Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) gazetecilerin çalışırken Covid-19’dan korunma yöntemlerine ilişkin rehber hazırladı.
Rehberde, gazetecilerin çalışırken dikkate alması gereken bilgiler şöyle sıralandı:
Ön hazırlık
* ABD merkezli Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC) verilerine göre yaşlı insanlar ve kronik sağlık sorunu olan bireyler yüksek risk altında. Eğer hastalık bulaşma riski yüksekse ve bu risk kategorisine dahilseniz bu habere dahil olmamayı gözden geçirmelisiniz.
* Seyahat edeceğiniz yerdeki son güvenlik durumunu araştırın. Şu ana dek Kıbrıs, Reunion ve Ukrayna’da şiddetli tekil olaylara rastlandı ve hem Irak hem de Hong Kong’da Covid-19 salgınının sebep olduğu protesto gösterileri gözlemlendi.
* BuzzFeed’in haberine göre, belli ülke vatandaşlarına yönelik ırkçı saldırılar gözlemlendi ki, habere gönderilecek personeli seçerken dikkate alınması gereken bir faktör de bu. Önyargılar hesaba katılmalı.
Yüz Maskeleri*CDC ve WHO hastalık belirtisi görülmeyen insanların maske takmasının gerekli olmadığı konusunda hemfikir.* Maske takmak gerekliyse, standart "cerrahi" maskeden ziyade bir N95 maskesi (veya FFP2 / FFP3) önerilir. * Maskenin burnunuzun kemerine ve çenenize iyice oturduğundan emin olun; aradaki boşluklar minimum olsun. Sakal veya bıyığın durumuna dikkat edin. * Maskeye dokunmaktan kaçının, sadece saplarından tutarak çıkarın. Maskenin önüne asla dokunmayın. * Maskeyi çıkardıktan sonra daima ellerinizi sabun ve sıcak su ile yıkayın veya alkol bazlı bir el temizleyicisi ile silin (alkol en az 60 derece olmalı). * Maskeleri asla ikinci kere kullanmayın ve maskeleri daima kapalı bir torba içinde atın. * Maskenin kişisel korunmanın sadece bir parçası olduğunu unutmayın. Ağzınıza, burnunuza ve gözlerinize dokunmamanız ve ellerinizi sık şekilde yıkamanız şiddetle tavsiye edilir. * Pamuklu veya tül maskeler hiçbir koşulda tavsiye edilmez. * Maskeler lokasyona göre piyasada bulunmayabilir veya fiyatları aşırı yükselmiş olabilir. |
Seyahat Planlama
* Fransa ve İsviçre gibi ülkelerin bin kişiden çok insanı bir araya getirecek toplanmaları yasakladığını göz önünde bulundurun ve katılmayı düşündüğünüz herhangi bir etkinliğin durumunu düzenli aralıklarla kontrol edin.
* Yanlış bilgilendirme konusunda dikkatli olun; WHO bu konuya özellikle dikkat çekti ve BBC altını çizdi.
* Siber güvenlik şirketi Norton’a göre, dolandırıcılar ve bilgisayar korsanları Covid-19 konusunda tuzak e-postalar göndererek bireyleri hedef alıyorlar; dijital güvenliğinize önem verin.
* Görev başında hastalanırsanız size yardım etmek ve destek vermek için nasıl bir planları olduğunu yöneticinizle konuşun.
* Yanınıza neler almanız gerektiğini gözden geçirin. Panik yüzünden artan satışlar sayesinde yüz maskesi, el dezenfektanı, sabun, konserve yiyecek ve tuvalet kağıdı gibi belli ürünlerin bulunamadığına dair haberler var.
* Covid-19 salgınının etkilediği bir bölgede haber yapmanın olası psikolojik etkilerini göz önüne alın; özellikle de bir sağlık merkezi, izolasyon alanı veya karantina bölgesine gidiyorsanız. DART Gazetecilik ve Travma Merkezi travmatik konuları işleyen haberciler için faydalı bir kaynaktır.
* Akrabalarınız bu tip görevlerden dolayı endişelenebilir ve strese girebilirler. Riskler ve endişelerine dair onlarla konuşun. Bazı kurumlar ve işverenlerin salgından etkilenen ülkelerdeki çalışanları için tahliyeye hazırlık protokollerini yükselttiklerini bilin.
* Mutlaka bir beklenmedik durum planınız olsun. Kuzey İtalya ve Çin’in Hubei ilinde görüldüğü üzere şehir merkezleri veya bulunduğunuz bölgenin tamamı az uyarı yapılarak veya hiç uyarı olmaksızın izole edilebilir.
* Hastaysanız seyahat etmeyin. Pek çok uluslararası ve bölgesel havaalanı ve diğer seyahat noktalarında sağlık kontrol tedbirleri uygulanıyor. Yolcular kontrole tabi tutulabilir ve mecburi karantinaya alınabilirler.
* Tam para iadesi veren uçak biletlerinden almaya çalışın. IATA verilerine göre, Covid-19 pek çok havayolu şirketine ağır mali yükler getiriyor ve Avrupa’nın en büyük bölgesel havayolu şirketi olan FlyBe’nin kısa zaman önceki kapanmasının sebebi olduğu söyleniyor.
