Diyarbakır’da çocuk odaklı çalışmalar yapan Çocuklar Aynı Çatının Altında Derneği’nde (ÇAÇA) faaliyetlere katılan çocuklara çocuk hakları hakkındaki düşüncelerini ve nasıl haklar istediklerini sorduk.
Yanıtlar arasında “özgürlük” ve “oyun hakkı” öne çıktı. Sokakta korkmadan oynayabilmeyi, özgürce dolaşabilmeyi, doğaya saygı gösterilmesini ve beslenme, barınma, eğitim gibi hakları dile getirenler de oldu. 10 yaşındaki Âmine ise çok net konuştu: Mutluluk hakkını isterim.
Çocuk hakları nedir?
Sorularımıza yanıt veren 10 ila 13 yaş arasındaki çocuklar, çocuk haklarını anlatırken ayrımcılık yapılamayacağından, kendilerini ifade edebilmelerinden söz etti ve eğlence vurgusu yaptı.
Mizgin (13) çocuk haklarını “kendi haklarımızı bilmek savunmak ve bunları dile getirmek, kendimizi ifade edebilmek demek” diye açıklarken, Serhat (12) “çocukların eğlenebilmeleri için hazırlanmış haklar” olduğunu söyledi.
Çocuk haklarının “çocuklara verilmiş” olduğunu ve “bütün çocuklar için geçerli” olduğunu söyleyen Çiçek (13) bu hakları “herkes eşittir ayrımcılık yapılmaz” diyerek açıkladı.
Muhammet (13) ise çocuk haklarının “çocukların sağlıklı ve mutlu bir şekilde büyüyebilmesi için varolan kurallar” olduğunu belirtti.
Ceylan (13): Çocukların kendi doğal hakları olan haklarını yaşayabilmek için, mesela oyun oynamak, okula gitmek ve onları savunabilmek için var olan haklardır.
Emre (11): Bizim için hazırlanan ve bize verilen haklardır.
Ahmet (12): Çocukların sağlıklı ve temiz yaşayabilmeleri için hazırlanan haklardır.
Baver (13): Çocukları güldürmek ve eğlendirmek için var olan haklardır.
Nurdane (10): Oyun oynama ve eğlenme hakkını korumak için hazırlanan haklardır.
Dilan (10): Çocukların oyun oynayabilmesidir.
Âmine (10): Çocukların eğlenmeleri için hazırlanmış haklardır.
Özgürlük, doğaya saygı, oyun...
ÇAÇA’nın çocukları nasıl haklar istediklerini de anlattı.
Çiçek çocuk haklarının çocukların eğlenme hakkı, eğitim hakkı, barınma hakkı, dokunulmazlığı ve özel hayatın gizliliği gibi konuları içerdiğini belirterek “bütün haklar ortada; başka ne isteyeyim ki” dedi.
Ceylan ise özgürlük hakkı istedi. “Bazı pis adamlar var sokakta, kötü alışkanlıkları olan ve çocuklara kötü davranan, onlar olmasaydı ve bütün çocuklar özgürce sokaklara çıkıp oynasaydılar.”
Emre de benzer düşüncedeydi. “Özgürlük ve oyun hakkımın olmasını isterdim, sokakta korkmadan oynamak isterdim.”
Aynı şekilde Dilan da oyun hakkı istediğini dile getirdi.
Baver “temiz bir yaşam hakkı”ndan söz ederken, Nurdane de benzer haklar istedi: “Temiz bir çevre ve beslenme hakkı.”
Mizgin: Özgürlük hakkımın olmasını isterdim, korkmadan sokağa çıkabilmek gezmek eğlenmek isterdim. Bir de doğaya saygı hakkı isterdim, doğaya zarar vermemeleri, ağaçları kesmemeleri için.
Ahmet: Eğlenme hakkımı, sonra özgürce dolaşabilme hakkımı isterdim.
Âmine: Mutluluk hakkını isterdim.
Serhat: Daha sağlıklı, huzurlu bir hayat isterdim.
Muhammet: Barınma, huzur, oyun ve eğitim hakkımı isterdim. (YY)
