Bilim insanları, okyanusların sanılandan daha kötü bir durumda olduğunu belirterek, hayati bir ölçüm değerine göre deniz ekosistemlerini korumak için zamanın hızla daraldığı uyarısında bulundu.
Yeni bulgular, okyanus asitlenmesinin gezegenin sağlığı açısından kritik bir sınırı sessizce geçtiğini ortaya koyuyor.
Karbondioksitin denizler tarafından hızla emilmesiyle meydana gelen deniz asitlenmesi, iklim krizinin “kötü ikizi” olarak anılıyor.
Daha önce deniz asitlenmesinin “gezegen sınırını” aştığı kabul edilmiyordu. Bu sınırlar, iklim sistemi, su döngüsü ve biyolojik çeşitlilik gibi temel sistemlerin işleyişini sürdürebilmesi için aşılmaması gereken eşikler olarak tanımlanıyor.
Geçen yıl yapılan bir değerlendirmede bu dokuz sınırdan altısının halihazırda aşıldığı belirtilmişti. Yeni araştırmayla birlikte, deniz asitlenmesi de bu listeye eklendi.
ARAŞTIRMA
Okyanus sıcaklıkları 2022’de rekor kırdı: “Tüm dünyada korkunç etkileri var”
“Artık sadece bir çevre sorunu değil”
Birleşik Krallık’taki Plymouth Deniz Laboratuvarı (PML), ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ve Oregon Eyalet Üniversitesi’ne bağlı Deniz Kaynakları Araştırmaları Kooperatif Enstitüsü tarafından yürütülen çalışmada, deniz asitlenmesinin gezegensel sınırının yaklaşık beş yıl önce aşıldığı tespit edildi.
PML’den Prof. Steve Widdicombe, aynı zamanda Küresel Okyanus Asitlenmesi Gözlem Ağı (GOA-ON) eş başkanı olarak, “Okyanus asitlenmesi yalnızca çevresel bir kriz değil; deniz ekosistemleri ve kıyı ekonomileri için geri sayımı başlamış bir saatli bomba,” dedi.
Araştırma kapsamında son 150 yıla ait fiziksel ve kimyasal veriler, buz çekirdeklerinden elde edilen tarihsel bilgiler, gelişmiş bilgisayar modelleri ve deniz yaşamına dair gözlemler bir araya getirilerek kapsamlı bir değerlendirme yapıldı.
The Guardian’da yer alan habere göre, 2020 yılı itibarıyla okyanusların genel durumu, sanayi öncesi döneme kıyasla deniz suyundaki kalsiyum karbonat seviyesinin yüzde 20’den fazla azaldığı eşik noktasına ulaşmış durumda. Bazı bölgelerde ise bu sınır çoktan aşılmış durumda.
Karadan denize: Plastik kirliliğinin gizli bedeli
Daha derinlerdeki türleri de tehdit ediyor
PML’den Prof. Helen Findlay, okyanuslardaki yaşamın yalnızca yüzeyde gerçekleşmediğine dikkat çekerek, “Yüzeyin altındaki sularda çok daha fazla canlı türü yaşıyor. Derin sulardaki değişim bu kadar fazlaysa, okyanus asitlenmesinin etkileri tahmin ettiğimizden çok daha yıkıcı olabilir,” dedi.
Findlay, asitlenmenin özellikle genç deniz canlıları için kritik olan tropikal ve mercan resifleri gibi ekosistemler üzerinde ciddi sonuçlar doğuracağını vurguladı.
Araştırma, küresel ölçekte okyanus asitlenmesiyle baş etmenin tek yolunun karbon salımlarını azaltmak olduğunu açıkça ortaya koyarken, korunma stratejilerinin en kırılgan bölgeler ve türler üzerine yoğunlaştırılması gerektiğini belirtiyor. (TY)
