde güvende hissetmiyorum, kaldığım yerin yaşama koşulları yetersiz.”
Depremden hayatta kalan LGBTİ+
Tanıklık, “Deprem Sonrası Geçici Barınma Mekanları/ Diyarbakır’da depremden hayatta kalan LGBTİ+’lar” başlıklı rapordan.
Raporu, Keskesor Amed LGBTİ+ Oluşumu ve Barış için Kültürel Araştırmalar Derneği hazırladı. Atalay Göçer’im imzası ile yayınlanan raporda, depremzede LGBTB+’ların yaşadığı sorunlara dikkat çekildi.
Barınma mekanlarına alınmadılar
Rapordan öne çıkanlar şöyle:
* Bir trans kadın deprem sonrası gittiği devletin tahsis ettiği bir barınma mekanına alınmadığını ve geri gönderildiğini ifade etti.
*Barınma mekanı olarak tahsis edilen her yerde yemek dağıtımı yapılıyorken özellikle çadırkentlerde yemek alanlarına ya da yemeğe erişim konusunda sıkıntı yaşanabileceği gözlemlendi.
* Yemek ve tuvalet gibi ihtiyaç donanımları barınma mekanının içinde olan işletmelerde LGBTİ+’ların güvenliğini sağlayabilecek bir mekanizmaya ihtiyaç yokken bu donanımların barınma alanlarına uzak olduğu mekanlarda ise herhangi bir mekanizmanın olmadığı görüldü. Olası bir durumda güvenlik güçlerinin müdahale edebileceği söylendi.
*Barınma alanlarında LGBTİ+’ların psiko-sosyal destek alabilecekleri sağlık alanları düşünülmemiş olsa da üç işletme sahibi, mekanlarında ihtiyaç halinde böylesi güvenli alanlar tahsis edebileceklerini vurguladı. Bir işletme sahibi ve kapalı bir barınma alandaki bir görevli ise ihtiyaç halinde ilgili kişi ve kurumlara yönlendirme yapılabileceğini ifade etti.
*Hiçbir barınma mekanında özel olarak LGBTİ+’lara yönelik hijyen ve özbakım bilgilendirmesi yapılmamış. Gerekli bilgilendirme tüm barınanlara yönelik sadece üç işletmede, kapalı bir barınma mekanında ve bir çadırkentte yapılmış.
*Görüşme yaptığımız LGBTİ+’lar arasında açık kimlikli olmaları halinde saldırıya açık hale gelebileceklerinden korkanlar olduğunu gözlemledik.
*Bir görüşmeci durumu şöyle aktardı: “24 saat orda kalınıyor. Gece uyuyanlar oluyor. Orda uyku halinde güvende hissetmiyoruz. O nedenle kimliğimizi gizliyoruz.”
*Bir görüşmeci arkadaşlarıyla ve ailesiyle birlikte olmayı tercih ettiğini söyledi: “Çevrem, arkadaşlarım beni biliyor. Onlarla güvende hissediyorum.”
*Devletin tahsis ettiği ve AFAD’ın sorumlu olduğu geçici barınma mekanları söz konusu olduğunda uygulamaların pek çok hak ihlaline neden olduğunu söylemek mümkün.
*Yaşama hakkı: Diyarbakır’da, depremde yaşadığı bina hasar görmüş pek çok LGBTİ+ hasarlı binadaki evinde kalmak zorunda bırakılıyor. Sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı ihlalinin yanı sıra bizzat kendi yaşamlarını riske atmalarına göz yumuluyor.
*Barınma hakkı: Özellikle trans kadınlar ya barınma mekanlarına alınmıyor ya da her an tehditlere açık, güvensiz ortamlara mecbur bırakılıyor. Seks işçileri günlük kiralanan dairelerde sadece çalışmak için değil barınmak için de kalıyor ve bunun için yüksek kiralar ödemek zorunda bırakılıyor.
*Ayrımcılık yasağı: Bu izleme çalışmasını yapmak için alandaki bir görevliye ulaşmak isteyen gönüllüler sorumlu kişi tarafından alandan şöyle kovuluyor: “Biz valilikle, devletin kurumlarıyla çalışıyoruz. Ne LGBT’si. Burada öyle bir şey yok.”
*Sağlık hizmetlerine erişim hakkı: Barınma mekanlarında sınırlı çeşitlilikte ilaç temin edilebiliyor. Hormon vs. tedarik edilemiyor. Sağlık personeli LGBTİ+’ların özgün ihtiyaçlarını karşılayamıyor veya onları uygun birimlere yönlendirebilecek farkındalığa sahip değil.
*Diş sağlığı problemi için sadece ağrı kesici verildiği, uyuz için sosyal hizmet biriminin nöbetçi eczane aradığı göz önünde bulundurulduğunda sağlığa erişimin tüm ihtiyaç sahipleri için geçici barınma mekan larında yaşanan hak İhlalleri var.
*Antiretroviral terapi/tedavi: HIV’in insan vücudunda kendini kopyalamasını durdurarak bağışıklık sisteminin zarar görmesini engeller ve bireylerin sağlıklı yaşamlarına devam etmelerini sağlar.
*Mal ve hizmetlere erişim hakkı: Geçici barınma mekanlarında olası izdihamlara vs. yönelik herhangi bir önlem alınmadığı için LGBTİ+’lar yemek alanlarına erişim sağlamakta sorun yaşıyor. Alan içinde bulunmayan tuvaletlere erişim ise yoğunluğun yaşandığı cami tuvaletleriyle sınırlı olduğu için LGBTİ+’lar tuvalet ihtiyaçlarını karşılamakta sorun yaşıyor. Hijyen kitleri sadece çocuk bezi ve menstrual hijyen ürünlerinden ibaret olduğu için LGBTİ+’lar hijyen ve özbakım ihtiyaçlarını karşılayamıyor.
*Özel hayata saygı hakkı: Geçici barınma mekanlarında kalan LGBTİ+’lar kendi güvenlikleri için “yeniden kapanmak”10 zorunda bırakılıyor. Geçici barınma mekanları LGBTİ+’ların mahremiyetini sağlamaya uygun değil. Hem görevliler hem de depremden hayatta kalanlar için mekanda yaşanabilecek şiddete dair koruyucu önlemler alınmıyor.
*Yukarıda sayılan haklara erişimin depremle birlikte spesifik bir hal aldığını ve katmerlenerek zorlaştığını söylememiz gerekiyor. Geçici barınma mekanlarının mevcut ihtiyacı karşılamakta yetersiz kaldığı göz önünde bulundurulduğunda deprem sonrası müdahalelerle ilgili olarak acil önlem alınması kendini bir zorunluluk olarak ortaya koyuyor.
TIKLAYIN - Raporun tamamını okuyun
(EMK)
