Çocuklara inanın, istismar konusunda yalan söylemezler

Çocuk istismarını Dünya Sağlık Örgütü, "Çocuğun sağlığını, fiziki ve psikolojik gelişimini olumsuz etkileyen bilerek ya da bilmeyerek; bir yetişkin, çocuğun içinde yaşadığı toplum, devlet tarafından yapılabilen hareketlerdir" diye tanımlıyor. Çocuk istismarının niyetten bağımsız, çocuk üzerindeki etkisi önemlidir. 

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü ise çocuk istismarını şöyle tanımlıyor:

"Bedensel ruhsal ve cinsel gelişimin henüz tamamlanmadığı 0-18 yaş arasındaki dönem çocukluk dönemi olarak tanımlanır.Bu dönem içerisinde çocuğun bakmakla yükümlü kimseler ve diğer yetişkinler tarafından fiziksel, duygusal, zihinsel veya cinsel gelişimlerini engelleyen ya da beden veya ruh sağlığına zarar veren, kaza sonucu olmayan durumlarla karşı karşıya bırakılmasına çocuk istismarı denmektedir."

"Çocuk bir istismar durumundan bahsediyorsa ona inanın, çocuklar bu konuda yalan söylemez" diye uyaran Nirengi Derneği, istismar türleri ve belirtilerini açık bir metinle şöyle tarif ediyor: 

İstismar türleri fiziksel, duygusal ve cinsel istismar olarak sıralanabilir.

FİZİKSEL İSTİSMAR

Çocuğun kaza dışı fiziksel açıdan zarar görmesi ve bedensel bütünlüğünün bozulmasıdır.

Bazı fiziksel istismar örnekleri:

• Tokat ve yumruk atmak, tekmelemek, fırlatmak
• Isırmak, vurmak, yakmak
• Belli nesnelerle zarar vermek (bıçak, kemer vb.)
• Saç ve kulak çekmek

Fiziksel istismar nasıl fark edilir? Bazı belirtiler şöyle sıralanabilir:

• Açıklanamayan, kaza dışı gerçekleşen yara, bere, darbe izleri, yanıklar, kırık ve çıkıklar
• Baş, karın ağrısı gibi fiziksel yakınmalar
• İklim şartlarına uymayan ve vücudu saklamak için giyilen giysiler
• Okul devamsızlığı ve/veya düşük okul başarısı
• Okul kurallarına uymama, disiplin suçları
• Duygularını düzenlemede ve kendini ifade etmede zorluk
• İlişki kurmada zorluk (akran, öğretmen ve aile ile)
• Depresif (üzgün, mutsuz, keyifsiz) duygu durumu
• İntihar düşünceleri
• Yoğun öfke ve karşı gelme davranışı geliştirme

DUYGUSAL İSTİSMAR

Ergenin/çocuğun, kendini olumsuz etkileyen tutum ve davranışlarla karşılaşması ya da gereksinim duyduğu ilgi, sevgi ve bakımdan yoksun bırakılması toplumsal ve bilimsel standartlara göre psikolojik zarara uğrama durumudur. Ergenin duygusal bütünlüğüne ve kişilik gelişimine zarar veren her türlü davranıştır.

Bazı duygusal istismar örnekleri:

• Duygusal olarak yokmuş gibi davranmak (görmezden gelme, ihmal ve ihlal)
• İhtiyaç duyduğu sevgi, ilgi ve yakınlığı göstermemek
• Fikrini sormamak, değer vermemek veya önemsememek
• Destek ve rehberlik belirtisi olmaksızın sürekli eleştirmek
• Aşağılamak, reddetmek
• Suçlamak, cezalandırmak
• Dalga geçmek, lakap takmak

Duygusal istismar nasıl fark edilir? Bazı belirtiler şöyle:

• Yetersiz öz bakım
• Düşük akademik başarı/ düşük akademik başarıdan dolayı okuldan atılma
• Düşük öz saygı
• Sürekli pasif (çekingen) ya da saldırgan davranış
• Akran ilişkilerinde çatışmalar
• İçe kapanma
• Suç işleme de dahil olmak üzere yıkıcı davranışlar
• İntihar düşünceleri

CİNSEL İSTİSMAR

Çocuğun bir yetişkin veya cinsel açıdan olgun ergen tarafından cinsel uyarım ve doyum için kullanılmasıdır. Cinsel istismar temas içeren ve temas içermeyen şekillerde olabilir.

Temas içermeyen cinsel istismar örnekleri:

• Sözlü taciz / cinsel içerikli konuşma (karşı taraf üzerinde yarattığı etkiye dikkat etmeden)
• Teşhircilik
• Çocuğa/ gence video, fotoğraf gibi pornografik materyallerin gösterilmesi
• Çocuğun/ gencin cinsel içerikli fotoğraflarının/videolarının çekilmesi veya pornografik amaçlı kullanılması
• Röntgencilik

Temas içeren cinsel istismar örnekleri:

• Cinsel dokunma /mahrem bölgelere temas içeren her türlü davranış
• Cinsel sömürü (pornografi ve fuhuş)
• Tecavüz

Cinsel istismar nasıl fark edilir? Bazı belirtiler:

• Yürümede ya da oturmada zorluk
• Fiziksel yakınmalar (karın ve baş ağrısı, kusma)
• Açıklaması olmayan dudak/ağız ve genital/anal çevresinde ağrı, şişme, kızarma, kanama
• Aşırı temizlenme ihtiyacı veya temizliğin ihmali
• Aşırı riskli davranışlar (kendine zarar verme) ve intihar girişimleri

(AÖ)