* Havayollarının İtalya, Çin, Singapur, Güney Kore ve Hong Kong’da belli yerlere giden veya buralardan gelen uçuşları iptal etmeleri nedeniyle uçuş seçeneklerinin dünya çapında kısıtlandığının farkında olun. Covid-19 başka ülkelerde önemli oranlarda yayılırsa başka uçuşlar da iptal edilebilir.
* Seyahat sigortanızı kontrol edin. Bazı devletler Çin, İtalya, İran ve Güney Kore gibi ülkelere seyahat etmeye dair farklı düzeylerde uyarılar yaptılar. Büyük Britanya, Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa bunlardan bazıları.
* Varış noktanız için vizenizin geçerliliğini kontrol edin. Nepal, Hindistan, Bangladeş, Endonezya, Vietnam, Mozambik ve bazı diğer ülkeler belli ülke vatandaşlarının vizelerini iptal ettiler.
* Bazı ülkelerin belli ülke vatandaşlarının sınırlarından giriş yaptıkları takdirde seyahat yasakları, mecburi karantina ve/veya14 günlük sağlık denetimi şartları getirdiklerini bilin. Bu ülkelerden bazıları şöyle: Türkiye, Japonya, Avustralya, Türkmenistan, Singapur, İsrail, Ürdün, Moritanya ve Rusya.
* Uçuş planlarınızı esnek tutun ve uluslararası havaalanlarında fazladan zamanınızın olmasına dikkat edin; özellikle de sağlık kontrol tedbirlerini ve ateş kontrol noktalarını göz önüne alarak, Asya ve Orta Doğu’da. Aynı durum tren istasyonları, limanlar ve uzun mesafeli otobüs otogarları için de geçerlidir.
* Seyahat ettiğiniz ülkedeki son dakika gelişmelerinden haberdar olun. Suudi Arabistan ve Rusya gibi ülkeler belli ülke vatandaşlarının sadece belirli havaalanları ve terminaller üzerinden giriş yapmalarına izin veriyorlar.
* Sınırların az uyarı yapılarak veya hiç uyarı olmaksızın kapatılması ihtimalini dikkate alın.
* Bulunduğunuz ülke veya şehirde seyahat kısıtlamalarından haberdar olmak için yerel kaynakları aralıksız takip edin.
* Bir sağlık kurumu, karantina bölgesi, hayvan pazarı veya çiftliğine gidecekseniz hijyen koşullarını araştırın. Şüpheleriniz varsa gitmeyin.
Enfeksiyondan kaçınma* Öksürme veya hapşırma gibi solunum yolları hastalıklarına dair belirtileri olan insanlarla yakın temastan kaçının. Öksürürken veya hapşırırken mutlaka ağzınızı ve burnunuzu kapatın. * Ellerinizi düzenli aralıklarla sıcak su ve sabun kullanarak yıkayın. Sıcak su ve sabun yoksa antibakteriyel jel veya mendil kullanın ama gene de sıcak ve su bulur bulmaz ellerinizi yıkayın. * Salgından etkilenmiş bir alanı veya sağlık kurumunu ziyaret edecek veya orada çalışacaksanız koruyucu eldiven kullanın. Sağlık çalışanlarının kullandığı tipte yüz maskesi veya koruyucu tulum da gerekli olabilir. * Salgından etkilenmiş bir bilgeye girmeden önce, oradayken ve ayrıldığınızda mutlaka ve daima ellerinizi sıcak su ve sabunla iyice yıkayın. * Hastalık belirtileri gösterirseniz, özellikle de ateş ve solunum güçlüğü varsa, sağlık hizmetlerine gidin. Bazı devletlerin sağlık kurumları hastalığı başkalarına bulaştırmaktan kaçınmak amacıyla kendinizi karantinaya almanızı öneriyor. Eğer salgından ağır biçimde etkilenmiş bir ülkedeyseniz kalabalık, sağlık merkezlerine gittiğinizde Covid-19 taşıyan hastalarla karşılaşma, dolayısıyla hastalık kapma ihtimalini artırma riski vardır. |
Görev Sonrasında
* Salgından etkilenmiş bir ülkeden veya belli bir lokasyondan (mesela sağlık merkezi, pazar veya çiftlik) ayrıldıktan sonra sağlık durumunuzu gözlemleyin. Döndükten sonra 14 gün içinde solunum temelli belirtiler gösterirseniz başvuracağınız sağlık kurumunu seyahatiniz ve risk durumunuz üzerine hizmet alacağınız lokasyona gitmeden önce bilgilendirin.
* Belirtiler göstermeye başladıktan sonra işvereninizi ve yöneticilerinizi mümkün olduğunca çabuk uyarın ve kendinizi izole etmeniz gerekebileceğini bilin. İşvereninizle bir süre uzaktan çalışmanın mümkünlüğünü ve fizibilitesini konuşun.
* Kendinizi izole etmeniz gerekiyorsa, alışveriş yapabilmek ve bakmakla yükümlü olduğunuz kişilerle ilgilenebilmek için plan yapın. Salgından ağır biçimde etkilenmiş bir ülkeden döndükten sonra en az 14 gün toplu taşıma veya taksi kullanmamalısınız.
* Covid-19 üzerine son gelişmeleri ve bulunduğunuz ve gideceğiniz yerlerde uygulanan karantina ve izolasyon prosedürlerini takip edin.
(RT)
