2006'daki Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) araştırmasına göreyse 10-17 yaş grubundaki 958 bin çocuk çalışıyor. Bu çocukların yaklaşık 80 bini kuaför sektöründe çalıştırılıyor. Çocukların çalıştırılmasında en çok ebeveynlerinin içinde bulunduğu uygunsuz ekonomik koşullar etkili.
Çocuklar neden çalıştırılıyor?
Doç. Dr. Ayşe Ocakçı, çocuk işçiliğinin sebeplerini şöyle anlatıyor:
"Çocuklar mecbur oldukları için; yoksulluk, okul yokluğuyla birlikte eğitim yetersizliği, kırsal kesimlerden şehirlere göç, sosyal ve kültürel sorunlar gibi nedenlerle çalışırlar."
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu'nun (TESK) İnternet sitesinde duyurduğu gibi hızlı nüfus artışı, gelir dağılımının adaletsizliği, yetersiz asgari ücret, sosyal güvenlik kapsamındaki nüfusun azlığı gibi göstergeler, ailelerde "geçim sıkıntısı"na neden olurken, çocukların da eğitimini yarıda bırakıp çalışma yaşamına atılması sonucunu doğuruyor.
Ne yapmalı?
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Çocuk İşçiliğinin Sona Erdirilmesi Uluslararası Programı (IPEC) Proje Koordinatörü Nejat Kocabay "Türkiye'de çocuk işçiliğini engellemenin en etkili yollarından birinin çocukların sekiz yıllık zorunlu eğitime devamlarının denetlenmesi olduğunu" söylemişti:
"Ailelerin, çocukların çalıştırılması yerine, eğitimlerini sürdürmeleri sağlanarak uzun vadede ailenin ekonomisine katkılarının daha iyi olacağını anlatmakla ikna etmek mümkün olabiliyor."
Kocabay, "şehirlerdeki istihdam alanlarına yönelik mesleki eğitimle, ebeveynlerin iş sahibi yapılabileceğini ve çocuğu çalışma yaşamından çekilebileceğini" belirtmişti.
Hangi koşullarda çalıştıklarını kim denetliyor?
"1475 sayılı İş Kanunu"na göre üç veya daha az kişi istihdam eden işletmelerin çalışma şartlarının denetimi iş müfettişleri tarafından yapılamıyor.
Genellikle esnaf işletmesi olan bu işyerlerinin denetim boşluğunun doldurulması için TESK’in alt teşkilatı olan oda ve birlikler bünyesinde işyeri denetleme ve danışmanlık grupları (İDDG) kurulması zorunluluğu TESK'in kuruluş kanunu olan "507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu"nda değişiklikle getirildi.
Fakat İDDG'ler sadece danışmanlık hizmeti veriyor, yöntem olaraksa iknayı kullanıyor. (GG/TK)
