Türkiye’nin en önemli doğal varlıklarından olan Beyşehir ve Eğirdir gölleri arasında kuzey güney doğrultusunda uzanan, Isparta'nın en yüksek dağı olan Dedegöl Dağı’nın tamamı Resmi Gazete’de yayımlanan 378 numaralı karar ile Kızıldağ Milli Parkı sınırları içerisine dahil edildi.
Tırmanış, dağcılık, mağaracılık ve yürüyüşçüler için son derece önemli bir doğal bölge olan Dedegöl Dağı bir süredir taşocağı ve maden tehdidi altındaydı.
TIKLAYIN - Dedegöl'de Tırmanış Bölgesi, En Derin 4. Mağara ve Su Kaynaklarına Mermer Tehdidi
Özakın: Geri dönüşümsüz tahribat engellendi
Türkiye Mağarıcılık Federasyonu’ndan Yaman Özakın’ın aktardığına göre, bölgenin milli parklar sınırı içine dahil edilmesi, geri dönüşsüz tahribatın da engellenmesi anlamına geliyor.
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı, Etüd Envanter ve Mağara Çalışma Grubu kurumları Dedegöl Dağı’na maden ocağı ve taş ocağı açılmaması için resmi girişimler yürütmüştü.
Bu girişimler geçtiğimiz Haziran ayında Mağaracılık Federasyonu’nun da dahil olduğu doğa sporcuları topluluğunun girişimleri ile sivil toplum örgütleri tarafından düzenlenen Kuzukulağı Doğa Sporları Festivali ile de desteklenmişti.
Dedegöl Dağları’nın doğa sporları açısından önemi
* 0 ila 600 metre arasında değişen 30’dan fazla tırmanış parkuru yerli ve yabancı rota açıcılar tarafından uluslararası standartlarda açılmıştır. Bu rotalar dünyaca tanınan son derece uygun sportif tırmanış alanlardır
* Tırmanış ve hat açma uzmanı, tırmanış hakkında 15’ten fazla kitabın yazarı olan Fransalı Michel Piola’nın ifadesiyle “Dağcılar için kalker kayalı, uzun tırmanış hatları için dünyada önemli beş sit alanı bulunuyor: Fransa’da Verdon vadileri, Fas’ta Taghia ve Tordavadileri, Meksika’da El Potrero Chicodağı ve Türkiye’de Dedegöldağı.”
* Kaya tırmanışı açısından rehber olan Paroıs De Legende isimli kitapta yer alan tüm dünyadaki 19 bölgeden biri. Dünyadaki pek çok dağcı bu kitabı okuyarak bölgeye geliyor..
* Bu bölge dört mevsim boyunca binlerce doğa sporcusu tarafından kaya tırmanışı, uzun duvar tırmanışı, sportif kaya tırmanışı, dağcılık, dağ kayağı, kampçılık ve doğa yürüyüşü için kullanılıyor.
* Bu etkinlikler eko-turizm yolu ile Isparta’nın ve civar köylerinin ekonomisine ve kırsal kalkınmaya ciddi katkıda bulunuyor.
*Bölgede Türkiye’nin en önemli mağaralarından eksi 832 metre derinliğe sahip Kuyukule Mağarası da bulunuyor. (Türkiye’nin en derin dördüncü mağarası)
Dedegöl Dağları hakkında
Beyşehir ve Eğirdir gölleri arasında kuzey güney doğrultusunda uzanan bir dağ silsilesi.
Alanın doğu sınırını Beyşehir Gölü ve göle dökülen Büyük Çay’ın kolları oluşturur. Batı sınırını ise Aksu Çayı’nın havzası belirler.
Dağ silsilesi büyük ölçüde kireçtaşlarından oluşmuştur. Bölge İç Anadolu ile Akdeniz arasında yer aldıgından canlı toplulukları bu iki bölgenin de özelliklerini taşır.
Alçak kesimlerde maki toplulukları, ova bozkırları, kızılçam ve nehir kıyısı bitki toplulukları, tarım alanları, yükseldikçe Toros göknarı, sedir ve karaçam karışık ormanları, ağaç sınırı üzerinde dağ bozkırları ve boylu ardıç ve kokulu ardıç topluluklarından, sarp kayalık bitki örtüsünden oluşur.
Dedegöl Dağları’nda 37 bitki taksonu ÖDA kriterlerini sağlamaktadır. Alanda çok sayıda endemik bitki türü bulunmaktadır. Bu türlerden Semperjijum ispartae ve Silene ispartensis‘in bilinen dünya dağılımı Dedegöl Dagları ile sınırlıdır.
Kaya kartalı ve sakallı akbaba alanda yaşayan önemli yırtıcı kuş türlerindendir. Özellikle yarasa türleri için önem taşıyan alanda, nesli küresel ölçekte tehlike altına olan uzunayaklı yarasa yaşamaktadır.
Akdeniz biyomuna özgü ve dar yayılışlı olan Lacerta danfordi isimli kertenkele alandaki önemli sürüngen türüdür.
Ülkemize endemik Pseudophoxinushandlirschi, nesli küresel ölçekte tehlike altında ve dar yayılışlı bir içsu balığıdır.
Bunun yanında birçok kelebek türü de alanda barınmaktadır. Nesli küresel ölçekte tehlike altında olan apollo (Parnassius apollo) ile Akdeniz biyomuna özgü ve ülkemize endemik olan Anadolu çokgözlüsü (Plebeius hyacinthus) ve Sertavul çokgözlüsü (Polyommatus sertajulensis) alandaki önemli kelebek türleridir.
* Fotoğraflar: Türkiye Mağaracılık Federasyonu
