Halkların Demokratik Partisi (HDP) Adana Milletvekili Meral Danış Beştaş, Adalet Bakanı Abdurrahman Gül’ün cevaplaması istemiyle verdiği soru önergesinde, örgütlü suçlar, devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene karşı suçlar ve terör suçlarından şüpheli, sanık ve hükümlü olan avukatların avukatlık yapmasının yasaklanmasına ilişkin talimatı sordu.
Danış-Beştaş, Adalet Bakanlığı’ndan ağır ceza başsavcılıklarına gönderilen talimatta Ceza Muhakemesi Yasası’nın (CMY) “Müdafilik veya vekillik görevini üstlenmekten yasaklama” ile ilgili maddelerine atıf yapıldığını belirterek, talimattaki şu ifadelere dikkat çekti:
Talimattan notlar
* Kamuoyu tarafından hassasiyetle takip edilen terör ve çıkar amaçlı suç örgütleri ya da infial uyandıran bazı suçlara ilişkin soruşturmalar nedeniyle tutuklamalar kapsamında, müdafiler aracılığı ile örgütsel haberleşme, talimat alma ve verme, delillerin karartılması gibi güvenlik zafiyeti oluşturacak eylemlerin önlenmesi, örgütten ayrılmaların kolaylaştırılması ve soruşturma ya da davaların selameti bakımından, ilgili makamlar tarafından önleyici tedbirlerin alınması büyük önem arz etmektedir.
* Müdafi veya vekil görevden yasaklanmış bulunduğu sürece başka davalarla ilgili olsa bile müdafiliğini veya vekilliğini üstlendiği kişiyi ceza infaz kurumunda veya tutukevinde ziyaret edemez.
* Devam eden veya yeni başlayacak olan soruşturma ve kovuşturmalarda, CMK’nin belirtilen hükümleri doğrultusunda ilgili cumhuriyet başsavcılığınca gereğinin yapılmasının soruşturmaların daha sağlıklı yürütülmesi amacıyla yararlı olacağı değerlendirilecektir.
Hakime avukatı davadan uzaklaştırma yetkisi
Adalet Bakanlığı’na bağlı Kanunlar Genel Müdürlüğü’nün “Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı” hazırladığı ve bu taslağın web sitesinde görüşe açıldığını da hatırlatan Danış-Beştaş, taslakta hakimlere, gördüğü bir davada, davanın avukatını salondan ve bütün davadan uzaklaştırma yetkisi verildiğine dikkat çekti.
Danış-Beştaş, taslaktaki bu maddenin hakime sonsuz bir keyfiyet hakkı tanıdığını belirterek, “Bu düzenleme adeta savunma hakkının sona ermesi manasına gelmektedir” dedi.
Gül’e sorular
Meral Danış Beştaş, Adalet Bakanı Abdurrahman Gül’e şu soruları yöneltti:
* Bakanlığınızın CMK kapsamında düzenlediği talimatın gerekçesi nedir?
* Talimat tarafınızın bilgisi dahilinde mi tanzim edilip savcılıklara gönderilmiştir?
* Bahse konu talimat ile amaçlanan nedir?
* Bahse konu talimat Anayasa’nın 138 inci maddesine aykırı olduğu halde hangi gerekçe ile Anayasa çiğnenmiş ve hukuk devleti ilkesinden taviz verilmiştir?
* Bahse konu talimat ile avukatlar neden kriminalize edilmektedir?
* Bahse konu talimat aynı zamanda hakim ve savcıların yetki alanına müdahale değil midir? Yargı bağımsızlığından neden taviz verilmektedir?
* Bahse konu talimat ile CMK kapsamındaki müdafilik ve yine Kanunlar Genel Müdürlüğünün görüşe açtığı HMK’de yapılacak değişiklikle hakime avukatları davadan uzaklaştırma yetkisi verilmesini öngören düzenleme ile amaçlanan avukatlık mesleğini fiilen bitirmek midir?
* Avukatlık mesleğini ifa eden hukukçuların görevlerini yerine getirmeleri hükümeti neden rahatsız etmektedir?
* Yurttaşların savunma hakkını avukat vasıtasıyla yerine getirme hakkı neden bu düzenlemelerle engellenmek istenmektedir? Bu düzenleme aynı zamanda yurttaşların Anayasal güvence altında olan hak arama özgürlüğünün de yok sayılması anlamına gelmiyor mu?
* Bakanlığınız savunma makamına yönelik dizayn çabaları ile ne amaçlamaktadır? Savunma makamını temsil eden avukatlar da mı tek tipleştirilmek istenmektedir?
* Doğası gereği bağımsız konumda olan savunma makamını temsil eden avukatların bağımsızlığı neden hedef alınmıştır? Avukatlar hükümetin sözlü talimatlarına uymadıkları için mi bu uygulamalara ihtiyaç duyulmuştur?
* Hakim ve savcıların adeta yürütmenin birer memuru gibi görevlerini ifa ettikleri mevcut durumda avukatların hukuk kurallarını hatırlatmalarından mı rahatsız olunmuştur?
* Hukuk devleti ilkesi gereği olan yargı erkini bağımsız kılma çalışmaları ne zaman hükümetin gündeminde olacaktır? Yargı erkinin her üç ayağının da hükümete bağımlı kılınmasının hukuk devleti ilkesine verdiği zararın boyutlarına dair bir çalışma yaptınız mı? (EKN)
