"Habertürk" gazete ve televizyonunun başlattığı su damacanalarının riskli olduğu tartışmasına, Sağlık Bakanlığı günde 600 litre su içilmezse kansere yol açmayacağı açıklamasıyla katıldı. Türk Tabipleri Birliği'nden (TTB) Uzm. Dr. Cem Şahan da damacaların riskleri üzerine bir açıklama yaptı.
Risk, damacanaların "bisfenol-A (BPA)" içermesinden kaynaklanıyor. BPA dünyada gıda ambalajları, inşaat ve otomotiv sektörü gibi insanla doğrudan temas eden alanlarda kullanılıyor. Bu maddenin temas ettiği gıdalar yoluyla da vücuda giriyor.
Sınır ne?
Sağlık Bakanlığı, BPA'nın sınır değeri konusunda Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) kriterlerini temel alıyor. Buna göre damacanalardaki BPA sınır değerlerin altında.
Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu 15 Eylül'de "damacanaların su ambalajlamasında yasaklanmasını gerektirecek herhangi bir bilimsel verinin olmadığı ve damacanaların kullanılabileceği"ni açıkladı.
Bakanlık, yine de vatandaşı uyarıyor.
* Sağlık Bakanlığı ruhsatlı damacana suları kullanılmalı,
* Deforme veya yıpranmış damacanalardaki sular satın alınmamalı,
* Damacana sularının uzun süre doğrudan güneş ışığına maruz kalması önlenmeli,
* Damacana pompaları ve damacana suyu kullanılan su sebillerinin temizliğine dikkat edilmeli,
* Damacanalar evlerde başka amaçla kullanılmamalı.
Karşıt Görüş: Kullanılmamalı!
TTB Merkez Konseyi Büyük Kongre Delegesi, Samsun Tabip Odası önceki dönem başkanı Dr. Şahan da 20 Eylül'de Avrupa Komisyonu'nun 2010'da BPA'nın biberon ve damacanalarda kullanılmasını yasakladığını açıkladı.
"Bilimsel gerçekler ve Avrupa uygulamaları Bilim Kurulu'nun iddialarını -söz de ilimsel açıklamalarını- doğrulamıyor.''
Dr. Şahan konunun aslında 2010'dan beri kamuoyun ve bakanlık gündemine taşındığını ama bakanlığın "bilimsel gerçekleri değil, güvenilirliği tartışmalı ABD ve Avrupa kurumlarını takip etmeyi, piyasa kurallarına öncelik vermeyi seçtiğini" söylüyor.
Bakanlık 31 Temmuz 2010'da eldeki bilimsel verilerin endişe gerektirecek bir durum olmadığını gösterdiğini duyurmuştu.
''BPA ve benzeri maddelerle ilgili konular 2005'de kurduğumuz 'Ulusal Kanser Danışma Kurulu' tarafından Avrupa Gıda Güvenliği Ajansı ve Amerikan FDA gibi uluslararası örgütlerle işbirliği içinde büyük bir ciddiyetle yakından takip edilmektedir."
Biberonla aynı!
Şahan'a göre açıklamanın yapıldığı tarihte, Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) 51 eyaletin altısı, Kanada, Avustralya, Fransa ve Danimarka BPA'nın biberon gibi bebek gıda kaplarında kullanılmasına son verimişti. BPA kullanıldığı kapların ısıyla teması halinde 55 katı oranında serbestleştiği için yasak.
ABD'de nüfusun yüzde 95'inde plastiklerden geçen BPA tespit edilmiş.
Şahan, ayrıca gıda ve içecek kapları için koruyucu ve kaplayıcı görev yapan BPA'nın insan ve hayvan besinlerine bulaşarak, hormon sistemlerini etkilediğine dikkat çekiyor.
''İçme suyu ile alınan BPA hormon gibi görev yapıp üreme, testis patolojisi ve sperm üretimini olumsuz etkiliyor.'' (MS/HK)
