Danıştay, işyerlerini etkin şekilde denetlemeyen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu'nun kot kumlama işçilerinin silikozis hastalığına yakalanmasından sorumlu olduğunu söyledi.
Hastalığa yakalanan bir işçi kurul başkanı hakkındaki şikayette bulunmuştu. Bakanlıksa 15 Nisan'da kurul başkanıyla ilgili soruşturma izni vermedi. Eylül 2009'dan bu yana kurul başkanlığında Mehmet Tezel bulunuyor.
Soruşturma izni vermeyen bakansa Ömer Dinçer. Silikozis hastası işçiler son olarak Mecliste bulunan torba yasa haklarının görmezden gelindiğini söyleyerek Ankara'da eyleme başlamıştı. Dinçer'se düzenlemenin uygun olduğunu savunuyor.
Hizmet kusuru
Danıştay 24 Aralık'ta aldığı ve web sitesinde yayınladığı kararla, bakanlığın kurul başkanı hakkında soruşturma izni vermeyen kararını kaldırmış oldu.
Dosya Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderildi.
Danıştay kararında Anayasanın 48 ve 49. maddelerine, İş Kanunu'nun 79, 91, 92, 93 ve 95. maddelerine; ayrıca bakanlığın teşkilat ve görevleriyle, işçi sağlığı ve iş güvenliğiyle ilgili düzenlemelere atıfta bulundu.
"Anılan hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, bir işyerinin tesis ve tertiplerinde, çalışma yöntem ve şekillerinde, makine ve cihazlarında işçilerin yaşamı için tehlikeli olan bir hususun bulunması halinde, bu tehlike giderilinceye kadar işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği yönünden denetlenmesinin, işçi sağlık ve iş güvenliği bakımından tehlike gösteren veya ağır ve tehlikeli işlerin yapıldığı ya da mevzuat hükümlerine uyulmamasının alışkanlık haline getirildiği işyerlerinde daha sık aralıklarla yapılması gerektiği; bünyesinde zararlı tozların bulunduğu işyerlerinde çalışan işçilerin sağlığı bakımından bu işyerlerinin özellikle ve öncelikle denetlenmesi gerekirken, bu nitelikteki işyerlerinin etkin bir şekilde denetlenmemesi veya denetlenmesine rağmen yasal yaptırımların uygulanmaması nedeniyle işçilerin zarar görmelerine neden olunmasının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu bakımından bir hizmet kusuru sayılacağı sonucuna varılmaktadır."
Onca ölümden sonra
Kot Taşlama İşçileri Dayanışma Komitesi üyesi Prof. Dr. Zeki Kılıçaslan, eylülde ilk kez bir işçinin sosyal güvence kazanmasını ardından bianet'e hastanelere başvurdukları için bilinen 1200 kadar silikozis hastası olduğunu söylemişti. Tedavisi olmayan hastalık nedeniyle bugüne kadar 44 işçi hayatını kaybetti.
Sağlık Bakanlığı martta yayınladığı genelgeyle kumlamayı yasaklamıştı. Levi's ve H&M firmalarının bu yöntemi kullanmayacağını açıkladığını, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün de çalışma yürttüğünü belirten Kılıçaslan, kumlamanın tamamen yasaklanmasının gündemde olduğunu belirtti.
Kot taşlama, kotların beyazlatılması, eskitilmiş görünümü verilmesi için, kumun, kuru hava kompresörleriyle kotların yüzeyine tutularak aşındırılması işlemine verilen isim. Bu uygulama sırasında solunan tozlar akciğerde silikozis hastalığına yol açıyor. (EÜ)
