* Fotoğraf: Pirha
Dersim'in Ovacık ilçesinde bulunan Munzur Gözelerini tahrip edecek “peyzaj projesine” karşı dava açan TMMOB’a bağlı Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Danıştay 13. Dairesinin, yapımına başlanan projenin ihalesini iptal ettiğini açıkladı.
Danıştay 13.Dairesi kararında, davalı idarenin pazarlık usulü ile ihale yapma gerekçelerinin istisnai bir yöntem olan pazarlık usulü ile ihaleye çıkılması için yeterli olmadığını; ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanabilmesi için açıklık ve rekabetin sağlanmasının kamu yararı açısından gerekli olduğunu; 4734 sayılı Kanun'un 21/b maddesinde belirtilen şartların oluştuğuna dair hukuken geçerli bir neden göstermeksizin söz konusu ihalenin pazarlık usulü ile gerçekleştirilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirtti.
Kararı değerlendiren Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, kararın iki açıdan çok önemli olduğunu söyledi:
“Birincisi Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve yöre halkının mücadelesi, hinterlandımızdaki Tunceli’de, 1.derece doğal SİT alanında ve inanç merkezinde tahribatın durdurulması açısından kamu zaferini getirdi. İkincisi ise sadece olağanüstü koşullarda ve savaş hallerinde yapılan 21/B ihalesinin koşullarının oluşmadığına karar verdi. Danıştay kararı bu açıdan çifte kamu zaferidir.”
“Savaş yok, OHAL yok”
Karakuş-Candan açıklamalarına şöyle devam etti:
“Munzur Gözelerinin doğallığını bozacak, yapılaşmaya açacak, Tunceli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nce 02/06/2020 tarihinde pazarlık usulüyle gerçekleştirilen ‘Tunceli İli, Ovacık İlçesi, Ziyaret Köyü'nde bulunan ve 1. Derece Doğal Sit Alanı İçinde Kalan Munzur Gözelerinde; Yapısal ve Bitkisel Peyzaj İşleri, Piknik Yeri, 200 Araçlık Otopark, Kesimhane, Pişirme Evi - Mutfak, Yönetim, Büfe, WC Yapımı’ ihalesinin ve ihaleye çıkış kararının iptali için dava açtık.
“Mahkeme davamızı reddetti ve temyize Danıştay’a başvurduk. Sonuçta dava konusu işlem iptal edildi, yani mahkeme bu kararıyla özetle Munzur vadisinde aceleniz ne, savaş yok, olağanüstü hal yok 21 b den ihale yapamazsınız dedi.
“Hukuksuz süreç yürütüldü”
“Bu proje ile Munzur Vadisi’ni talan etmek, özgünlüğünü bozarak doğal eşikleri paralamak, inanç merkezini değerlerinden uzaklaştırmak istediler. İhalenin iptaline ilişkin dava devam ederken alanda çalışmaya başladılar ve hukuksuz bir süreç yürütüldü. Tunceli Temsilciliğimiz ile tüm uygulamaları adım adım takip ettik, fikri takiple her aşamayı kamuoyuyla paylaştık.
“Bu proje ile birinci derece SİT alanı niteliğindeki Tunceli'nin el değmemiş doğası, kaynak suları ve şelaleleriyle Munzur Gözeleri büyük tahribat riski altındaydı. İhaleye esas peyzaj projesinde doğal varlıkların ve kültürel koruma amaçlarını dikkate alan ve yerel halkın sosyo-kültürel yapısı ile uyumlu bir anlayış görülmedi.
“Böylesine değerleri taşıyan, yaşamımızın ve kültürümüzün bir parçası olan Munzur Vadisi’nin ve gözelerinin yok olmasına izin vermedik. Bu kararla ile yöre halkı tarafından kutsal kabul edilen, Tunceli'nin el değmemiş doğası, kaynak suları ve şelaleleriyle ünlü Munzur Gözeleri de kurtuldu.”
Munzur Gözeleri
Dersim’in Ovacık ilçesi sınırları içinde bulunan Munzur Gözeleri, Alevi yurttaşlarca kutsal kabul ediliyor.
Munzur Gözeleri, Erzurum Koruma Kurulu kararıyla 17 Temmuz 2003’te 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak tescil edildi.
Projede ne vardı?
Munzur Gözeleri Peyzaj Projesi 2018'de çizildi. Projeye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Fırat Kalkınma Ajansı (FKA) toplamda 8 milyon TL bütçe ayırdı.
Projenin “Turizme açılacağı” söylenerek, bölgedeki “görüntü kirliliğini gidermek” iddiasıyla Tunceli Valiliği’nin koordinesinde, FKA tarafından hazırlanan ve Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca Haziran 2019’da onaylanan projenin 2 Haziran 2020'de yapılan ihalesini Rengi İnşaat San. Tic. Ltd. şirketi aldı. Projenin yapımına ise 11 Ağustos'ta başlandı. 21 Eylül'de gözelere kepçelerle girildi.
Kent halkı, belediyeler ve sivil toplum örgütlerine danışılmadan hazırlanan proje, ahşap yoğunluklu planlansa da Munzur’un üzerine çelikten köprüler inşa edilecekti.
Yine yapılması planlanan iki otoparktan biri hemen gözelerin yanı başında olacak. Diğeri ise Gözeler Köyü yakınında inşa edilecek. Camping stant üniteleri, kurban kesme ve piknik yerleri de köyün yakınlarında yapılacaktı.
Munzur Gözeleri’ni tahrip edecek projenin tamamlanması durumunda, gözelere girişlerin ücretli hale getirileceği de belirtiliyordu. (TP)
