Çin'in fosil yakıt kararı: 2060’a kadar yüzde 20’nin altına düşecek

* Fotoğraf: Pixabay

Çin, resmi Xinhua haber ajansı tarafından yayınlanan bir plan ile 2060 yılına kadar fosil yakıt kullanımını yüzde 20'nin altına düşürmeyi hedeflediğini duyurdu. 

Planın açıklandığı kabine belgesinde, Çin Devlet Başkan Xi Jinping'in, 2030 yılına kadar karbon emisyonlarını zirveye çıkarma ve 30 yıl sonra karbon nötrlüğüne ulaşma hedefiyle dünyanın en büyük kirleticisi kömürden uzaklaşma taahhüdü verdiği belirtildi.  

Enerjinin yüzde 60’ı kömürden sağlanıyor

Enerji ihtiyacının yüzde 60,8’ini kömürden sağlayan Çin’de fosil yakıtlarla mücadeleyi öngören yeni yönergeler 31 Ekim'de Glasgow'da başlayacak olan İklim Zirvesi öncesinde açıklandı. Çinli yetkililer, düşük karbonlu endüstrilerin geliştirilmesi çağrısında bulunurken, kömür bazlı petrol ve gaz üretim kapasitesinin ölçeğinin de makul bir şekilde kontrol edilmesi gerektiğini söyledi. 

TIKLAYIN - COP26 İklim Zirvesi: Neden önemli?

Ayrıca, yeni planda düşük karbonlu bir geçişe eşlik edebilecek ekonomik ve sosyal risklere karşı aşırı tepkiyi önlemek gerektiği aktarıldı.

The Guardian’ın haberine göre, ekonomik planlamacılar ise büyümeyi sekteye uğratabileceği korkusuyla kömürü çok hızlı kesmek konusunda gergin olduklarını ifade etti.

Jinping sinyalini vermişti

Jinping, daha önceki açıklamalarında kömür santrallerinin büyümesini katı bir şekilde kontrol etmeyi amaçladığını ve kömür tüketiminin 2026'dan itibaren kademeli olarak azalmaya başlayacağını söyleyerek, önümüzdeki birkaç yıl içinde devam eden bir artışın sinyalini vermişti.

Ayrıca 22 Eylül’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada yurtdışında yeni kömür yakıtlı enerji projeleri inşa etmeyeceğini açıklamıştı.

Santraller yapmaya devam ediyor

Çin, Kuşak ve Yol Girişimi (BRI) olarak bilinen devasa bir altyapı projesi kapsamında Endonezya ve Vietnam gibi ülkelerdeki kömür projelerine fon sağlıyor.

BRI kapsamında, Çin'in çoğu gelişmekte olan ülke olmak üzere çok sayıda ülkede trenleri, yolları, limanları ve kömür santrallerini finanse ettiği biliniyor. Çin aynı zamanda dünyanın en büyük sera gazı yayıcısı ve yerel enerji ihtiyaçları için büyük ölçüde kömüre bağımlı.

Karbon nötr olma yolunda rüzgâr ve güneş enerjisini artırmaya yönelik planlar yapan Çin, buna rağmen çok sayıda yeni kömürle çalışan elektrik santrali açmaya devam ettiği için eleştiriliyor. Bu santrallerden bir tanesi de Türkiye’de. Adana’da inşası devam eden Hunutlu Kömürlü Termik Santrali Çin’in doğrudan yatırımları arasında yer alıyor.

Enerji krizi meselesi

Öte yandan, Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) 13 Ekim tarihli raporuna göre, Avrupa ve Çin başta olmak üzere birçok ülkede görülen arz kısıtları nedeniyle ortaya çıkan enerji krizi, elektrik üretiminde kömürün payının büyümesini, küresel karbon emisyonlarındaki artışı hızlandırabilir.

Küresel karbon emisyonları geçen yıl Covid-19 salgınına karşı uygulanan kısıtlar sonucunda 2019'a göre yüzde 5,8 (yaklaşık 2 milyar ton) ile rekor düşüş göstermişti.

Ancak rapora göre, ekonomilerin salgından toparlanmaya başlaması ve talepteki büyümeye bağlı olarak karbon emisyonlarında bu yıl yaklaşık 1,5 milyar tonla tarihteki en büyük ikinci artışın yaşanacağı tahmin ediliyor.

Birçok ülke iklim değişikliğiyle mücadelede emisyonları azaltmaya yönelik hedefler belirlerken, bu yılın ilk aylarında önce Asya, yaz dönemi itibarıyla da Avrupa'da arz-talep uyumsuzluğu nedeniyle baş gösteren enerji krizi emisyon azaltım çabalarını riske attı.

Salgın sonrası toparlanmayla Çin'in doğal gaz tüketimi ocak-ağustos döneminde yıllık bazda yüzde 16 artarken, elektrik üretiminin yüzde 60,8'ini kömürden sağlayan ülkede söz konusu dönemde elektrik üretimi de yüzde 13 yükseldi.

Dünyanın en büyük enerji tüketicisi konumundaki Çin, kış dönemine girerken elektrik tedarikini sürdürülebilir kılmak için kömür üretimi ve ithalatının artırılmasına yönelik karar aldı.

(CA/TP)