Delta varyantıyla ilgili son bilimsel veriler

*Fotoğraf: AA (Arşiv). 

Bir süredir Delta olarak adlandırılan koronavirüs varyantı, ilk olarak Aralık 2020'de Hindistan'ın Maharashtra eyaletinde ortaya çıktı.

Varyantın etkisi birkaç ay sonra Yeni Delhi'ye indiğinde hissedilmeye başlandı ve bu yılın Nisan ayı sonlarında her gün yaklaşık 30 bin vaka bildirildi.

Science dergisine konuşan Yeni Delhi'deki Genomik ve Bütünleştirici Biyoloji Enstitüsü'nü yöneten Anurag Agrawal, "Birdenbire baskın hale geldi ve Alfa'yı tamamen ortadan kaldırdı" diyor.

Varyant Yeni Delhi'den hızla yayıldı ve dergiye konuşan uzmanlara göre şimdi dünyayı yeni ve ciddi bir dalgayla karşı karşıya bırakıyor.

"Vakaların yüzde 90'ını oluşturacak"

Birleşik Krallık'ta, Delta zaten tüm vakaların yüzde 90'ından fazlasını oluşturuyor; bölgedeki ciddi düşüşün ardından COVID-19 vaka sayılarını yeniden artırdı ve geçen hafta hükümetin yeniden açma planının son aşamasını ertelemesine yol açtı.

Lizbon'da Delta kaynaklı bir yeni bir dalga, Portekiz hükümetini şehir ve ülkenin geri kalanı arasında 3 günlük bir seyahat yasağı çıkarmaya sevk etti.

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi Başkanı Andrea Ammondün, varyantın Ağustos ayı sonuna kadar Avrupa Birliği'ndeki tüm COVID-19 vakalarının yüzde 90'ını oluşturabileceği konusunda uyardı:

• Delta varyantının yaz aylarında, özellikle aşılama için hedeflenmeyen genç bireyler arasında yoğun bir şekilde dolaşması çok muhtemel. Bu, daha savunmasız bireylerin enfekte olma ve ciddi hastalık geçirme riskine neden olabilir.

Delta ayrıca Rusya, Endonezya ve diğer birçok ülkede dalgalanmalara neden oluyor.

Prevalansının şu anda en az yüzde 14 olduğu tahmin edilen Amerika Birleşik Devletleri'nde, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), 15 Haziran'da Delta'yı "endişe verici bir değişken" ilan etti.

Dünya Sağlık Örgütü'nün baş bilim danışmanı Soumya Swaminathan, şu anda Delta'nın aşılara çok az erişimi olan veya hiç erişimi olmayan en yoksul ülkeler için özel bir tehdit olduğunu söylüyor.

"Yüzde 50 ile yüzde 100 daha bulaşıcı"

Public Health England tarafından yapılan araştırma, Delta'nın yayılma yeteneğinin altını çiziyor.

London School of Hygiene & Tropical Medicine'de bir modelci olan Adam Kucharski, 2020'de Birleşik Krallık'ta ortaya çıkan Alfa varyantı ile karşılaştırıldığında, "Yüzde 50 veya yüzde 100 daha fazla bulaşma tahminleri var" diyor.

İngiltere ve İskoçya'dan alınan veriler, hem Pfizer-BioNTech hem de AstraZeneca aşılarının Alfa'ya göre Delta varyantına daha az koruma gösterdiğini ortaya koyuyor.

Sadece bir doz aşısı olan insanlar savunmasız kabul ediliyor.

Şu anda dünya çapında kullanılmakta olan diğer birçok aşının buna karşı ne kadar iyi koruma sağladığı belirsiz görülüyor.

Mutasyonlar antikorları engelleyebilir

Bilim insanları, Delta'yı bu kadar tehlikeli yapan şeyi araştırmaya yeni başlıyorlar.

Science makalesine konuşan uzmanlara göre virüsün yüzeyini saplayan ve insan hücrelerini istila etmesine izin veren protein olan spike'yi kodlayan gendeki dokuz mutasyondan oluşan bir takıma odaklanıyorlar.

P681R adı verilen önemli bir mutasyon, bir insan enziminin proteini kestiği furin bölünme bölgesinin hemen yanındaki bir noktada bir amino asidi değiştiriyor; bu, virüsün insan hücrelerini istila etmesini sağlayan önemli bir adım olarak görülüyor.

Türkiye'de resmi olarak 134 vaka

Sağlık Bakanı Koca, şu ana kadar Türkiye çapında Delta varyantı tespit edilen kişi sayısının 134 olduğunu açıkladı. Ancak yayılma hızı ve saptanma zorluğu göz önünde bulundurulunca gerçek sayının ne olduğu bilinmiyor.

Evrimsel virolog: Başka bir etkileşim 

Edinburgh Üniversitesi'nden evrimsel virolog Andrew Rambaut, mutasyonu taşıyan sahte virüsler yapan Japon araştırmacıların bu varyantın laboratuvarda daha fazla bulaşıcılık sağladığını bulamadıklarını söylüyor ve ekliyor:

"Yani genomdaki başka bir şeyle etkileşim olmalı."

Delta'daki diğer mutasyonların bağışıklığı engellemesine yardımcı olabileceği de düşünülüyor. Varyanttaki mutasyonların bazıları, proteinin yüzeyinden çıkıntı yapan sivri ucun N-terminal alanını (NTD) değiştiriyor.

Yakın tarihli bir Cell makalesi, NTD'deki bir noktayı, iyileşmiş hastalardan alınan "ultra güçlü" nötrleştirici antikorlar tarafından hatasız bir şekilde hedeflenen bir "süper bölge" olarak tanımladı.

Bu çalışmaya göre, Delta'nın mutasyonları, üst bölgede 156 ve 157 konumlarındaki amino asitleri siliyor ve 158. amino asidi arginin'den glisine değiştiriyor. 

Florida Üniversitesi'nde yapısal biyolog olan David Ostrov, bunun antikor bağlanması için doğrudan bir temas noktasını ortadan kaldırdığını söylüyor.

Bilim insanları: Acil önlem alınmalı

Fred Hutchinson Kanser Araştırma Merkezi'nde hesaplamalı bir biyolog olan Trevor Bedford, "157/158 mutasyonunun, Delta'ya bağışıklıktan kaçınma fenotipini veren ayırt edici mutasyonlardan biri olduğunu düşünüyoruz" diyor.

Bu arada bilim insanları, yeni varyantın yayılmasını durdurmak için acil önlem alınması gerektiği konusunda hemfikir.

Saskatchewan Üniversitesi'nden virolog Angela Rasmussen, "Delta ile ilgili endişeler, aşı çabalarını gerçekten hızlandırmak ve aşıları Delta'nın hızla ilerlediği yerlere taşımak için bizi harekete geçirmeli" diyor.

Amerika Birleşik Devletleri Joe Biden, Amerikalıları kendilerini Delta'dan korumak için tam aşı olmaya çağırdı.

(PT)