Türkiye son birkaç gündür aralarında eski milletvekillerinin de yer aldığı 20 HDP’linin, 6 yıl önceki bir soruşturma kapsamında gözaltına alınmasını konuşuyor.
25 Eylül sabahında mükerrer bir dosya kapsamında gözaltına alınan 20 HDP’liden 17’si bu sabah saatlerinde tutuklandı.
Tutuklanan isimler arasında hak savunucusu kimliğiyle tanınan Kars Belediye Eşbaşkanı Ayhan Bilgen, Ayla Akat Ata, Nazmi Gür, Emine Ayna, Prof. Dr. Beyza Üstün, Alp Altınörs, Bircan Yorulmaz , Berfin Özgü Köse, Dilek Yağlı, Can Memiş, Günay Kubilay, Bülent Barmaksız, Zeki Çelik, Pervin Oduncu, İsmail Şengün, Ali Ürküt ve Cihan Erdal yer aldı.
BDP ve HDP sürecinde önemli roller üstlenmiş isimlerin daha önce ifade verdikleri bir dosya kapsamında gözaltına alınıp tutuklanmaları, birçok soruyu beraberinde getirdi.
Bu operasyonların devamı gelir mi? HDP kapatılır mı? HDP kapatılırsa baskın seçim olur mu? Siyasi olduğu belirtilen bu operasyonların amacı nedir? İktidar ya da Cumhur İttifakı nasıl bir fayda sağlamayı düşünüyor?
Avrasya Araştırma Şirketi Genel Müdürü Kemal Özkiraz ve Artı Bir Genel Müdürü Hüseyin Çalışkaner, yapılan operasyonu, hedefleneni ve sonuçlarını bianet’e yorumladılar.
Operasyonun amacına ilişkin benzer değerlendirmelerde bulunan Özkiraz ve Çalışkaner, Cumhur İttifakının bu operasyon ile milliyetçi tabanı etrafında toplamaya çalıştığını vurguladılar.
Erken seçim beklemeyen Özkiraz ve Çalışkaner, HDP’nin kapatılmayacağı noktasında da hem fikirler.
TIKLAYIN-"HDP üzerinden muhalefet dizayn edilmek isteniyor"
Çalışkaner: Operasyonlar HDP'nin oylarını artırıyor
Hüseyin Çalışkaner, operasyonların HDP'nin oylarını artırdığını ve bugün yapılacak bir seçimde HDP'nin oy oranının yüzde 16'lara çıkacağını belirtiyor:
“Uzun zamandır yaptığımız araştırmalarda HDP seçmeninde bir oy kaybı görmüyoruz. Aksine HDP’nin çok kor bir seçmeni var. Dolayısıyla kolay kolay başka bir partiye gitmesi söz konusu değil. Hatta gözaltılardan önce bir erken seçim yapılmış olsaydı eğer HDP oyları yüzde 11 seviyesinde olurdu. Bu yüzde 11 tamamen HDP’nin oyu, emanet oy ya da tepki oyu değil.
"Muhafazakâr Kürtler HDP'ye dönecek"
“Gözaltılardan sonra yapılacak bir seçimde ise bu oran yüzde 16 seviyesine dahi çıkabilir çünkü tepki oyları artacaktır. Normal şartlarda HDP’den DEVA’ya ya da Gelecek Partisi’ne giden oylar vardı. Bu oylar HDP’ye geri dönecektir. Ayrıca Kürtlerden AK Parti’ye giden oylar da ciddi oranda HDP’ye geçecektir.
"Küçümsenmeyecek bir orandan söz ediyorum, muhafazakâr Kürtlerin HDP’ye dönüşünü bekliyorum. Ama bu operasyonun ardından bir erken seçim beklemiyorum.
"HDP'nin kapanacağına ihtimal vermiyorum"
“Bu operasyonun HDP’yi kapatmak amaçlı yapıldığını düşünmüyorum. HDP’nin kapatılacağına da ihtimal vermiyorum. ‘Avrupa Birliği ile görüşmeleri başlatalım, kaldığımız yerden devam edelim’ çağrılarının yapıldığı bir süreçte HDP’yi kapatmak iktidar adına doğru bir adım olamayacak. Diyelim ki, kapatıldı hükümetin şu an baskın seçim yapacak bir gücü yok.
"HDP’de çok hızlı bir dinamiğe sahip, çok hızlı partileşme sürecine gidebiliyor, zaten hazırda DBP var ve seçime girebilir ama iktidarın baskın seçim yapacak gücü yok.
"İttifak kurulmasını engllemek istiyorlar"
“Cumhur ittifakı bu operasyonla HDP’nin, CHP, İYİ Parti ve yeni kurulan partiler ile arasındaki yakınlaşmanın ittifaka dönüşmesini engellemek istiyor. İYİ Parti ve CHP’nin içinde ulusalcılar her ne kadar HDP’ye sıcak bakmasa da sıcak yaklaşımlar söz konusu. Özellikle Gelecek Partisi ve DEVA’da bu anlamda önemli adımlar atılıyor.
“AK Parti en fazla araştırma yaptıran parti, MHP’nin milliyetçi oylarının yavaş yavaş İYİ Parti’ye kaydığını görüyor. MHP şu an kararsızlar dağıtıldığında dahi yüzde 8’de kalıyor ve barajı geçemiyor.
