“Annemin onayı olmadan HPV aşısı yaptırabilir miyim?”
“Kürtaj yaptıran bir kişi tekrar hamile kalabilir mi?”
“Neden erkeklerin cinselliği bilmesi gerekiyor?”
“HIV statüsünü paylaşmamanın hukuki sorumluluğu var mı?”
Sorular lise çağındaki gençlerden.
Soruları aktaran kişi TAPV Koordinatörü Nurcan Müftüoğlu.
Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı (TAPV) ile Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’nun (UNFPA) düzenlediği “Örgün Eğitimde Kapsamlı Cinsellik Eğitimi: Sınırlar ve Sonuçkar” başlıklı raporun sunumu Şişli’de Ramada Otel toplantı salonunda kamuoyuna duyuruldu.
Toplantıyı, gazeteci Ahu Özyurt yönetti.
Toplantının açılış konuşmasını TAPV Koordinatörü Nurcan Müftüoğlu, yaptı.
Özetle şöyle dedi:
“Kapsamlı cinsle eğitim üzerine yeniden düşünmek ve tartışmak için bir araya geldik. Ankara Üniverstitesi’nden bir araştırma ekibi, kapsamlı eğitim kapsamında ders kitaplarının analizini yaptı. Elimizde kapsamlı bir bir araştırma var.
“Kapsamlı cinsellik eğitimine yönelik ihtiyacı ne zaman sıralasak sahada örgün eğitim materyallerinde bir bilgi olduğu yönünde algı
Araştırma Ekibi Prof. Dr. Fatma Bıkmaz Doç. Dr. Canan Demirhan İşcan Araştırma Görevlisi Ece Koçer Araştırma Görevlisi Metin Kartal |
çıkar. Oysa öğretmenler ve psikolojik danışmanlar bu ihtiyacı gözleşmediklerini söyler.
“Aileler çocuklara bu konuda destek olmak için yardıma ihtiyaç duyduklarını söylüyorlar.
“Bu konuda toplumsal öyapıya baktığımızda bu konudaki sorunları da görüyoruz. Önemli sağlık sorunları gibi... HIV’in küçük yaşlarda görülmesi, erken yaşta doğumlar..."
Müfredatta cinsel sağlığa ilişkin bilgi yok
Raporu hazırlayan ekibin başındaki isimlerden Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Bıkmaz, “Okul öncesinden ortaöğretime ve öğretim programlarının ve ders kitaplarının analizi” başlıklı raporu sundu. Öne çıkan bulgular şöyle:
*İlişkiler açısından resmi programda bir bilgi yok.
*Damgalama, önyargı konusunda bir bilgi yok.
*Yine bizim programlarımızda erken yaşta evlendirilme konusunda bir karşıt görüş yok.
*9-12 yaşta haklar cinsellik konusu sosyal bilgiler dersinde işin içine giriyor.
*7. sınıfta en çok ihtiyacı olan dönemde çocuklara cinsellik konusunda bilgiler verilmiyor.
*11 ve 12. sınıfta da durum öyle.
*Şiddetten korunma konusunda durum pek açıcı değil.
*Cinsellikle ilgili bilgi Sağlık Bilgisi dersinde verileceği izlenimi yaratılırken trafik bilgisi ile başlıyor müfredat.
*Ergenlikle ilgili bilgiler yok.
*Geçmiş yıllara göre cinsellik konusu ve sağlığı kapsamının azaldığını görüyoruz.
*Beden imajı konusunda da yetersiz ve mutlaka okul programlarına dahil edilmeli. Bu konuda savunuculuk yapılması gerekiyor.
*UNESCO’nun belirlediği 700’ü aşkın kriteri bizim programların büyük kısmı çalışmıyor.
* Müfredatta cinsel sağlığa ilişkin bilgi yok.
“Çözüm bir sabah uyanınca gelmeyecek, çalışmak gerek”
Bıkmaz, son olarak şunları söyledi:
"Bu konuların konuşabilir olması gereken bir atmosfer yaratılmalı. İnternetten sağlıksız verilerle bilgilerle değil, okuldan doğru bilimsel bilgiye ulaşmalı öğrenciler. Bu konudaki sorunlar bir sabah uyandığımızda çözülmeyecek zamana ve çalışmaya ihtiyacımız var.”
Rapordan öne çıkanlar şöyle:
*Türkiye’deki zorunlu eğitim müfredatı, Birleşmiş Milletler’in cinsel sağlık eğitimine yönelik evrensel standartlarının sadece beşte birini karşılayabiliyor.
*Toplumsal cinsiyeti anlamak, cinsellik ve cinsel davranış ve cinsel sağlık ve üreme sağlığı Türkiye'deki örgün eğitim müfredatında en az işlenen konular.
*Kendi bedeninin ve gelişiminin farkında olan, hakları bilen ve onlara sahip çıkan, güvenli ve güvenli olmayan davranışları ayırt edebilen, gerektiğinde hayır diyebilen, sağlıklı ve saygılı ilişkiler geliştirebilen bireyler yetiştirebilmek için cinsel sağlık ile ilgili temel kavramların yaş gruplarına uygun şekilde müfredata girmesi gerekiyor. Raporda, Rehberlik Saatleri, Hayat Bilgisi, Beden Eğitimi, Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü ve Biyoloji gibi ilgili bütün derslerde; Toplumsal Cinsiyet, İnsan Bedeni ve Gelişim, Cinsellik ve Cinsel Davranış, Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı konularının işlenmesi gereken ana başlıklardan olması gerektiği vurgulanıyor.
*Rapor lansmanında; kendi bedeninin ve gelişiminin farkında olan, hakları bilen ve onlara sahip çıkan, güvenli ve güvenli olmayan davranışları ayırt edebilen, gerektiğinde hayır diyebilen, sağlıklı ve saygılı ilişkiler geliştirebilen bireyler yetiştirebilmek için cinsel sağlık ile ilgili temel kavramların yaş gruplarına uygun şekilde müfredata girmesi gerektiğine dikkat çekildi.
Etkinlikte ayrıca, kapsamlı cinsel sağlık eğitiminin raporda da altı çizilen faydaları vurgulandı;
*Toplumsal cinsiyet eşitliğini güçlendirir ve şiddetle mücadeleyi destekler.
*Kendi bedeni üzerinde karar verebilme gücünü ve güvenli cinsel davranışları artırır.
* İstenmeyen gebeliklerin ve güvensiz kürtajların önüne geçilmesine destek verir.
* HIV gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların azaltılmasına katkıda bulunur.
TIKLAYIN - Raporun tamamını okuyun
UNFPA Hakkında
UNFPA, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, her gebeliğin istenilen gebelik olduğu, her doğumun güvenli gerçekleştiği ve her gencin potansiyelinin tamamını kullanabildiği bir dünyaya ulaşmak amacında programlar yürüten Birleşmiş Milletler’in cinsel sağlık ve üreme sağlığı ajansıdır. UNFPA, kadınların ve gençlerin sağlıklı ve verimli yaşamlar sürdürebilmeleri için eşit hak ve imkanlara sahip olabilmesi amacıyla cinsel sağlık ve üreme sağlığı, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve nüfus dinamikleri alanında çalışmalar yürütür.
(EMK)
