Malatya İdare Mahkemesi, 2002'de üç çocuğun ölümüne, iki çocuğun ve bir yetişkinin yaralanmasına neden olan patlamamış askeri mühimmatla ilgili kararını verdi ve Milli Savunma Bakanlığı'nın ailelere tazminat ödemesine hükmetti.
Mahkeme, davanın avukatı Barış Yıldırım'a 3 Nisan'da ulaştırılan kararında, askeri eğitim malzemesi olan patlayıcıların imha edilmesi gerekirken edilmediğini, arazide bırakıldığını saptadı.
Tunceli'nin ilçesi Hozat'ta, 26 Ekim 2002'de, o sırada 14 yaşında olan Ergün Aslan, Uğur Günel ve 15 yaşındaki Gürkan Günel, hurda sandıkları malzemelerin patlaması sonucunda ölmüşlerdi. 16 yaşındaki Murat Doğan ve 13 yaşındaki Hayri Çiçek'le esnaf Hıdır Çelik ağır yaralanmışlardı.
Bu bölge Hozat'taki 51. İç Güvenlik Tugay Komutanlığı’nın eğitim amaçlı olarak kullandığı, "hedef bölgesi" olarak nitelendiren bir yerdi. Daha sonra etrafı tel örgüyle çevrelenmeden ve uyarı işareti bulunmaksızın korunaksız bırakılmıştı.
Askeri yargıda sonuç yok
Avukat Yıldırım'ın verdiği bilgiye Emniyet'in kriminal incelemesinde malzemelerin askeri malzeme olduğu saptanmıştı. Ancak Elazığ 8. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı, 31 Aralık 2004'te patlayıcıların arazide bırakılmasıyla çocukların ölümleri arasında doğrudan neden-sonuç ilişkisinin olmadığına ve kovuşturmaya yer olmadığına karar vermişti. Avukat Yıldırım bu karara Malatya 2. Ordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nde itiraz etti. Ama sonuç alamadı.
Bunun üzerine aileler davayı 2 Nisan 2005'te Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) götürdüler. Bu süreç hâlâ devam ediyor.
Yıldırım: Tunceli hâlâ riskli bölge
Türkiye'nin mayınların ve patlamamış askeri malzemelerin yasaklanması ve giderilmesiyle ilgili Ottowa Sözleşmesi'ne göre bu malzemeleri söküp imha etmesi, ayrıca sivilleri de olası zararlardan koruması gerekiyor.
Ancak Birleşmiş Milletler'e verilen rapora göre, Yıldırım Tunceli'de hâlâ 10 binin üzerinde mayın ve birçok patlamamış mühimmat bulunduğunu söylüyor. Bunlarla ilgili uyarıcı ve yaşamı koruyacak önlemlerin de alınmadığını bildiriyor.
"Risk özellikle çocuklar için sürüyor. Bunların yaşam hakkının korunması için bir an önce tespit edilerek etkisiz hale getirilmesi gerekiyor."
Mayınsız Bir Türkiye Girişimi'nin verilerine göre, 2006'da 145 kişi mayın ve patlamamış askeri malzemelerin mağduru oldu. 106 kişi yaralandı, 39 kişi öldü. Ölenlerden dördü, yaralananlardan 27'si çocuktu. Olayların 42'si mayın, 8'i de patlamamış askeri malzemeden kaynaklandı. Çocuk yaralı ve ölülerin sayısı 2005’te 22'ydi. (TK/GG)
