Covid-19: Maske kullanımı yeteri düzeyde bilinçli değil

Kaynak ve fotoğraf: AA

Başkent Üniversitesi'nin Covid-19 salgını ile mücadele sürecinde, maske kullanımına yönelik davranışları tespit etmek amacıyla yaptığı araştırmaya göre toplum maske kullanımında "yeteri düzeyde bilinçli değil."

Başkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Simten Malhan başkanlığındaki araştırmaya, Ankara'da yaşayan 8 bin 791 kişi katıldı. Araştırma, yaz sonrası vaka sayılarının artmasıyla yapıldı. Yüzde 65'i kadın, yüzde 35'i erkeklerden oluşan katılımcı grubuyla yapılan araştırmaya, yüzde 65 ile en yoğun olarak 18-30 yaş aralığındaki kişiler katıldı.

Yüzde 60 kağıt, yüzde 40 bez maske kullanıyor

Katılımcıların yüzde 60'ı kağıt maske, yüzde 40'ı bez maske kullandıklarını ifade etti. Yüzde 83 oranında katılımcı, maskenin salgına karşı 'koruyucu' olduğunu onayladı.

Ankete katılanların yüzde 13'ünü kronik hastalığı bulunanlar, yüzde 12'sini Covid-19 tanısı almış olanlar, yüzde 23'ünü ise ailesinden herhangi birisi Covid-19 tanısı alanlar oluşturdu. Ankete katılanlar arasında yüzde 22'lik grup ile sağlık çalışanları da yer aldı.

"Maskenizi paylaşır mısınız?" sorusuna, katılımcıların yüzde 6,5'i bir yakınının ihtiyacı olması durumunda paylaşacağı yönünde cevap verdi.

Maskeyi ne sıklıkta değiştiriyorlar?

• Maskesini her gün değiştirenlerin oranı yüzde 46,
• "Maskeyi her elledikten sonra değiştiriyorum" - yüzde 20,5,
• "Maskeyi iki üç günde bir değiştiriyorum" - yüzde 12,
• "Maskeyi dayanabildiği kadar kullanıyorum" - yüzde 6,
• "Maskeyi kolonya veya antiseptik ile temizleyerek tekrar kullanıyorum" - yüzde 5
• "Maskemi yıkadıktan veya havalandırdıktan sonra tekrar kullanıyorum" -  yüzde 11.

Maskeyi nasıl koruyorlar?

Bir şey yiyip içerken maskenin nasıl korunduğuna ise farklı yanıtlar verildi.

• "Maskemi temiz bir poşetle koruyorum" - yüzde 30,
• "Çantama koyuyorum" - yüzde 14,
• "Cebimde saklıyorum" - yüzde 12,
• "Çenemin altında tutuyorum" -  yüzde 23,
• "Kulağımda takılı tutuyorum" -  yüzde 6,
• "Koluma takıyorum" - yüzde 10,
• "Arabanın aynasına takıyorum" - yüzde 3,
• "Çıkarmam gerektiğinde atıyorum" - yüzde 3.

Araştırmanın yürütücüsü Prof. Dr. Malhan, "Araştırma sonuçları, maske kullanımı konusunda bireylerin yeteri düzeyde bilinçli olmadıklarını ortaya koydu" dedi. Eğitim durumunun maske kullanımına etkisi olduğunu vurgulayan Malhan, eğitim düzeyi arttıkça maske kullanımında daha dikkatli davranıldığını gözlemlediklerini ifade etti.

Malhan, "Aynı zamanda araştırmada, kadınların erkeklere göre maskeyi gün içinde sık değiştirdiği, daha az oranda maske paylaştığı, çalışan yaş grubunun maskesini daha sık değiştirdiğini, ancak gerektiğinde yakını ile maskesini paylaşabildiği tespit edildi." diye konuştu.

Araştırma sonuçlarını değerlendiren Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz da mutasyona uğramış koronavirüsün yayıldığı şu günlerde uygun maske kullanımının daha da önem kazandığına işaret etti.

Etkili koruma için maskenin özellikle ağız ve burunu tam olarak kapatacak şekilde, altını, çenenin altına yerleştirerek takmanın en doğru kullanım olduğunu vurgulayan Kayıpmaz, mutant virüsün yaygınlaşmasıyla bez maskelerin yerine tıbbi (cerrahi) maskelerin tercih edilebileceğini belirtti.

Kayıpmaz, tıbbi maskelerin ıslandığında, nemlendiğinde, kirlendiğinde, yere düştüğünde veya 4 saatin üzerinde kullanıldığında mutlaka değiştirilmesi gerektiğinin altını çizerek, "Araştırmadan çıkan sonuçlar, halen toplumun doğru maske kullanmayı bilmediğini destekler nitelikte" dedi.

"Maskesini birbirine vermesi kabul edilemez"

Maskelerin ön yüzüne dokunulmaması gerektiğini belirten Kayıpmaz, şu değerlendirmede bulundu:
"Araştırmaya katılanların yüzde 6,5'inin maskesini birbirine vermesi kabul edilemez. Bu tip davranışlar, koronavirüs ile verilen mücadeleyi sekteye uğratacaktır.

"Dünyadaki salgının bir kişiden yayıldığını göz önünde bulundurursak, doğru maske kullanımı ve maske hijyeninin çok önemli olduğu, maskelerin orta yerde bırakılmaması, çenede, kolda, çantada taşınmaması gerektiği görülmektedir. Ayrıca maskeler, standartlara uygun, üç katlı ve orta katı 'melt blown' tabir edilen filtre edici özellikte olmalıdır."

(AÖ)