COP29'un ilk gününde önemli gündem maddelerinden biri, Türkiye’yi de derinden etkileyecek olan Avrupa Birliği’nin yakında yürürlüğe girecek sınırda karbon düzenleme mekanizmasıydı. Dün (11 Kasım) bu konu üzerinde anlaşmazlık yaşandığı için toplantı akşam saatlerine kadar sürdü. Çin öncülüğündeki BASIC ülkeleri (Brezilya, Güney Afrika, Çin ve Hindistan), Avrupa Birliği'nin sınırda karbon düzenleme mekanizmasını, ticareti engelleyici bir girişim olarak ele almak istiyordu. Buna karşı çıkanlar ise, bu konunun COP yerine Dünya Ticaret Örgütü’nde tartışılması gerektiğini savundu. Sonunda, geç saatlerde bir uzlaşmaya varıldı.
Ayrıca "Altıncı Madde" olarak bilinen karbon piyasalarının kurallarının hayata geçirilmesi konusunda bir anlaşma sağlandı. Ancak, bu anlaşmanın teknik bir grup tarafından kapalı kapılar ardında yapıldığı, dolayısıyla yeterince katılımcı olmadığı eleştirisi var. Friends of the Earth, bu düzenlemeyi “yanlış bir çözüm” olarak tanımladı. Ancak, görüştüğümüz bir akademisyen, gönüllü karbon piyasalarının yeşil aklamaya yol açtığını ve etkin çalışmadığını belirtti. Ona göre, iyi işleyen bir karbon piyasası, iklim finansmanı yaratmak için bir kaynak olabilir. Bu konu oldukça tartışmalı.
#COP29 Bakü’de başladı
Öte yandan, Biden'ın iklim danışmanı John Podesta bir konuşma yaptı. Trump'ın seçilmesinin iklim politikalarını yavaşlatacağını belirterek, Paris Anlaşması'ndan çekilme tehdidinin ciddiye alınması gerektiğini vurguladı. Ancak Podesta, eyaletler ve özel sektör sayesinde iklim mücadelesinin ABD’de devam edeceğini ve bu sürecin 1960'ların enerji düzenine geri dönülmesine neden olmayacağını ifade etti. Bununla birlikte, seçim döngülerinin iklim mücadelesi için çok uzun süreli bir kesinti yaratabileceği eleştirisi var. İklim değişikliğiyle mücadelede dört-beş yıl bile kritik önem taşıyor.
Türkiye, zirve kapsamında "2053 Uzun Vadeli İklim Stratejisi" belgesini Birleşmiş Milletler'e sundu. Bu strateji belgesi, Türkiye'nin 2053 yılına kadar "kalkınma önceliklerinden taviz vermeden" net sıfır emisyona ulaşma hedefini gerçekleştirme yolunu detaylandırıyor. Belgede, "en kirli fosil yakıt" olarak tanımlanan kömürden çıkışa dair bir plan yer almıyor. Türkiye, Eylül 2021'de 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefini açıklamış ve aynı yıl kasım ayında Paris Anlaşması'na taraf olmuştu.
Bugün zirvede Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşması var. Yarın da Ekrem İmamoğlu, COP29’da yer alacak. (TY)
