Darphane Müzesi'nde Cumhuriyet'in ilk dönemine ait paralar

Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün İstanbul Balmumcu'daki binasında Antik Yunan'dan Orta Çağ Avrupası'na, Osmanlı döneminden Cumhuriyet'e kadar yaklaşık 13 bin eser bulunuyor.

1467 yılında kurulan ve önceleri Darphane-i Amire olarak adlandırılan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü müzesinde çok sayıda kıymetli para, madalya ve nişanın yanı sıra Mustafa Kemal Atatürk döneminde basılan banknotlar dikkat çekiyor. 

Anadolu Ajansı’nda yer alan habere göre, Cumhuriyet dönemindeki ilk banknotlar Londra'da basıldı. Bu nedenle müzede Cumhuriyet'in ilk 15 yılına ait kâğıt paralar arasında, Fransız matbaa şirketi Thomas De La Ruse Company tarafından 1925'te basılarak Ankara'ya gönderilen Osmanlıca ve Fransızca yazılı banknotlar da yer alıyor. 

1. emisyonlar

1925 sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) kabul edilen "Mevcut Evrak-ı Nakdiyenin Yenileriyle İstibdaline Dair Kanun" ile basılan Türkiye Cumhuriyeti'nin banknotları arasında ise 1 lira, 5 lira, 10 lira, 500 lira ve 1000 liralık banknotlar var.

En üstünde Osmanlıca “Türkiye Cumhuriyeti” yazan Maliye Vekili Mustafa Abdulhalik imzalı bu paralar, Ali Sami Boyar tarafından tasarlandı. 

Harf Devrimi öncesi basılan 1. emisyon paralar ise üzerlerindeki farklı fotoğraflarla dikkat çekiyor. 1 Türk lirasının ön yüzünde 1. TBMM Binası, Ankara Kalesi ve kara sabanla çift süren bir köylünün fotoğrafı yer alırken, arka yüzünde eski başbakanlık binası bulunuyor. 

5 liranın ön yüzünde kurt figürü, arka yüzünde ise Ankara'nın Yenimahalle ilçesinde bulunan ve 1922 yılında Anadolu Selçuklu sultanlarından I. Alaeddin Keykubad adına Kızılbey tarafından yaptırılan Akköprü yer alıyor. 

Müzede, 1928 Harf Devrimi sonrasında basılan 2. emisyon kâğıt paraların replikaları da yer alıyor. (TY)