* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)
Danimarka'da dün (1 Kasım) yapılan erken genel seçimlerin ilk sonuçlarına göre, Başbakan Mette Frederiksen'in Sosyal Demokratlar Partisi en fazla oy alan parti oldu. Başbakan Frederiksen'i destekleyen merkez sol ittifakı da parlamentoda çoğunluğu elde etti.
The Guardian gazetesinin aktardığına göre, Sosyal Demokratlar, 20 yıldan uzun süredir aldıkları en iyi sonucu alarak yüzde 27,6 oy oranına ulaştı. Bu, 179 sandalyeli mecliste 50 milletvekili anlamına geliyor.
Danimarka ana karasında toplam 87 milletvekili kazanan Sosyal Demokratlar liderliğindeki beş partili merkez sol koalisyon, Danimarka'ya bağlı Faroe Adaları ve Grönland'daki oyların da sayılmasıyla birlikte hükümet kurabilmek için gerekli olan 90 milletvekili sayısına ulaşmış oldu.
İlk sonuçlara göre, oyların yüzde 28'ini alarak seçimlerden Danimarka'nın 1'inci partisi olarak çıkan Sosyal Demokratlar, sandık çıkış anketlerinde yüzde 23 ila 25 oy oranına sahip görünüyordu.
Seçim sonuçlarıyla ilgili basına açıklamada bulunan Frederiksen, "Çok heyecanlı ve gururluyum. 20 yılda en iyi seçim sonucumuzu elde ettik" dedi, sonuçlara rağmen başbakanlık görevinden istifa edeceğini duyurdu.
Buna göre, Frederiksen istifasını yarın Kraliçe 2. Margrethe'e sunacak ve kurulacak yeni hükümet için diğer partilerle temaslarda bulunacak.
Rasmussen başbakan mı olacak?
Anadolu Ajansı'nın (AA) aktardığına göre, Ilımlılar Partisi ile oyların yüzde 9'unu alarak mecliste 16 sandalye elde eden eski Başbakan Lars Lokke Rasmussen'in yeni hükümette belirleyici rol oynaması bekleniyor.
Rasmussen, ittifak lideri olarak Başbakan Frederiksen'in hükümet kurma girişimini desteklese de bugüne kadar ülkenin yeni başbakanı olarak kimi görmek istediğine dair bir açıklamada bulunmadı.
İki dönem Başbakanlık yapan ve 2019 yılı seçimlerindeki yenilgisinin ardından merkez sağ Liberal Parti'den ayrılarak Ilımlılar Partisi'ni kuran Rasmussen'in başbakanlık görevine talip olup olmayacağı henüz bilinmiyor.
Ne olmuştu?
Haziran 2019'da göreve gelen Başbakan Frederiksen liderliğindeki azınlık Sosyal Demokrat hükümeti, COVID-19 pandemisinde toplumu virüsün mutasyonundan korumak için milyonlarca sağlıklı vizonun öldürülmesi emrini verdiği gerekçesiyle eleştirilmişti.
Danimarka'nın kuzeyindeki bazı çiftliklerde 4 Kasım 2020'de vizonlarda COVID-19'un görülmesi üzerine, hükümet hastalığın yayılmasını engellemek için 17 milyon hayvanın öldürülmesine karar vermişti.
Danimarka'daki tüm çiftlik vizonu nüfusunu yok eden bu kararın yasal zeminin olmadığının ortaya çıkması, kamuoyunda büyük öfke yaratmış ve Tarım Bakanı Mogens Jensen iki hafta sonra istifa etmişti.
Konuyla ilgili kurulan komisyon, Başbakan Frederiksen'in vizonların öldürülmesi kararını duyururken açıkladığı gerekçelerin "son derece yanıltıcı" olduğuna ve yasaların çiğnendiğine hükmetmişti.
Komisyonun kararı üzerine mecliste bulunan sağ blok partileri, azınlık hükümetinin istifa edip erken seçim tarihi belirlemesini istemişti.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, 5 Ekim 2022'de düzenlediği basın toplantısında, görev süresinin bitimine 7 ay kala, 1 Kasım Salı günü erken genel seçim çağrısında bulunmuştu. Frederiksen erken seçim isteğinin, Danimarka Kraliçesi 2. Margrethe'e de bildirildiğini söylemişti.
Danimarka'da seçimler
Danimarka'da 5 Haziran 2019'da yapılan genel seçimlerden, Sosyal Demokrat Parti'nin başı çektiği, Sosyal Liberal Parti (Radikale Venstre), Sosyalist Halk Partisi ve Birlik Listesi'nden (Enhedslisten, Kızıl-Yeşiller) oluşan sol blok zaferle çıkmıştı.
179 sandalyeli parlamentoda, sol blok 91 milletvekili çıkartırken sağ blok ise 75 sandalye kazanmıştı.
Ülke genelinde 175 milletvekili seçilirken, Danimarka Krallığı'na bağlı Faroe Adaları ile Grönland da parlamentoya ikişer temsilci gönderiyor. (SD)