"AK Parti en iyi haliyle yüzde 36"
"AK Parti, kararsızlar dağıtıldığında en iyi haliyle yüzde 36 seviyesinde. Bunun üstüne yüzde 8 MHP oyu konulduğunda Cumhur İttifakı yüzde 44 oluyor. Bu nedenle milliyetçi bir akım yaratılmak isteniyor. Bu şekilde CHP, İYİ Parti, DEVA ve Gelecek Partisi’ne geçen milliyetçi oyların tekrar MHP’ye geri dönmesi hedefleniyor.
“CHP, İYİ Parti, DEVA, Gelecek Partisi, operasyona tepki gösterdiğinde, bu partilerdeki milliyetçi kanadın oylarının tepki olarak MHP’ye geçmesi planlanıyor. CHP ve İYİ Parti’den operasyona üst düzey bir tepki gelmedi ancak operasyona destek de gelmedi. Dolayısıyla AK Parti bu noktada istediği sonucu alamadı.
"HDP'nin sokağa çıkmasını istiyorlar"
“Ayrıca olayları sokağa kaydırmak gibi bir beklenti de vardı. HDP sağduyulu davrandı, tabanını sokağa çıkarmadı. Eğer HDP’nin tabanı sokağa çıksaydı, operasyon amacına ulaşmış olacaktı.
"HDP seçmeninin sokağa çıkmaması operasyonun bu ayağını da boşa çıkardı. Ama bu HDP seçmeninin operasyona tepki duymadığı anlamına gelmiyor. Bu operasyona tıpkı Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın gözaltına alındığı süreçteki gibi içten içe büyük bir tepki var.
"Giden seçmeni geri getirmeye çalışıyorlar"
“Operasyonun bir diğer amacı da Cumhur İttifakı’ndan giden seçmeni geri getirmek. Yüzde 15 kararsız, yüzde 5 ise ‘ben oy vermeyeceğim’ diyen bir seçmen var. Yüzde 15’lik kesim, Cumhur İttifakı’ndan kopan seçmen. Eğer bu seçmeni geri döndüremezse; Cumhur İttifakı’nda ciddi bir kriz yaşanabilir.
Özkiraz: Amaç tabanda sağlanan ittifakı bölmek
Kemal Özkiraz da, operasyonların CHP, İYİ Parti ve HDP'nin tabanında oluşan ittifakın parçalanması amacıyla yapıldığını söylüyor:
“Bu operasyonlara erken seçim gibi anlamlar yüklemiyorum. AKP popülist bir parti, bu tür şeyleri yapmak zorunda. Çünkü kendi tabanını aşırı milliyetçileştirdi, MHP’nin pozisyonuna getirdi. Bu tabanı tutabilmek için ekonomiyi düzeltmiyorsanız başka şeyleri görünür kılmanız gerekiyor. HDP’yi görünür kılmak istediler. Yani seçime gitmek gibi bir amaçları yok.
"CHP, HDP'nin kapatılmasına 'evet' demez"
“HDP’ye de kapatma davası açılırsa eğer, sırf İYİ Parti’nin tavrını ölçmek ve bundan bir medet umdukları için yapacaklardır. Ama HDP’ye bir kapatma davası beklemiyorum. Daha sert şartlarda bu yapılmadı şu anda hiç yapılmaz. Zaten kapatılabilmesi için bir partiler komisyonu kuruluyor.
"Grubu olan her partinin 5 üyesi yer alıyor, yani komisyonda HDP de yer alıyor. Bu komisyonda 4’te 3’le karar çıkması gerekiyor. Bu sebeple matematiksel olarak CHP 'evet' demediği sürece mümkün değil. CHP de evet demeyecektir.
"HDP'nin kapatılması AKP'ye fayda sağlamaz"
"Dokunulmazlıkların kaldırılmasında evet dedi ama parti kapanması aynı şey değil, evet demeyecektir. İkincisi de HDP’nin kapatılması AKP’ye bir fayda sağlamıyor. Çünkü sürekli olarak bir düşman lazım, o düşman HDP, bu nedenle kapatılmayacaktır.
“Bu operasyon HDP’nin oy kaybetmesini veya AKP’nin oy kazanmasını sağlamaz. Zaten hedeflenen de bu değil. Bu operasyonda CHP’nin ikircikli bir tavır sergilemesini istiyorlar. Böylelikle Kürt seçmenin desteğini kaybedecek ve tabanda sağlanan ittifak bölünecek. İkincisi de İYİ Parti’yi bir açıklama yapmaya zorluyorlar.
"Eğer İYİ Parti, hukuku savunursa, HDP’yi, dolayısıyla “PKK’yi savunuşmuş” olacak. İYİ Parti hukuku değil, devletin yaptığını savunursa o zaman Kürt seçmeni ‘biz bunlara niye destek veriyoruz’ diyecek. Bu operasyondan siyasi olarak amaçlanan budur.
"Erken seçim yapacak cesaretleri yok"
“Anketlerde AKP’nin ve MHP’nin oy oranları çok kötü, bu oy oranları ile erken seçime gidemezler. Zaten muhalefette temkinli davranıyor. Bütün anketlerde insanlara ‘erken seçim ister misiniz?’ diye sorulduğunda çoğunluk ‘ekonomiye odaklanılmalı’ diyor. Bu nedenle erken seçim isteyen taraf bunun bedelini öder.
"Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ya da Devlet Bahçeli’nin ağzından erken seçim sözcüğünün çıkmasının ardından dolar faiz ne olur kimse tahmin edemez. Bu nedenle erken seçim yapacak cesaretleri yok.” (RT)
