Danıştay,1 Mart 2022 tarihli Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Yönetmeliği'e yönelik önemli bir karara imza attı. 2022 yılında yapılan düzenlemeyle eğitim müfettişleri ve yardımcılarına, ildeki resmî ve özel örgün ve yaygın eğitim kurumları ile özel öğrenci barınma hizmetleri kurumlarının rehberlik, iş başında yetiştirme, denetim, izleme ve değerlendirme, araştırma, inceleme, soruşturma ve ön inceleme çalışmalarını yürütmeleri yetkisi verildi. Yönetmelikle, 30 dakika gibi kısa bir sürede “öğretmenin alanındaki yeterliliğinin; hazırlık ve planlama, uygun öğretim yöntem ve tekniklerini kullanabilme, etkinliklere yer verebilme, ölçme ve değerlendirme, sınıf yönetimi ve pedagojik esaslara uygunluk durumu ile öğrencilerin öğretim programında öngörülen kazanımlara ulaşma düzeyinin incelenip değerlendirilmesinin” yolu açıldı. Böylece “öğretmenlerin ders denetimine tabi tutulması” uygulaması hayata geçirildi. Yönetmelikle eğitim kurumlarınca her yıl öz değerlendirme yapılması ve öz değerlendirme raporunun bir örneğinin eğitim müfettişleri başkanlığına gönderilmesi gerektiği de hüküm altına alındı. Eğitim müfettişliği yarışma sınavına katılacak adaylarda 35 yaşını doldurmamış olma şartı da arandı.
Eğitim alanına birçok yeni düzenleme getiren yönetmeliğe o dönem yoğun itirazlar yapıldı. Eğitim sendikaları bazı maddelerin iptali için yargıya başvurdu.
Eğitimciler, mesleğe girişte yaş sınırı konulmasının hukuka aykırı olduğunu savundu. Yönetmelikle eğitim müfettişleri ve yardımcılarının; görevleri sırasında kamu kurum ve kuruluşları, dernekler ile gerçek ve tüzel kişilerden yardım, bilgi, evrak, kayıt ve belgeleri istemeye yetkili olmasına yönelik uygulamaya tepki gösterdi. Düzenlemenin adaletli olmadığını savundu.
Eğitim sendikalarının yönetmeliğin bazı hükümlerinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Danıştay’da açtığı dava sonuçlandı.
Danıştay, Eğitimciler Birliği Sendikası’nın (Eğitim- Bir- Sen) açtığı dava sonucu yönetmelikteki “öğretmenlerin ders denetimine tabi tutulması”, “eğitim kurumlarının özdeğerlendirme yapma zorunluluğu” ve “eğitim müfettişlerinin özel hukuk gerçek ve tüzel kişilerinden her türlü bilgi ve belge talep edebilmesi” hükümlerini iptal etti. Danıştay kararında, dava konusu edilen düzenlemelere dayanak oluşturan kanun hükmünde kararname kuralının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiği ifade edildi. Bu nedenle yönetmelikteki bazı düzenlemelerin Anayasa’ya aykırı olduğu belirtildi.
Öte yandan, Eğitim ve Bilim İşgörenleri Sendikası (Eğitim-İş) açtıkları dava sonucu, eğitim müfettişliği yarışma sınavına katılacak adaylarda 35 yaşını doldurmamış olma şartına dayalı düzenlemenin reddine yönelik karar için temyiz yoluna gidileceğini açıkladı. Sendika Bakanlığa çağrıda bulunarak liyakata dayalı adım atılmasını talep etti.
“Düzenleme belirsiz”
Eğitim- Bir- Sen Genel Başkan Yardımcısı Muammer Karaman, üç yıldır davanın sürdüğünü anlatarak, Anayasa Mahkemesi’nin ilgili kanun hükmünde kararnameyi iptal etmesi sonucu bu kararın ortaya çıktığını dile getirdi.
Müfettişlerin kısa sürede ders denetimi yapması yönündeki uygulamanın doğru olmadığını anlatan Karaman, alanda uzman kişilerce bu denetimlerin yapılması gerektiğini anlattı. Karaman şöyle dedi:
“Kısa sürede bir denetimin o dersle, o dersi veren öğretmenle ilgili olarak bir kanaat oluşumu için yeterli görmüyoruz. Ayrıca bütün müfettişlerimiz eğitim yöneticisi, eğitim alanından gelen insanlar değil. Kurumların özdeğerlendirme yapma işi nereye varacak? Performansa dönüşecek mi? Buradaki özdeğerlendirmelerin neticesinde okul yöneticileriyle ilgili olarak bir tasarrufa yönelecek mi? Bu belli değil. Bu sebeple itiraz ettik. Yasa müfettişlerin özel verilere erişebilmelerine hak tanımıyor. Burada kişisel verilerin güvenliği önemli. Özel okullar kişilere ait ve müfettiş bu kişiler hakkındaki bilgileri temin edecek ama bu kişisel veriler nasıl saklanacak? Bunların içerisinde ticaret, özel okullar, özel kurumlar açısından ticari gizlilik içeren konular olabilir. Verilerin nasıl korunacağı önemli ancak bu konuda düzenleme belirsiz.”
