Halkların Demokratik Partisi (HDP) Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş, Kadın Adayları Destekleme Derneği’nin (KA.DER) toplantısına katıldı.
KA.DER cumhurbaşkanı adayları ile buluşmalar kapsamında geçen hafta da Ekmeleddin İhsanoğlu ile bir araya gelmişti.
Dedeman Oteli’nde yapılan toplantında konuşan KA.DER Başkanı Gönül Karamanoğlu, HDP’nin eril siyasete soluk getirdiğine dikkat çekerek yeni cumhurbaşkanının gerek kullandığı dil gerekse davranış biçimi açısından toplumsal cinsiyet ayrımına ve eşitsizliğine karşı çıkan rol model sıfatını üstlenmesi gerektiğini belirtti.
Selahattin Demirtaş, kadın aday çıkaramadıkları için özeleştiri verdiklerini belirterek “Bu bir sonraki seçimde mazeretsiz şekilde giderilmesi gereken bir durum “ dedi.
“Siyasal dengeler bu sefer buna fırsat vermedi. YSK izin verseydi eş cumhurbaşkanı olarak bu yarışa katılmayı arzuluyorduk. Kadın özgürlüğü mücadelesi yürüten gelenekten gelen bir olarak bu görev bana düştü. Zaten ben de dahil bizim bakış açımızı değiştiren kadınların bu mücadelesinin kendisidir."
Gazeteci Şirin Payzın’ın moderatörlüğündeki toplantıda kadınlar kağıtlara yazdıkları soruları Demirtaş’a iletti.
Kadın eş başkanla Çankaya'da çalışmak isterim
Kurmayı vaad ettiğiniz kadın meclisleri Çankaya’da kadının görünürlüğünü sağlayacak mı?
Cumhurbaşkanının kararlarını danışacağı hiçbir kurum yok. Cumhurbaşkanının halkla bağını kuracak mekanizmalar olmalı. Kadınların kendi seçtikleri üyelerle oluşturdukları kadın meclisinde cumhurbaşkanı ile periyodik olarak toplanmalı. Öneri, eleştirilerini sunarak yasama konusunda da hem danışmanlık hem denetim işlevi görecekler. Ayrıca kadın örgütleri kendi cumhurbaşkanını seçerse ve o kişi benle çalışmak isterse cumhurbaşkanı eş başkanı olarak Çankaya’da beraber çalışabiliriz.
Güneydoğu’da seçmenler "ya dinime ya dilime" diye mi oy verecek?
Yeni yaşam çağrısı dini öteleyen bir şey değil. Dini hesaba katmayan bir yaşam teklifi zaten sürrealisttir. Hangi inançtan olursa olsun, Hıristiyan, Musevi, Müslüman.Kürtlerin muhafazakar kesimleri de bu mesajı alacaktır. Onun da toplumda dini inancını rahatça yaşayabileceği yeni yaşam belgesi bizdedir. İslamiyeti AKP’nin tekeline bırakacak değiliz.
Kızım çok desteklemiyor
Ailenizde üç kadın var, eşitlik nasıl?
Zamanımın çok büyük bir kısmı dışarıda geçiyor. Kızım 7 yaşına gelince ajandamdan baktım toplamda 4 yıl kızımı görmemiştim. Evin bütün yükü eşimin üzerinde, her şeyiyle çocukları da o büyüttü. Ben eşit olalım gibi bir şey talep edemem, tüm kararları o olsa da kendimi hep ona borçlu hissettim. Üçü de eş ve baba yoksulluğu çekiyor ama gene de beni destekliyor. Küçüğü çok desteklemiyor gerçi adaylığımı.
Okulda çocuğa ütü yapan anne gösteriliyor
4+4+4 eğitim sistemi için ne düşünüyorsunuz?
O yasayı tereddütsüz reddederdim. Eğitim müfredatının içeriği de sorunlu. Piyasaya eleman yetiştirme üzerine kurulu. Aydın, özgür birey yetiştirme üzerine kurulu değil. 4+4+4 bunun için üretilmiş ve topluma dayatılmış bir sistem. Müfredatımız da ana sınıfından başlayarak cinsiyet ayrımcılığına dayalı bir eğitim sunuyor. Bir fotoğraf vardı, anne ütü yapıyor, baba işten geliyor. Bu bile bakışı gösteriyor. Cumhurbaşkanı bunları düzeltmek için uğraşmayacaksa ne anlamı var.
Hakkari'de kadın belediye başkanı
Aşiret ve ağalık konusu Kürtler arasında önemli bir sorun. Kan hukuku hala geçerli. Siz de Hakkari vekilisiniz?
Feodal sistem kırılmadığı sürece değişim zor. Hakkari de aşiret yapısının en güçlü ve varlığını koruduğu bir yer. Ama belediye başkanı bir kadın. Bu dönüşüme tabanın ne kadar açık olduğunun göstergesi. Özellikle gençlerde aşiret anlayışı yerine siyasal birlik çok daha etkili. Bu dokunun kırılması için çaba sarf ediyoruz. Aşiret yapısı da artık kırılıyor, siyasal güç olarak varlığını yitiriyor. Cumhuriyet tarihi boyunca devlet hep Kürtlerle aşiret üzerinden ilişki kurdu. Eski dönemlerde hep bakan ve vekiller aşiretten seçildi. Devlet aşiret canlı kalsın diye elinden gelen teşviki yaptı. Onun için Kürtleri kontrol etmek için büyük bir fırsattı.
