Çocuk Suçluluğu Arttı, Adalet Sistemi Aynı

bianet'e konuşan Yaşar, Türkiye'nin de altına imza attığı Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde (ÇHS) vurgulanan ve çocuğun ceza adaleti dışına çıkarılmasını öngören "çocuk adalet sistemi"nin yerleşmesi gerektiğini söylüyor.

Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Müdürlüğü'nün verilerine göre geçtiğimiz yıl mahkeme önüne çıkarılan çocukların sayısı önceki yıla göre 20 bin artarak 124 bin 620'ye ulaştı. İstatistiklere göre, çocuklar en fazla hırsızlık ve darp nedeniyle mahkeme önüne çıkarıldı.

Adalet Bakanlığı'nın yıllara göre düzenlediği veriler özellikle ekonomik krizleri takip eden yıllarda çocuk suçluluğunda artış yaşandığını gösteriyor. 1994 ve 2001 krizlerini izleyen yıllarda çocukların karıştığı hırsızlık ve "müessir fiil" olaylarında artış gözleniyor.

Çocuk mahkemelerinde 1988'den beri her sene yaklaşık 4 bin 500 yeni dava açılırken bu rakam geçtiğimiz sene dört kat artarak 21 bine ulaştı. 2003'te 545 çocuk da Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nde (DGM) yargılandı.

Suç işlediği iddia edilen çocukların yüzde 90'dan fazlası erkek ve çoğunluğu ilkokul mezunu. İstanbul, İzmir, Ankara, Diyarbakır ve Gaziantep çocuk suçluluğunun en yoğun olduğu iller.

Çocuk Mahkemeleri'nde dosyalar birikiyor

* 1988'de çocuk mahkemelerinde 3 bin 796 dava dosyası bulunurken bu sayı geçtiğimiz yılın sonunda 29 bin 591'e yükseldi.

* 1988-2002 yılları arasında çocuk mahkemelerinde her yıl ortalama 4 bin 500 yeni dava açılırken yalnızca 2003 yılında 21 bin 57 yeni dava açıldı.

* Çocuk mahkemeleri 1988-2003 yılları arasında, her yıl ancak 3 bin 500 davayı sonuçlandırabildi. Devamlı olarak bir sonraki yıla sarkan davalar çocuk mahkemelerinin iş yükünü her geçen yıl artırdı. 2004 yılına 24 binden fazla dosya devir oldu.

DGM'de çocuklar

* Yargı önüne çıkarılan toplam çocuk sayısında da artış gözleniyor. Geçtiğimiz yıl ceza mahkemeleri de dahil olmak üzere 124 bin 620 çocuk sanık sandalyesine oturtuldu. Bu sayı bir önceki yıl 100 bin 904'tü.

* Geçtiğimiz yıl, 12-18 yaş arasındaki 545 çocuk Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nde (DGM) yargılandı. Ağır Ceza Mahkemelerinde 5 binden fazla çocuk hakim karşısına çıkartılırken, 90 bine yakın çocuk da Asliye ve Sulh Ceza Mahkemelerinde yargılandı.

* Çocuk suçluluğunun ekonomik krizlerin olduğu yılların ertesinde arttığı gözleniyor. 1994 ekonomik krizini takip eden iki yıl içerisinde yargılanan çocuk sayısı yaklaşık 17 bin arttı. 2001 krizinden sonra da iki yıl içerisinde "çocuk suçlu" sayısı 37 bin arttı.

En fazla hırsızlık iddiası var

* Geçtiğimiz sene mahkemeye sevk edilen çocukların neredeyse yarısı ilkokul mezunu. Çocuk suçluluğunun yaşı dörde kadar düşmüş durumda. Çocukların işlediği iddia edilen suç türleri arasında "hırsızlık" ve "müessir fiil" başlarda geliyor.

* Geçen sene hakkında dava açılan çocukların yaklaşık yüzde 10'u madde bağımlısı. Suç işlediği iddia edilen çocukların yüzde 77'si öz anne babası ve kardeşleriyle yaşıyor. Yetiştirme yurdunda ya da sokakta yaşayan çocukların, yargı önüne çıkarılan çocuklar içindeki oranı yaklaşık yüzde 1. Suç işlediği iddia edilen çocukların yüzde 90'dan fazlası kentte yaşıyor. (EÜ/BB)