Güney Kafkas Dil Ailesi’nin üyesi Lazca, bugün Türkiye'de konuşulan 46 dil arasında yok olma tehlikesi altında olan dillerin başında geliyor.
Laz Enstitüsü, Lazca'yı unutturmamak amacıyla 2021 yılında, Karadeniz müziğinin unutulmaz ismi Kazım Koyuncu'nun da doğum günü olan 7 Kasım'ı Lazca Dil Günü olarak ilan etti.
Bu yıl dördüncüsü kutlanacak olan dil gününe ilişkin Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi'nden (DEM Parti) de Lazca ve Türkçe kutlama mesajı yayımlandı.
"Kutlama değil, çağrı"
DEM Parti'nin sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, "Bu özel gün, sadece bir kutlama değil, aynı zamanda UNESCO tarafından 'kesinlikle tehlike altında' olarak sınıflandırılan kadim bir dilin yaşatılması için güçlü bir çağrıdır" ifadelerine yer verildi.
"Dilimiz kimliğimizdir"
Dil, Kültür ve Sanat Komisyonumuzun 7 Kasım Lazca Dil Gününe ilişkin yaptığı açıklama:
Bugün, 7 Kasım Lazca Dil Günü. Bu tarih, ilk Lazca gazete "Mç'ita Murutsxi"nin (Kızıl Yıldız) 7 Kasım 1929’da yayın hayatına başlamasının ve Laz müziğinin unutulmaz sesi Kazım Koyuncu'nun doğum gününün anlamlı bir kesişimidir.
Ancak bu özel gün, sadece bir kutlama değil, aynı zamanda UNESCO tarafından "kesinlikle tehlike altında" olarak sınıflandırılan kadim bir dilin yaşatılması için güçlü bir çağrıdır.
Yüzyıllardır Karadeniz'in sarp kıyılarında yankılanan Lazca (Lazuri Nena), uygulanan asimilasyon politikaları, kentleşme ve dilin kamusal alandan dışlanması nedeniyle bugün sessizleşme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bir dilin kaybı, sadece bir iletişim aracının değil, o dili konuşan halkın kolektif belleğinin, kültürünün ve dünyaya bakışının da kaybı demektir.
Bu mirası korumak ve geleceğe taşımak için Laz halkının somut ve acil talepleri vardır:
Anayasal Güvence: Lazcanın ve Laz kültürünün anayasal olarak tanınması ve koruma altına alınması.
Eğitim Hakkı: Lazcanın okullarda "seçmeli ders" olmasının önündeki fiili engellerin kaldırılması, ailelerin bu konuda teşvik edilmesi ve enstitü düzeyinde (Laz Enstitüsü) desteklenmesi.
Akademik Alan: Başta bölge üniversiteleri olmak üzere, üniversitelerde "Laz Dili ve Edebiyatı" bölümlerinin ve araştırma merkezlerinin kurulması.
Kamusal Alan: Kamu yayıncılığı (TRT) başta olmak üzere, medyada Lazca yayınlara yer verilmesi ve Laz kültürel üretimlerinin devlet tarafından pozitif ayrımcılıkla desteklenmesi.
7 Kasım, Lazcanın yaşam mücadelesine omuz verme günüdür.
Skidas Lazuri Nena! Yaşasın Lazca!
DEM Parti Dil, Kültür ve Sanat Komisyonu
7 Kasım 2025