Tabutu cumhurbaşkanı da omuzlamalı
Kadına yönelik cinayetler için somut öneriniz var mı?
Kadının sadece namus olarak algılanması kültürü bir genelgeyle değişmiyor. Bu uzun süreli bir mücadele. Biraz önce bahsettiim çocukluktan eğitim önemli. Ve devlet politikası olarak bir mücadele yürütülmezse olmaz. Sabırlı, ısrarlı bir mücadele. Kültürün değişmesi için on yıllar beklemeyeceğiz. Devlet yasayı çıkarıyor ancak hakim ve polisin zihniyeti değişmiyor. Çünkü onların kendisi de ayı eğitimi almamış, o da kadına yönelik şiddete eğilimlidir. O yüzden cumhurbaşkanı bizzat olayın içinde olmalı. Öldürülen kadının tabutunu cumhurbaşkanı da omuzlamalı. Bizatihi erkeğe, aşirete, aileye yerinde mesaj vermeli. Doğusu, batısı yok. Kürtlük ve Türklükle ilgili değil. Erkek egemen sistem ile ilgili.
Evren bile cumhurbaşkanıydı, ben niye olamıyorum?
Atatürk’ün kurduğu TC’ye nasıl bakıyorsunuz. Türküm bile demezken cumhuriyete nasıl sahip çıkacaksınız?
Türküm diyemiyorum diye bir şey yok. Çünkü Türk değilim. Bu bir üst kimlik değil. Türkiyeliyim. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyım. Ortak vatanımızsa bu ülkeyi ben de yönetebilirim. Atatürk kurucu önderdir, bu konuda bir tartışma yok. Ama eksikler yok mu? Kişi kültü geliştirilmesinde kendimizi bile eleştiriyoruz.
Kemalizm olarak bize sunulan teklik üzerine kurulu ulus dayatmasınun sorgulanması gerekir. Cumhurbaşkanı olursam bunlar sorgulanacak. Bana oy verenler bunu bilsin. Ben solcuyum, eleştiriye açığım, hiçbir düşüncem mutlaktır demiyorum. Aynı şekilde Kemalizm de öyle sorgulanmalı.
Türkiye’nin cumhurbaşkanı olacak mısınız, bölünme olacak mı?
Ben bölmek için değil Türkiye’nin cumhurbaşkanı olmak için aday oldum. Bu ülke Kenan Evren’e cumhurbaşkanı diyebildi bana niye diyemez anlamıyorum. Bu da beni üzüyor biraz.
Kürtaj meselesine nasıl bakılıyor?
Kadın bedeni üzerinde kimsenin tasarruf hakkı yok. Devletin bunu tartışması bile utanç verici. Bu kadının birey olarak vereceği bir karardır. Ne kocanın ne de Başbakan’ın elindedir.
Risk almadan dönüşüm olmaz
Kürdistan dahil birçok ilde trans seks işçilerine yönelik şiddet konusunda ne düşünüyorsunuz?
Amasız bir insan haklarını savunuyorum. Kişilerin cinsel yönelimleri, cinsiyet kimlikleri bunun dışında değil. Hatta hedef olan bireyler için daha hassas bir konudur. Tek bir grup için ayrımcılık olduğunda tüm insan hakları mücadelesi bozulur.
Bunun bir siyasi risk olduğunu düşünmüyor musunuz, özellikle muhafazakar kesim için?
Bugüne kadar hangi alanda risk almadık ki. Ortayolcu olsak kendi tabanımızı konsolide eder ve iktidar olurduk. Siyasi risk alınmadığı sürece toplumsal dönüşüm mümkün değildir. Biz bunun için yola çıktık. Kürtlerin, Ermenilerin, Müslümanların haklarını savunurken de risk almış oluyoruz.
2. tur sorusu
Kader'in taleplerinin altına imza atar mısınız?
Mütevazi davranmışlar. Daha fazlasını da yapmak isteriz.
2. turda kimi destekleyeceksiniz?
12 Ağustos’ta HDP toplantısında tavrımızı açıklayacağız. Bizi destekleyen herkes 2. Turda yeni bir değerlendirme yapacak. Herkes HDP’nin kararına uysun demeyeceğiz. Ama parti kesinlikle bir adayı destekleme kararı almayacak. Ekmeleddin beyi deseklemezsek Erdoğan'ı desteklemiş oluruz durumuna sokulmamamız lazım. Bize oy verenler 2. Turda Ekmeledidin beyi destekleyeyim diye değil bu ilkeler için buluşturlar. 2. Turda bu ilkelerin yakınından bile geçen bir aday varsa oyunuzu ona verin. Ama yakınından bile geçmiyorlar. Kim seçilirse seçilsin, bu ilkeleri onlara karşı savunmaya devam edelim. Kim seçilirse seçilsin ensesinde olmaya devam edelim. Benim tavrımın 2. tur için netleşmesi aksi takdirde bana oy verilmeyeceği tavrı rahatsızlık verici.
İstediğiniz bağışı topladınız mı?
Daha çok uzağındayız. Bizim için miktardan çok kişi sayısı önemli. Bu ne kadar tabana yayıldığımızı gösterir. Sitemizde miktarını ve kişi sayısını şeffafça açıklıyoruz. Valiler şu anda başbakanın hizmetinde. Buna niye ihtiyaç duyuyorlar anlamadım, bir saatlerini satsalar yeter. (NV)
