*Fotoğraf: Wei Gao.
Yaklaşık 90 yıl önce Çin'in Harbin bölgesinde bir kuyuya sarılıp gizlenmiş devasa bir fosilleşmiş kafatasının keşfi, bilim insanlarını insanlarının evrimi konusundaki bilgilerini zorluyor.
Çinli araştırmacılar bulunan kafatasına Homo longi veya "Ejderha Adamı" adını verdiler, ancak diğer uzmanlar yeni bir tür adlandırma konusunda daha temkinli.
Kalıntıların analizi, modern insanlarla Neandertallerden daha yakın akraba olan daha önce bilinmeyen bir kardeş gruba işaret eden insan soy ağacının yeni bir dalını ortaya çıkardı.
Londra'daki Doğa Tarihi Müzesi'nde araştırma lideri olan ve proje üzerinde çalışan Profesör Chris Stringer, "Bunun son 50 yılın en önemli bulgularından biri olduğunu düşünüyorum" derken ekledi: "Muhteşem bir şekilde korunmuş bir fosil."
Bulunma hikayesi uzun
Araştırmacılara göre kafatası ilk olarak 1933 yılında Çin'in en kuzeydeki eyaleti Heilongjiang'daki Harbin'de Songhua Nehri üzerinde bir köprü inşa eden Çinli işçiler tarafından Japon işgali sırasında bulundu.
Kafatasının Japonların eline geçmesini önlemek için, terk edilmiş bir kuyuya sarılıp saklandı, ancak 2018'de onu saklayan yerli kafatasını ölmeden önce torununa anlattı ve böylece kafatası tekrar ortaya çıktı.
Guardian gazetesinin haberine göre Çin'deki Hebei Geo Üniversitesi'nde Profesör Qiang Ji liderliğindeki uluslararası bir ekip, kafatasının kökeni konusundaki belirsizlikleri daraltmak için jeokimyasal teknikler kullandı.
En az 146 bin yıl
Bilim insanları kemikleri en az 146 bin yıl öncesine tarihlendirdi. Kafatası, özellikle Homo sapiens'e daha çok benzeyen yüzle, ilkel ve daha modern özelliklerin benzersiz bir kombinasyonuna sahip. Kafatasında bir büyük azı dişi boşluğu da var.
23 santimetre uzunluğunda ve 15 santimetreden daha geniş olan kafatası, modern bir insanınkinden önemli ölçüde daha büyük ve modern bir insan beyni için 1.420 ml geniş bir alana sahip.
Kalın kaş çıkıntısının altında, büyük kare göz yuvaları var ancak kafatası boyutuna rağmen narin. Profesör Stringer, "Bu adamın kocaman bir kafası varmış," diyor.
Araştırmacılar, kafatasının etkileyici bir fiziksel örnek olabilecek yaklaşık 50 yaşında bir erkeğe ait olduğuna inanıyor.
Geniş, şişkin burnu, büyük miktarda hava solumasına izin vererek, yüksek enerjili bir yaşam tarzına işaret ederken, saf boyutu, bölgedeki acımasız soğuk kışlara dayanmasına yardımcı olabilir diye düşünülüyor.
"Vücut yapısı sağlam"
Hebei'de paleoantropolog olan Prof Xijun Ni, "Homo longi çok sağlam. Boyunu tahmin etmek zor, ancak devasa kafa, modern insanların ortalamasından daha yüksek bir uzunluğa işaret ediyor" diyor.
Bilim insanları, bu bireyin insanlık tarihine nerede uyduğunu bulmak için, fosilden ve diğer 95 kafatasından alınan ölçümleri, en olası soy ağacını derleyen bir yazılıma eklediler.
"İnsana daha çok benziyor"
Bu yazılımın hesaplarına göre, Harbin'teki kafatası modern insanlara Neandertallerden daha yakın yeni bir dal oluşturdu.
Çinli araştırmacılar, Harbin kafatasının onu yeni bir tür yapacak kadar farklı olduğuna inanıyor, ancak Profesör Stringer ikna olmuyor.
Stringer, kafatasının 1978'de Çin'in Dali ilçesinde bulunan bir başka kafatasına benzer olduğuna inanıyor.
"Ben buna Homo daliensis demeyi tercih ederim ama bu çok da önemli değil" diyor ve ekliyor: "Önemli olan, daha sonraki insanların Neandertallerden ve Homo sapiens'ten ayrı olan üçüncü neslidir."
Kafatasıyla ilgili ayrıntılar, The Innovation'da üç makalede yayınlandı.
Denisovan olabilir mi?
Makalelere göre adı Harbin kafatasıyla ilgili bir olasılık da, büyük ölçüde Sibirya'dan elde edilen DNA ve kemik parçalarından bilinen, soyu tükenmiş gizemli bir insan grubu olan Denisovan olması.
Wisconsin-Madison Üniversitesi'nde paleoantropolog olan Profesör John Hawks, yeni bir insan soyu fikrinin "kışkırtıcı bir iddia" olduğunu, çünkü kafataslarının uzak akrabalar arasında bile benzer görünebileceğini söyledi.
Profesör, "Bence hepsi birbiriyle iç içe geçmiş bu büyük beyinli insanlar arasında yeni türler adlandırmanın bilimde kötü bir an olduğunu düşünüyorum" diyor.
(PT)
