CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, cinsiyet geçiş sürecinde “üreme yeteneğinden yoksun olma” şartının kaldırılması için kanun teklifi verdi.
Medeni Kanun 40.Madde: Cinsiyetini değiştirmek isteyen kimse, şahsen başvuruda bulunarak mahkemece cinsiyet değişikliğine izin verilmesini isteyebilir. Ancak, iznin verilebilmesi için, istem sahibinin 18 yaşını doldurmuş bulunması ve evli olmaması; ayrıca transseksüel yapıda olup, cinsiyet değişikliğinin ruh sağlığı açısından zorunluluğunu ve üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun bulunduğunu bir eğitim ve araştırma hastanesinden alınacak resmî sağlık kurulu raporuyla belgelemesi şarttır. Verilen izne bağlı olarak amaç ve tıbbî yöntemlere uygun bir cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde, mahkemece nüfus sicilinde gerekli düzeltmenin yapılmasına karar verilir. |
Medeni Kanun’un 40. maddesi, cinsiyet geçişi için kişinin üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun olmasını şart koşuyor. Yasa yapıcılar, bu şartı şöyle gerekçelendiriyor: “Bu yolla cinsiyet değişikliği sadece biyolojik açıdan değil, ruhsal açıdan da zorunlu olma koşuluna bağlanmıştır.”
Kaos GL’nin haberine göre, Tanal verdiği kanun teklifiyle, “üreme yeteneklerinden sürekli biçimde yoksun olması” şartının transseksüel bireylerin üreme hakkının elden alınması anlamına geldiğini vurgularken, bu şartın maddeden çıkarılmasını istedi.
AİHM Türkiye’ye bu nedenle ceza vermişti
Mersin’de bir trans erkeğin cinsiyet geçiş ameliyatı için açtığı dava, Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından, başvurucunun üreme yeteneği olduğu gerekçesiyle reddedilmiş, kararın Yargıtay’ca onanmasının ardından, avukat Ali Nezhet Bozlu AİHM’e başvurmuştu.
AİHM, Türkiye’nin bir transseksüelin cinsiyet geçiş ameliyatına erişimini reddetmesinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) özel hayata saygı hakkını düzenleyen 8. Maddesinin ihlali olduğuna karar vermişti.
Tanal daha önce de kanun teklifi vermişti
Tanal, Ekim 2014’te de trans geçiş sürecinde yaşanan hak ihlallerinin ve “zorunlu kısırlaştırma” uygulamasının önüne geçilmesi için iki ayrı kanun teklifi vermişti. Tanal verdiği bu iki kanun teklifiyle, cinsiyet geçişinde “evli olmama” ve “üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun olma” şartlarının kaldırılmasını istemişti.
Tanal, Kasım 2014’te ise trans erkek ve kadınların cinsiyet geçiş sürecinde sağlık alanında yaşadıkları ihlaller hakkında Meclis araştırması açılması için de önerge vermişti.
20 Kasım 2014 Nefret Suçu Mağduru Trans Bireyleri Anma Günü’nde Meclis’te LGBTİ aktivistlerinin katılımıyla bir basın açıklaması gerçekleştirmiş, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç bu konu hakkında “Yani Meclis kürsüsüne veya basın toplantısına herkesi çıkarmak mümkün ama böylesi cesaret ister” diye konuşmuştu. (ÇT)
